Bugünkü Resmi Gazete’de yer alan karara göre, Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231’inci unsuruna 5560 sayılı Kanun’un 23’üncü unsuruyla eklenen 12 numaralı fıkrada yer alan HAGB’ye ait, “Hükmün açıklanmasının geri bırakılması sonucuna itiraz edilebilir.” kararının Anayasa’ya alışılmamış olduğu sebebi öne sürülerek iptali için Yüksek Mahkemeye başvurdu.
Başvuruda, HAGB kararlarının türel sonuç doğurmaması gerektiği, buna karşılık son senelerda HAGB kararlarına sonuç bağlayan kanun ve yönetmeliklerin çıkarıldığı tabir edildi. HAGB kararlarına yönelik itiraz incelemelerinin unsur olarak belge üzerinden yapıldığı, kararların temeline ait bir incelemenin gerçekleştirilmediği belirtilen müracaatta, bu durumun, iki dereceli yargılanma, aktif müracaat ve adil yargılanma haklarını ihlal ettiği, bu prestijle kişinin kabahat işlediği kanaatini barındıran HAGB kararlarının gerçek manada bir kanun yolundan geçmediği ve bu kararların istinaf incelemesine tabi olması gerektiği açıklandı.
9 AY daha sonra YÜRÜRLÜĞÜNE GİRECEK
Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi (AYM) anılan kanundaki kararın, Anayasa’ya ters olduğuna ve iptaline karar verdi. İptal kararının 9 ay daha sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
HAGB NEDİR? NASIL UYGULANIR?
HAGB, ceza ölçüsü 2 yılın altında olan belli cürümlerde uygulanıyor. Sanığın HAGB sonucu verilmesi için sanığın bunu kabul etmesi gerekirken, bu sonucun verilmesi daha sonrası sanık 5 yıl kontrol altına alınıyor. Sanığın bu müddet ortasında diğer bir hata işlenmemesi halinde de belge düşüyor.
MAHKUMİYETLERİN DÖRTTE BİRİ HAGB
AYM sonucunda, HAGB’nin Türk hukuk sisteminde geniş bir uygulama alanı bulduğu, Adalet Bakanlığı İsimli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün deklare ettiğı 2020 datalarına bakılırsa, ceza mahkemelerinde verilen mahkumiyet kararlarının yaklaşık dörtte birini HAGB kararlarının oluşturduğu aktarıldı.
HAK İHLALİNE YOL AÇACAKTIR
Kanunda, HAGB kararlarına karşı itiraz yoluna başvurma imkanının yer aldığı anımsatılan kararda, bunun mevcut uygulanış formu prestijiyle tek başına kâfi olmadığı, bu yolun bununla birlikte uygulamada da muvaffakiyet talihi sunması gerektiği tabir edildi.
Kararda, “Doğrudan temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması rejimi ile ilgili olan bu çeşit bir muhakemenin yokluğu, müdahalenin desteği kuralın yargılama hukukunun tarza ait garantilerini sağlayamaması manasına geleceğinden temel hak ve özgürlüklerin ihlaline yol açacaktır.” görüşüne yer verildi.
Anayasa Mahkemesinin bu çerçevede daha biroldukça müracaatta ihlal kararına ulaştığı belirtilen kararda, şu tespitler sıralandı:
“İtiraz makamları, müracaatçıların tezlerini ve kanıtlarını dikkate almadığına, çatışan menfaatleri dengelemeye yönelik bir uğraş ortasında olmadığına, müdahalenin demokratik toplum sisteminin gereklerine uygunluğunun ve müdahalenin orantılı olup olmadığının değerlendirilmediğine yönelik kararlar vermiştir. Mevcut sistemde, itiraz mercilerinin HAGB kararlarına itiraz üzerine verdikleri kararların belge üzerinden yeknesak bir biçimde ve birden fazla defa yalnızca hali şartlar tarafından, birinci derece mahkemelerince verilen kararlarda hukuka terslik bulunmadığını ve bu sebeple de itirazın reddedildiğini bildiren bir cümleden ibaret münasebetlerden oluştuğu görülmüştür.”
‘KEYFİ DAVRANMANIN ÖNÜNE GEÇİLİYOR’
Kararda, bu durumun temel hak ve özgürlüklere yapılan müdahalelerin giderilmesinde ve kamu gücünü kullananların keyfi davranışlarının önüne geçilmesinde bireye tanınmış olan yetkili makama başvurma imkanının sağlanmasını isteme hakkını sınırladığına işaret edildi.
“ANAYASA’YA AYKIRI”
Kararda, şöyleki denildi:
“Kuralın, anılan konuları karşılayacak biçimde uygulanamadığı görülmektedir. Direkt temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması rejimi ile ilgili olan bu çeşit bir muhakemenin yokluğu tesirli müracaat hakkıyla bağdaşmamaktadır. Anayasa Mahkemesi, açıklanan münasebetlerle kuralın Anayasa’ya ters olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”
Başvuruda, HAGB kararlarının türel sonuç doğurmaması gerektiği, buna karşılık son senelerda HAGB kararlarına sonuç bağlayan kanun ve yönetmeliklerin çıkarıldığı tabir edildi. HAGB kararlarına yönelik itiraz incelemelerinin unsur olarak belge üzerinden yapıldığı, kararların temeline ait bir incelemenin gerçekleştirilmediği belirtilen müracaatta, bu durumun, iki dereceli yargılanma, aktif müracaat ve adil yargılanma haklarını ihlal ettiği, bu prestijle kişinin kabahat işlediği kanaatini barındıran HAGB kararlarının gerçek manada bir kanun yolundan geçmediği ve bu kararların istinaf incelemesine tabi olması gerektiği açıklandı.
9 AY daha sonra YÜRÜRLÜĞÜNE GİRECEK
Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi (AYM) anılan kanundaki kararın, Anayasa’ya ters olduğuna ve iptaline karar verdi. İptal kararının 9 ay daha sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.
HAGB NEDİR? NASIL UYGULANIR?
HAGB, ceza ölçüsü 2 yılın altında olan belli cürümlerde uygulanıyor. Sanığın HAGB sonucu verilmesi için sanığın bunu kabul etmesi gerekirken, bu sonucun verilmesi daha sonrası sanık 5 yıl kontrol altına alınıyor. Sanığın bu müddet ortasında diğer bir hata işlenmemesi halinde de belge düşüyor.
MAHKUMİYETLERİN DÖRTTE BİRİ HAGB
AYM sonucunda, HAGB’nin Türk hukuk sisteminde geniş bir uygulama alanı bulduğu, Adalet Bakanlığı İsimli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün deklare ettiğı 2020 datalarına bakılırsa, ceza mahkemelerinde verilen mahkumiyet kararlarının yaklaşık dörtte birini HAGB kararlarının oluşturduğu aktarıldı.
HAK İHLALİNE YOL AÇACAKTIR
Kanunda, HAGB kararlarına karşı itiraz yoluna başvurma imkanının yer aldığı anımsatılan kararda, bunun mevcut uygulanış formu prestijiyle tek başına kâfi olmadığı, bu yolun bununla birlikte uygulamada da muvaffakiyet talihi sunması gerektiği tabir edildi.
Kararda, “Doğrudan temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması rejimi ile ilgili olan bu çeşit bir muhakemenin yokluğu, müdahalenin desteği kuralın yargılama hukukunun tarza ait garantilerini sağlayamaması manasına geleceğinden temel hak ve özgürlüklerin ihlaline yol açacaktır.” görüşüne yer verildi.
Anayasa Mahkemesinin bu çerçevede daha biroldukça müracaatta ihlal kararına ulaştığı belirtilen kararda, şu tespitler sıralandı:
“İtiraz makamları, müracaatçıların tezlerini ve kanıtlarını dikkate almadığına, çatışan menfaatleri dengelemeye yönelik bir uğraş ortasında olmadığına, müdahalenin demokratik toplum sisteminin gereklerine uygunluğunun ve müdahalenin orantılı olup olmadığının değerlendirilmediğine yönelik kararlar vermiştir. Mevcut sistemde, itiraz mercilerinin HAGB kararlarına itiraz üzerine verdikleri kararların belge üzerinden yeknesak bir biçimde ve birden fazla defa yalnızca hali şartlar tarafından, birinci derece mahkemelerince verilen kararlarda hukuka terslik bulunmadığını ve bu sebeple de itirazın reddedildiğini bildiren bir cümleden ibaret münasebetlerden oluştuğu görülmüştür.”
‘KEYFİ DAVRANMANIN ÖNÜNE GEÇİLİYOR’
Kararda, bu durumun temel hak ve özgürlüklere yapılan müdahalelerin giderilmesinde ve kamu gücünü kullananların keyfi davranışlarının önüne geçilmesinde bireye tanınmış olan yetkili makama başvurma imkanının sağlanmasını isteme hakkını sınırladığına işaret edildi.
“ANAYASA’YA AYKIRI”
Kararda, şöyleki denildi:
“Kuralın, anılan konuları karşılayacak biçimde uygulanamadığı görülmektedir. Direkt temel hak ve özgürlüklerin sonlandırılması rejimi ile ilgili olan bu çeşit bir muhakemenin yokluğu tesirli müracaat hakkıyla bağdaşmamaktadır. Anayasa Mahkemesi, açıklanan münasebetlerle kuralın Anayasa’ya ters olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”