Bugüne kadar ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, emekçilerin ve emeklilerin de olduğu binlerce kişinin çeşitli argümanlarla ferdi müracaat yaptığı Anayasa Mahkemesi (AYM) bunların 327 binini karara bağladı. Mahkemede karar bekleyen yaklaşık 123 bin kişisel müracaat bulunuyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak hedefiyle 23 Eylül 2012’de getirdiği Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat hakkı, ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, bayanların ve çalışanların da bulunduğu yaklaşık yarım milyon kişinin ‘umudu’ oldu.
BAŞVURU SAYISI GİDEREK ARTTI
Uygulamanın başladığı 2012’de müracaat sayısı 1342 olarak kayıtlara geçmesine karşın daha sonraki süreçte müracaat sayısında artış görüldü. Bu sayı 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 oldu. Anayasa Mahkemesine en yüksek müracaat sayısı 80 bin 756 ile 2016’da gerçekleşti. Bu sayı 2017’de yarı yarıya azalarak 40 bin 530 olarak belirlendi. 2018’de ise müracaat sayısı 38 bin 186’ya düştü, 2019’da 42 bin 971 olan ferdî müracaat sayısı 2020’de 40 bin 402, 2021’de 66 bin 121, bu yılın birinci 6 ayında ise 67 bin 395 olarak kayıtlara geçti.
DİKKAT ÇEKEN KARARLAR
Anayasa Mahkemesi, boşanma kademesindeki eşi tarafınca casus yazılımla telefonundan doküman temin edilen ve açtığı dava sonuçsuz kalan kişinin ferdi müracaatında özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Kararda, “Derece mahkemelerinin eşlerin birbirlerine karşı özel hayat alanlarının bulunmadığı kararınu doğuracak mahiyetteki yaklaşımının anayasal garantilere karşıt olduğu açıktır.” denildi.
Yüksek Mahkeme, çalıştığı belediyede isteği haricinde öbür üniteye atanan kişinin yaptığı ferdi müracaatta da özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Kamu kurumları tarafınca atama ve bakılırsavlendirme süreci yapılmasında belli bir takdir alanının bulunduğu söz edilen kararda, bu takdir ytesirinin keyfi biçimde kullanılmaması gerektiği vurgulandı.
Yaklaşık 4 yıl süren yetki tespitine itiraz talebiyle açılan dava niçiniyle toplu iş mukavelesi görüşmelerinde yer alamayan sendikanın ferdi müracaatında da hak ihlali sonucu verildi. Dava süreci niçiniyle çalışanların toplu iş mukavelesi hakkından faydalanamadığına işaret edilen kararda, 4 yıllık vakit zarfında sendikanın iş yerinde çalışanları temsil etme, personel sayısını artırarak toplumsal ve finansal kaynaklarını güçlendirme üzere haklarından mahrum bırakıldığı açıklandı.
WHATSAPP KARARI
Özel şirket çalışanının, WhatsApp yazışmalarının şirket yetkilisi tarafınca görülmesi üzerine haksız yere işten çıkarıldığına ait yaptığı ferdi müracaatta da özel hayata hürmet ve haberleşme hürriyeti haklarının ihlal edildiğine hükmedildi.
Yüksek Mahkeme, belediye çalışanının parmak izi ile mesai takibinin yapılmasına ait müracaatında da özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini kararlaştırdı.
İşe iade davasındaki gerekçeli sonucun 1 yıl 2 ay 10 günde yazılması da Anayasa Mahkemesince makul müddette yargılanma hakkının ihlali sayıldı.
PROF. DR. CANAN KARATAY, BEKARA MESKEN VERİLMEMESİ VE BAŞKA İHLAL KARARLARI
Anayasa Mahkemesi, Batman Hasankeyf’te baraj imali niçiniyle meskenlerin yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu nedeni öne sürülerek yararlandırılmayan kişinin ferdî müracaatında da hak ihlali kararına vardı. Kararda, kişinin uygar hali niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği açıklandı.
Bir öteki müracaatta ise tapulu bulunmasına karşın orman hudutları ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek sahipleri tarafınca kullanılamayan toprağa ait yapılan ferdî müracaatta mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
Çevresel tesir değerlendirmesi yapılmadan yaşadığı sitenin karşısına belediye tarafınca balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasından şikayet eden kişinin ferdi müracaatında da Yüksek Mahkeme, özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiği kararına vardı.
Yüksek Mahkemeye ünlü isimlerin de yolu düştü. Prof. Dr. Canan Karatay, televizyon programlarındaki “şeker yükleme testi”ne ait tıbbi içerikli açıklamaları niçiniyle 15 gün süreksiz olarak meslekten alıkoyma cezası verilmesi sonucunı Anayasa Mahkemesine taşıdı. Karatay’ın müracaatında Anayasa Mahkemesi, söz özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak hedefiyle 23 Eylül 2012’de getirdiği Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat hakkı, ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, bayanların ve çalışanların da bulunduğu yaklaşık yarım milyon kişinin ‘umudu’ oldu.
BAŞVURU SAYISI GİDEREK ARTTI
Uygulamanın başladığı 2012’de müracaat sayısı 1342 olarak kayıtlara geçmesine karşın daha sonraki süreçte müracaat sayısında artış görüldü. Bu sayı 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 oldu. Anayasa Mahkemesine en yüksek müracaat sayısı 80 bin 756 ile 2016’da gerçekleşti. Bu sayı 2017’de yarı yarıya azalarak 40 bin 530 olarak belirlendi. 2018’de ise müracaat sayısı 38 bin 186’ya düştü, 2019’da 42 bin 971 olan ferdî müracaat sayısı 2020’de 40 bin 402, 2021’de 66 bin 121, bu yılın birinci 6 ayında ise 67 bin 395 olarak kayıtlara geçti.
DİKKAT ÇEKEN KARARLAR
Anayasa Mahkemesi, boşanma kademesindeki eşi tarafınca casus yazılımla telefonundan doküman temin edilen ve açtığı dava sonuçsuz kalan kişinin ferdi müracaatında özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Kararda, “Derece mahkemelerinin eşlerin birbirlerine karşı özel hayat alanlarının bulunmadığı kararınu doğuracak mahiyetteki yaklaşımının anayasal garantilere karşıt olduğu açıktır.” denildi.
Yüksek Mahkeme, çalıştığı belediyede isteği haricinde öbür üniteye atanan kişinin yaptığı ferdi müracaatta da özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Kamu kurumları tarafınca atama ve bakılırsavlendirme süreci yapılmasında belli bir takdir alanının bulunduğu söz edilen kararda, bu takdir ytesirinin keyfi biçimde kullanılmaması gerektiği vurgulandı.
Yaklaşık 4 yıl süren yetki tespitine itiraz talebiyle açılan dava niçiniyle toplu iş mukavelesi görüşmelerinde yer alamayan sendikanın ferdi müracaatında da hak ihlali sonucu verildi. Dava süreci niçiniyle çalışanların toplu iş mukavelesi hakkından faydalanamadığına işaret edilen kararda, 4 yıllık vakit zarfında sendikanın iş yerinde çalışanları temsil etme, personel sayısını artırarak toplumsal ve finansal kaynaklarını güçlendirme üzere haklarından mahrum bırakıldığı açıklandı.
WHATSAPP KARARI
Özel şirket çalışanının, WhatsApp yazışmalarının şirket yetkilisi tarafınca görülmesi üzerine haksız yere işten çıkarıldığına ait yaptığı ferdi müracaatta da özel hayata hürmet ve haberleşme hürriyeti haklarının ihlal edildiğine hükmedildi.
Yüksek Mahkeme, belediye çalışanının parmak izi ile mesai takibinin yapılmasına ait müracaatında da özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsi bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini kararlaştırdı.
İşe iade davasındaki gerekçeli sonucun 1 yıl 2 ay 10 günde yazılması da Anayasa Mahkemesince makul müddette yargılanma hakkının ihlali sayıldı.
PROF. DR. CANAN KARATAY, BEKARA MESKEN VERİLMEMESİ VE BAŞKA İHLAL KARARLARI
Anayasa Mahkemesi, Batman Hasankeyf’te baraj imali niçiniyle meskenlerin yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu nedeni öne sürülerek yararlandırılmayan kişinin ferdî müracaatında da hak ihlali kararına vardı. Kararda, kişinin uygar hali niçiniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği açıklandı.
Bir öteki müracaatta ise tapulu bulunmasına karşın orman hudutları ortasında kaldığı sebebi öne sürülerek sahipleri tarafınca kullanılamayan toprağa ait yapılan ferdî müracaatta mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
Çevresel tesir değerlendirmesi yapılmadan yaşadığı sitenin karşısına belediye tarafınca balık ve su eserleri toptancı hali yapılmasından şikayet eden kişinin ferdi müracaatında da Yüksek Mahkeme, özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiği kararına vardı.
Yüksek Mahkemeye ünlü isimlerin de yolu düştü. Prof. Dr. Canan Karatay, televizyon programlarındaki “şeker yükleme testi”ne ait tıbbi içerikli açıklamaları niçiniyle 15 gün süreksiz olarak meslekten alıkoyma cezası verilmesi sonucunı Anayasa Mahkemesine taşıdı. Karatay’ın müracaatında Anayasa Mahkemesi, söz özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetti.