Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2023 yılı bütçesi ve 2021 yılı kesin hesabının görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda CHP Kümesi ismine konuşan İzmir Milletvekili Kamil Okyay Sındır, bakanlığın bütçe planını eleştirdi.
“TARIM VE ORMAN BAKANLIĞININ BÜTÇESİ AZALIYOR”
Tarım Bakanlığı ödeneğinin Merkezi İdare bütçesi içerisindeki hissesinin geçmiş yıla bakılırsa 1 puan azaldığının altını çizen Sındır, Tarım Bakanlığının bütçedeki ödeneğinin Merkezi İdare nütçesine nazaran oransal olarak azaldığını sayılarla söz ederek kelamlarına başlayan Sındır, “Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi başlangıç ödeneğinin 2021 yılı merkezi idare bütçesi içerisindeki hissesi yüzde 3,83, 2022’de ise yüzde 3,69. 2023’te getirilen bütçede 133 milyar 682 milyon 205 bin liralık Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinin, 4 trilyon 469 milyar 570 milyon 19 bin liralık merkezi idare bütçesi içerisindeki hissesi ise yüzde 2,99. Öteki bir sözle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçesinin Merkezi İdare bütçesindeki hissesinde 1 puana yakın oransal bir azalma var. Tarım Bakanlığı’nın bütçesi 133 milyar lira lakin cari transferlere baktığımızda bunun içerisinde hane halkına transferler yani ziraî destekleme programı için ayrılan bütçenin 54 milyar 40 milyon 543 bin lira olduğunu görüyoruz” diye konuştu.
“2023 YILI BÜTÇESİNDE ÇİFTÇİNİN HAKKI GASP EDİLİYOR”
Tarım Kanunu’nun 21’inci unsurunu hatırlatan CHP’li Sındır, “Kanun açık ve net diyor ki: ‘Tarımsal destekleme programlarının finansmanı bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak gayrisafi ulusal hasılanın yüzde birinden az olamaz.’ Bu orana asla yaklaşmıyorsunuz. Ziraî destekleme programları için ayrılan 54 milyar lira gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 1’ine denk gelmiyor. Ne kadarını karşılıyor? Şayet 2023 yılı gayrisafi yurt içi hasılasını temel alırsak yüzde 0,29’unu. 2023 yılı bütçesinde çiftçinin hakkı gasp ediliyor” dedi.
“HEDEFİ OLMAYAN PERFORMANS PROGRAMI”
Tarım Bakanlığı’nın bütçe teklifindeki 2023 yılı stratejik maksatlarını ve performans programını eleştirerek kelamlarına devam eden Sındır, “Toprağın ve arazinin korunması, geliştirilmesiyle ilgili arazi kullanım planlaması maksadı 2022’de 1 milyon hektarmış, 2022’de gerçekleşme kestirimi sıfır. 2023’te amaç bir daha bir milyon lakin bizi bir daha tıpkı akıbet bekliyor olacak üzere. Hayvansal eserlerde arz güvenliği, bir daha performans programında buzağı sayısındaki gaye artış oranı yüzde 0,1. Büyükbaş hayvan sayısındaki artış maksadı yüzde 0,1 değil. Kırmızı et üretim ölçüsünde yüzde 4’lük bir artış hedeflemişiz, herbiçimde üretim fazlamız var ki bunu hayli kısıtlıyoruz, bu anlaşılıyor. Küçükbaş hayvan sayısındaki artış oranı yüzde 2, yumurta üretiminde yüzde 0,5’lik bir artış hedeflenmiş. Bitkisel üretimde de durum birebir takviye sağlanan bitkisel eserlerde üretim artış oranı amacımız yüzde 1,2. Bu mudur bizim desteklemeyle hedeflediğimiz üretimde randıman, üretimde kalite artışı? İthal edilen bitkisel eser ölçüsü 21 milyon, 2022 maksadı 21 milyon tonmuş, 2023’te de 21 milyon ton, yani ithalatta bir azalmayı falan hedeflemiyoruz. Tahıl mamüllerinde kendine yeterlilik oranı yüzde 90 gerçekleşmiş; amaç yüzde 90,2. 0,2’lik bir artış öngörülüyor. Maalesef amacı olmayan bir performans programıyla karşı karşıyayız” halinde konuştu.
“PLANLAMADA SINIFTA KALDINIZ!”
Tarım Bakanlığının planlamadan mahrum olduğunu tabir eden Sındır, “Bir planlama yapılacaksa ve bu ziraî planlamaysa, üretim planlamasıysa, üretim deseni planlamasıysa, ziraî dayanakların uygulanabilmesi için kaynak dağılımına yönelik bir planlama olacaksa sağlıklı bir bilgiye gereksinimimiz var. Hakikat bir bilgi setine gereksinimimiz var, muteber dataya muhtaçlığımız var; vaktinde ve yerinde dataya muhtaçlığımız var. En son genel tarım sayımı 2001 yılında yapılmış. 2001 yılından bugüne kadar bir genel tarım sayımı yapılmış değil ve şu anda Türkiye İstatistik Kurumunun yayınladığı ziraî bilgiler büsbütün vilayet ilçe müdürlüklerinden yazıyla istenen, yazışmayla toparlanan, derlenen datalar. hiç bir bilgiye bu manada güvenemiyorum. Bu datalar manipülasyon olabilir, sağlıklı bir bilgi akışı olduğunu düşünmüyorum. Tarım ve Orman Bakanlığı ne yazık ki planlamada sınıfta kalmıştır” tabirlerini kullandı.
“DESTEKLEMEYİ niye VERİYORUZ!”
Sındır, ziraî desteklemelerin kıymetinin altını çizerek kelamlarını şu biçimde sonlandırdı: “Üreticiye desteklemeyi ne için veriyoruz? Tarıma bir dayanak veriyorsak başta üretimi planlamak, eser desenini planlamak, üretimde randımanı arttırabilmek, üretimde kaliteyi artırabilmek, üretimde piyasaları regüle edebilmek ve tüketicinin daha ucuz, daha kaliteli, vaktinde ve yerinde tüketim hususlarıyla, besinle buluşabilmesini sağlamak. Maalesef Tarım ve Orman Bakanlığımız bu durumun epeyce uzağında. Hem üreticiye birebir vakitte tüketiciye yazık ediyorsunuz.”
“TARIM VE ORMAN BAKANLIĞININ BÜTÇESİ AZALIYOR”
Tarım Bakanlığı ödeneğinin Merkezi İdare bütçesi içerisindeki hissesinin geçmiş yıla bakılırsa 1 puan azaldığının altını çizen Sındır, Tarım Bakanlığının bütçedeki ödeneğinin Merkezi İdare nütçesine nazaran oransal olarak azaldığını sayılarla söz ederek kelamlarına başlayan Sındır, “Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi başlangıç ödeneğinin 2021 yılı merkezi idare bütçesi içerisindeki hissesi yüzde 3,83, 2022’de ise yüzde 3,69. 2023’te getirilen bütçede 133 milyar 682 milyon 205 bin liralık Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesinin, 4 trilyon 469 milyar 570 milyon 19 bin liralık merkezi idare bütçesi içerisindeki hissesi ise yüzde 2,99. Öteki bir sözle Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçesinin Merkezi İdare bütçesindeki hissesinde 1 puana yakın oransal bir azalma var. Tarım Bakanlığı’nın bütçesi 133 milyar lira lakin cari transferlere baktığımızda bunun içerisinde hane halkına transferler yani ziraî destekleme programı için ayrılan bütçenin 54 milyar 40 milyon 543 bin lira olduğunu görüyoruz” diye konuştu.
“2023 YILI BÜTÇESİNDE ÇİFTÇİNİN HAKKI GASP EDİLİYOR”
Tarım Kanunu’nun 21’inci unsurunu hatırlatan CHP’li Sındır, “Kanun açık ve net diyor ki: ‘Tarımsal destekleme programlarının finansmanı bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak gayrisafi ulusal hasılanın yüzde birinden az olamaz.’ Bu orana asla yaklaşmıyorsunuz. Ziraî destekleme programları için ayrılan 54 milyar lira gayrisafi ulusal hasılanın yüzde 1’ine denk gelmiyor. Ne kadarını karşılıyor? Şayet 2023 yılı gayrisafi yurt içi hasılasını temel alırsak yüzde 0,29’unu. 2023 yılı bütçesinde çiftçinin hakkı gasp ediliyor” dedi.
“HEDEFİ OLMAYAN PERFORMANS PROGRAMI”
Tarım Bakanlığı’nın bütçe teklifindeki 2023 yılı stratejik maksatlarını ve performans programını eleştirerek kelamlarına devam eden Sındır, “Toprağın ve arazinin korunması, geliştirilmesiyle ilgili arazi kullanım planlaması maksadı 2022’de 1 milyon hektarmış, 2022’de gerçekleşme kestirimi sıfır. 2023’te amaç bir daha bir milyon lakin bizi bir daha tıpkı akıbet bekliyor olacak üzere. Hayvansal eserlerde arz güvenliği, bir daha performans programında buzağı sayısındaki gaye artış oranı yüzde 0,1. Büyükbaş hayvan sayısındaki artış maksadı yüzde 0,1 değil. Kırmızı et üretim ölçüsünde yüzde 4’lük bir artış hedeflemişiz, herbiçimde üretim fazlamız var ki bunu hayli kısıtlıyoruz, bu anlaşılıyor. Küçükbaş hayvan sayısındaki artış oranı yüzde 2, yumurta üretiminde yüzde 0,5’lik bir artış hedeflenmiş. Bitkisel üretimde de durum birebir takviye sağlanan bitkisel eserlerde üretim artış oranı amacımız yüzde 1,2. Bu mudur bizim desteklemeyle hedeflediğimiz üretimde randıman, üretimde kalite artışı? İthal edilen bitkisel eser ölçüsü 21 milyon, 2022 maksadı 21 milyon tonmuş, 2023’te de 21 milyon ton, yani ithalatta bir azalmayı falan hedeflemiyoruz. Tahıl mamüllerinde kendine yeterlilik oranı yüzde 90 gerçekleşmiş; amaç yüzde 90,2. 0,2’lik bir artış öngörülüyor. Maalesef amacı olmayan bir performans programıyla karşı karşıyayız” halinde konuştu.
“PLANLAMADA SINIFTA KALDINIZ!”
Tarım Bakanlığının planlamadan mahrum olduğunu tabir eden Sındır, “Bir planlama yapılacaksa ve bu ziraî planlamaysa, üretim planlamasıysa, üretim deseni planlamasıysa, ziraî dayanakların uygulanabilmesi için kaynak dağılımına yönelik bir planlama olacaksa sağlıklı bir bilgiye gereksinimimiz var. Hakikat bir bilgi setine gereksinimimiz var, muteber dataya muhtaçlığımız var; vaktinde ve yerinde dataya muhtaçlığımız var. En son genel tarım sayımı 2001 yılında yapılmış. 2001 yılından bugüne kadar bir genel tarım sayımı yapılmış değil ve şu anda Türkiye İstatistik Kurumunun yayınladığı ziraî bilgiler büsbütün vilayet ilçe müdürlüklerinden yazıyla istenen, yazışmayla toparlanan, derlenen datalar. hiç bir bilgiye bu manada güvenemiyorum. Bu datalar manipülasyon olabilir, sağlıklı bir bilgi akışı olduğunu düşünmüyorum. Tarım ve Orman Bakanlığı ne yazık ki planlamada sınıfta kalmıştır” tabirlerini kullandı.
“DESTEKLEMEYİ niye VERİYORUZ!”
Sındır, ziraî desteklemelerin kıymetinin altını çizerek kelamlarını şu biçimde sonlandırdı: “Üreticiye desteklemeyi ne için veriyoruz? Tarıma bir dayanak veriyorsak başta üretimi planlamak, eser desenini planlamak, üretimde randımanı arttırabilmek, üretimde kaliteyi artırabilmek, üretimde piyasaları regüle edebilmek ve tüketicinin daha ucuz, daha kaliteli, vaktinde ve yerinde tüketim hususlarıyla, besinle buluşabilmesini sağlamak. Maalesef Tarım ve Orman Bakanlığımız bu durumun epeyce uzağında. Hem üreticiye birebir vakitte tüketiciye yazık ediyorsunuz.”