bencede
New member
Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Ekoloji Anabilim Kısmı doktora öğrencisi Kıvanç Sevim, “Düşük sıcaklıkların Aedes aegypti (sarı humma sivrisineği) hayat döngüsüne tesirlerinin belirlenmesi” ismiyle, istilacı bir cins olan sarı humma sivrisineğinin düşük sıcaklıklara verdiği reaksiyonları ölçmek üzere bir çalışma başlattı.
Sevim, 2020 yılının nisan ayında başladığı projesini, aralıksız 300 günlük laboratuvar süreci ve tahlillerin akabinde tamamladı.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran; Sevim, sivrisineklerin olumsuz şartları atlatmak için kendilerince usuller geliştirebildiğini, ayrıyeten iklim değişikliğiyle birlikte mevsimsel sıcaklıklardaki artışların, tıp için uygun düzeyde kalmasından dolayı kış aylarında da ömürlerini sürdürebildiklerini anlattı.
Sıcaklıkların, bilhassa İstanbul, Ankara, İzmir üzere kentlerde yüksek seyrettiğine işaret eden Sevim, “Dünyanın biroldukça noktasında sivrisinekler üzerinde emsal raporlamalar var. örneğin İstanbul’da yayılım gösteren istilacı Asya kaplan sivrisineğinin tropik kökenli olduğu biliniyor, bununla birlikte sarı humma sineği bu biçimde. Literatürde bir vakit içinder, bunların soğuk, ılıman iklime sahip Türkiye, Avrupa, Kuzey Amerika üzere yerlerde geniş yayılıma sahip olmayacağı istikametinde bir görüş vardı. Lakin vakit ortasında araştırmalar, sivrisineklerin, bu sıcaklıklara fazlaca rahat bir biçimde adapte olabildiklerini gösterdi.” diye konuştu.
Sevim, yaptığı çalışmada, 20, 15, 10 ve 5 derece sıcaklıkta sarı humma sivrisineğinin düşük sıcaklıklara verdiği reaksiyonları ve hayat döngüsünün bundan nasıl etkilendiğini tespit etmeye çalıştığını belirtti.
Kıvanç Sevim şöyleki devam etti:
“5 ve 10 derece sıcaklıklarda yumurtalarda açılma gözlemledik. Bu bize, yumurtaların kelam konusu sıcaklıklarda canlılığını koruduğunu gösterdi. 15 derecede de larva gelişmeninin başarılı bir biçimde tamamlandığını gördük. Kış aylarından bahara yanlışsız geçişte hava bize soğuk gelirken bu canlılara soğuk gelmediğini göstermiş olduk. Çalışmamda bu sivrisinek çeşidinin bireylerini 5, 0 ve -5 derece sıcaklıklara maruz bırakarak hayatta kalma durumlarını belirlemeye çalıştım. Yumurtaların 0 derece sıcaklıkta bile hayatta kalabildiğini gördük. Bu canlılar aslında sandığımızdan fazlaca daha geniş toleransa sahipler, bu sıcaklıklar ölümcül sayılmıyor. Bundan dolayı da biz kış aylarında sivrisineklerde hala aktivasyonu gözlemleyebiliyoruz, iklime ahenk sağlıyorlar. Bulundukları ya da yeni geldikleri ortamların şartlarına hayli süratli bir biçimde adapte olup canlılıklarını, kuşaklarını burada devam ettirebiliyorlar.”
‘İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YUMURTALARINI BIRAKABİLECEKLERİ SICAKLIK ARALIKLARINI DAHA UYGUN HALE GETİRDİ’
Sevim, sarı humma sivrisineğinin Afrika’dan Kuzey Amerika’ya, oradan Avrupa ve Türkiye’ye geldiğinin bilindiğini, şu anda Rusya’nın kuzeyinde, Türkiye’de ve Gürcistan’da görüldüğünü söylemiş oldu.
Ev sivrisineği olarak bilinen cinsin gelişmenini devam ettirebilmesi için sıcaklığın asgarî 10 derece, üst limitin ise 30-35 derece olduğunu kaydeden Sevim, iklim değişikliğinin, bu canlıların erişkinliğe ulaşıp yumurtalarını bırakabilecekleri sıcaklık aralıklarını daha uygun hale getirdiğini bildirdi.
Sivrisineklerin düşük sıcaklıklarda gelişimlerini durdurarak ya da epey yavaş biçimde seyrettirerek olumsuz şartları atlattıklarını kaydeden Sevim, Asya kaplan sivrisineğini örnek vererek, bu çeşidin, saksı altları, plastik şişeler, beton kaplar üzere alanlara yumurtalarını bırakarak kışı atlattığını, yağışların başlaması ve sıcaklıkların artmasıyla uygun ortamın gelmesiyle de jenerasyonunu devam ettirdiğini aktardı.
‘SICAKLIKLAR BU TÜRLÜ DEVAM EDERSE ÜREMEK İÇİN DAHA FAZLA VAKİT OLACAK’
Sıcaklıklar düşmediği için sivrisineklerin aktivasyon devirlerinin uzadığına ve daha fazla yumurtladıklarına dikkati çeken Sevim, şunları kaydetti:
“Haziran ayında hava soğuk olur, temmuz ortasına kadar sonbahar havasında geçerse popülasyon en yüksek randımanına ulaşamayabilir. Hava kurak, sıcaklıklar yüksek gitmeye başladı ve mayıs ayında 30-35 dereceleri gördük diyelim, bu biçimde bunların popülasyon artışları mayıs-hazirana kayabilir. Muhakkak etkisinin ne olacağını söylememiz mümkün değil fakat sıcaklıklar bu türlü devam edecek olursa, üremek ve jenerasyonlarını devam ettirmek için fazlaca daha fazla vakit olacak. Bu da daha fazla yumurta ve bireylerin artışı demek.”
‘SİVRİSİNEK CİNSLERİ DAHA EVVEL OLMADIĞI YÖRELERDE VE YÜKSEKLİKLERDE GÖRÜLEBİLİR’
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kerem Öter, iklim değişikliği ve ortalama sıcaklıkların yükselmesinin sivrisinek cinsleri üzerine tesirleri bulunduğuna değinerek, “Belli coğrafyadaki belirli çeşitlerin sayısında artışa niye olabilir. Birtakım hastalıklar, belirli sivrisinek cinsleri üzerinden insanlara nakledilebiliyor. Sıcaklıkların tesiriyle bu sivrisinek tipleri daha evvel olmadığı civarlarda ve yüksekliklerde görülebilirler. Yeni bölgelere yeni cinsler giriş yapabilir.” sözlerini kullandı.
Öter, son 10 yıldır İstanbul ve Türkiye’de istilacı sivrisinek cinsleri, Asya kaplan sivrisineği ve sarı humma sivrisineğini takip ettiklerini ve sayısal olarak artışlarından ve yayılmalarından tasa ettiklerini lisana getirdi.
‘YENİ CİNSLER YENİ HASTALIKLARIN GİRİŞİ DEMEK’
Sivrisinek uğraşının 12 ay boyunca süren bir çalışma olduğunun altını çizen Öter, şöyleki konuştu:
“Bu gayret coğrafyadan coğrafyaya fark eder. Biz bu istilacı cinsleri izlemeyi İstanbul’da sürdürüyoruz. Elde ettiğimiz datalar yardımıyla popülasyonlarının ne vakit yükseldiğini, ne vakit inişe geçtiğini biliyoruz. Ocak ayındayız ve dışarıda şahane bir hava var, bu bizi de şaşırtıyor. Çok farklı sivrisinek cinsleri var. Daha evvelinde yerleşik tiplerimiz vardı, biz bunları kayıt altına almıştık. Lakin bir yandan yeni cinslerin, istilacı cinslerin girişi oldu. Yeni çeşitler yeni hastalıkların girişi demek. Bunlar ortaya konulmalı.”
‘GELİŞİGÜZEL GAYRETLER VE İLAÇ KULLANIMLARI BU SORUNU HİÇBİR VAKİT ÇÖZMEDİ’
Sivrisinek çabasını yapmak isteyen tüm kuruluşların evvela izleme sistemi kurup, mevsimsel popülasyon dinamiğini ortaya koymaları gerektiğine vurgu yapan Öter, “Mücadele tekniklerinin planlanması ve programlaması yapılmalı. Bu da ‘entegre sivrisinek mücadelesi’ olarak tanımlanıyor. Bunlar büsbütün bilimsel tabanlı, sürdürülebilir tekniklerdir. İtinasız uğraşlar ve ilaç kullanımları bu sorunu hiç bir vakit çözmediği üzere yarardan çok ekonomik ve etraf kirlenmesi üzere ziyanlara, direnç gelişimi üzere sonuçlara niye olabiliyor” değerlendirmesini yaptı.
Öter, sivrisineklerin, apartmanların kalorifer daireleri ile nemin ve sıcaklığın yüksek olduğu kapalı otoparklar üzere sıcaklığın fazla düşmediği yerlerde kışı erişkin olarak atlatabildiğini kelamlarına ekledi. (HABER MERKEZİ)
Sevim, 2020 yılının nisan ayında başladığı projesini, aralıksız 300 günlük laboratuvar süreci ve tahlillerin akabinde tamamladı.
Anadolu Ajansı’nın haberine nazaran; Sevim, sivrisineklerin olumsuz şartları atlatmak için kendilerince usuller geliştirebildiğini, ayrıyeten iklim değişikliğiyle birlikte mevsimsel sıcaklıklardaki artışların, tıp için uygun düzeyde kalmasından dolayı kış aylarında da ömürlerini sürdürebildiklerini anlattı.
Sıcaklıkların, bilhassa İstanbul, Ankara, İzmir üzere kentlerde yüksek seyrettiğine işaret eden Sevim, “Dünyanın biroldukça noktasında sivrisinekler üzerinde emsal raporlamalar var. örneğin İstanbul’da yayılım gösteren istilacı Asya kaplan sivrisineğinin tropik kökenli olduğu biliniyor, bununla birlikte sarı humma sineği bu biçimde. Literatürde bir vakit içinder, bunların soğuk, ılıman iklime sahip Türkiye, Avrupa, Kuzey Amerika üzere yerlerde geniş yayılıma sahip olmayacağı istikametinde bir görüş vardı. Lakin vakit ortasında araştırmalar, sivrisineklerin, bu sıcaklıklara fazlaca rahat bir biçimde adapte olabildiklerini gösterdi.” diye konuştu.
Sevim, yaptığı çalışmada, 20, 15, 10 ve 5 derece sıcaklıkta sarı humma sivrisineğinin düşük sıcaklıklara verdiği reaksiyonları ve hayat döngüsünün bundan nasıl etkilendiğini tespit etmeye çalıştığını belirtti.
Kıvanç Sevim şöyleki devam etti:
“5 ve 10 derece sıcaklıklarda yumurtalarda açılma gözlemledik. Bu bize, yumurtaların kelam konusu sıcaklıklarda canlılığını koruduğunu gösterdi. 15 derecede de larva gelişmeninin başarılı bir biçimde tamamlandığını gördük. Kış aylarından bahara yanlışsız geçişte hava bize soğuk gelirken bu canlılara soğuk gelmediğini göstermiş olduk. Çalışmamda bu sivrisinek çeşidinin bireylerini 5, 0 ve -5 derece sıcaklıklara maruz bırakarak hayatta kalma durumlarını belirlemeye çalıştım. Yumurtaların 0 derece sıcaklıkta bile hayatta kalabildiğini gördük. Bu canlılar aslında sandığımızdan fazlaca daha geniş toleransa sahipler, bu sıcaklıklar ölümcül sayılmıyor. Bundan dolayı da biz kış aylarında sivrisineklerde hala aktivasyonu gözlemleyebiliyoruz, iklime ahenk sağlıyorlar. Bulundukları ya da yeni geldikleri ortamların şartlarına hayli süratli bir biçimde adapte olup canlılıklarını, kuşaklarını burada devam ettirebiliyorlar.”
‘İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ YUMURTALARINI BIRAKABİLECEKLERİ SICAKLIK ARALIKLARINI DAHA UYGUN HALE GETİRDİ’
Sevim, sarı humma sivrisineğinin Afrika’dan Kuzey Amerika’ya, oradan Avrupa ve Türkiye’ye geldiğinin bilindiğini, şu anda Rusya’nın kuzeyinde, Türkiye’de ve Gürcistan’da görüldüğünü söylemiş oldu.
Ev sivrisineği olarak bilinen cinsin gelişmenini devam ettirebilmesi için sıcaklığın asgarî 10 derece, üst limitin ise 30-35 derece olduğunu kaydeden Sevim, iklim değişikliğinin, bu canlıların erişkinliğe ulaşıp yumurtalarını bırakabilecekleri sıcaklık aralıklarını daha uygun hale getirdiğini bildirdi.
Sivrisineklerin düşük sıcaklıklarda gelişimlerini durdurarak ya da epey yavaş biçimde seyrettirerek olumsuz şartları atlattıklarını kaydeden Sevim, Asya kaplan sivrisineğini örnek vererek, bu çeşidin, saksı altları, plastik şişeler, beton kaplar üzere alanlara yumurtalarını bırakarak kışı atlattığını, yağışların başlaması ve sıcaklıkların artmasıyla uygun ortamın gelmesiyle de jenerasyonunu devam ettirdiğini aktardı.
‘SICAKLIKLAR BU TÜRLÜ DEVAM EDERSE ÜREMEK İÇİN DAHA FAZLA VAKİT OLACAK’
Sıcaklıklar düşmediği için sivrisineklerin aktivasyon devirlerinin uzadığına ve daha fazla yumurtladıklarına dikkati çeken Sevim, şunları kaydetti:
“Haziran ayında hava soğuk olur, temmuz ortasına kadar sonbahar havasında geçerse popülasyon en yüksek randımanına ulaşamayabilir. Hava kurak, sıcaklıklar yüksek gitmeye başladı ve mayıs ayında 30-35 dereceleri gördük diyelim, bu biçimde bunların popülasyon artışları mayıs-hazirana kayabilir. Muhakkak etkisinin ne olacağını söylememiz mümkün değil fakat sıcaklıklar bu türlü devam edecek olursa, üremek ve jenerasyonlarını devam ettirmek için fazlaca daha fazla vakit olacak. Bu da daha fazla yumurta ve bireylerin artışı demek.”
‘SİVRİSİNEK CİNSLERİ DAHA EVVEL OLMADIĞI YÖRELERDE VE YÜKSEKLİKLERDE GÖRÜLEBİLİR’
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa (İÜC) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kerem Öter, iklim değişikliği ve ortalama sıcaklıkların yükselmesinin sivrisinek cinsleri üzerine tesirleri bulunduğuna değinerek, “Belli coğrafyadaki belirli çeşitlerin sayısında artışa niye olabilir. Birtakım hastalıklar, belirli sivrisinek cinsleri üzerinden insanlara nakledilebiliyor. Sıcaklıkların tesiriyle bu sivrisinek tipleri daha evvel olmadığı civarlarda ve yüksekliklerde görülebilirler. Yeni bölgelere yeni cinsler giriş yapabilir.” sözlerini kullandı.
Öter, son 10 yıldır İstanbul ve Türkiye’de istilacı sivrisinek cinsleri, Asya kaplan sivrisineği ve sarı humma sivrisineğini takip ettiklerini ve sayısal olarak artışlarından ve yayılmalarından tasa ettiklerini lisana getirdi.
‘YENİ CİNSLER YENİ HASTALIKLARIN GİRİŞİ DEMEK’
Sivrisinek uğraşının 12 ay boyunca süren bir çalışma olduğunun altını çizen Öter, şöyleki konuştu:
“Bu gayret coğrafyadan coğrafyaya fark eder. Biz bu istilacı cinsleri izlemeyi İstanbul’da sürdürüyoruz. Elde ettiğimiz datalar yardımıyla popülasyonlarının ne vakit yükseldiğini, ne vakit inişe geçtiğini biliyoruz. Ocak ayındayız ve dışarıda şahane bir hava var, bu bizi de şaşırtıyor. Çok farklı sivrisinek cinsleri var. Daha evvelinde yerleşik tiplerimiz vardı, biz bunları kayıt altına almıştık. Lakin bir yandan yeni cinslerin, istilacı cinslerin girişi oldu. Yeni çeşitler yeni hastalıkların girişi demek. Bunlar ortaya konulmalı.”
‘GELİŞİGÜZEL GAYRETLER VE İLAÇ KULLANIMLARI BU SORUNU HİÇBİR VAKİT ÇÖZMEDİ’
Sivrisinek çabasını yapmak isteyen tüm kuruluşların evvela izleme sistemi kurup, mevsimsel popülasyon dinamiğini ortaya koymaları gerektiğine vurgu yapan Öter, “Mücadele tekniklerinin planlanması ve programlaması yapılmalı. Bu da ‘entegre sivrisinek mücadelesi’ olarak tanımlanıyor. Bunlar büsbütün bilimsel tabanlı, sürdürülebilir tekniklerdir. İtinasız uğraşlar ve ilaç kullanımları bu sorunu hiç bir vakit çözmediği üzere yarardan çok ekonomik ve etraf kirlenmesi üzere ziyanlara, direnç gelişimi üzere sonuçlara niye olabiliyor” değerlendirmesini yaptı.
Öter, sivrisineklerin, apartmanların kalorifer daireleri ile nemin ve sıcaklığın yüksek olduğu kapalı otoparklar üzere sıcaklığın fazla düşmediği yerlerde kışı erişkin olarak atlatabildiğini kelamlarına ekledi. (HABER MERKEZİ)