Şeytan, nefs-i emmare üzere hain bir piyonu kullanarak oruç ibadetinin ruhu olan ihlas ve samimiyeti altüstü eden ‘kibir ve gurur’ kaynaklı bir kıymetlendirme yaptırır. Kendi sicilini doldurmaya çalışan kimselerin bu davranışı büyük bir kabahat olarak değerlendirilmiştir. Övgü ve gururla kendi sicilini doldurmamaya dikkat elzemdir. Ahiret ömrüne yönelik sicilin kıymetlendirilmesi uhrevî puanlar üzerinden yapılır…
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Ramazan ayı epeyce kârlı ve pek sevaplı bir ay olduğundan insanları zıt köşe yapmak için şeytan nefisle işbirliği yaparak sinsi tuzaklar kurar. Bunların başında nefsin şımarıklığı gelir. Bir hadis-i kudside ulu Allah şöyleki buyurmuştur: “Oruç, yalnız benim içindir / direkt doğruya benim için yapılan bir ibadettir. Onun ecrini de direkt doğruya ben veririm. Hâlbuki başka hoş amellerin hepsi (ücretleri belirlenmiş olup) on misli ile ödenir” (Buharî, Savm, 2). Bunun en kıymetli niçini oruç ibadetine gösteriş üzere şımarıklığın karışmış olmamasıdır. İşte şeytan insanın iç mahallesinde ikamet eden nefs-i emmare üzere hain bir piyonu da kullanarak oruç ibadetinin ruhu olan ihlas ve samimiyeti altüstü eden ‘kibir ve gurur’ kaynaklı bir kıymetlendirme yaptırır.
Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir durumda, ne üzere bir performans gösterdiği, yapması gereken iş ömründe nasıl bir muvaffakiyet elde ettiğini epey düzgün bilir ve buna nazaran âdil bir kıymetlendirme yaparak her insanın hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.
Tembel ile çalışkan olanı, maharet sahibi kimse ile maharetsiz olanı, bakılırsavini hakkıyla yapan kimse ile vurdumduymaz kimseleri birbirinden ayıran, mükafatları kazananlar ile kaybedenlerin gerçek kişiliklerini gösteren bu biçimde bir kıymetlendirme, memurların, personellerin kendi inisiyatiflerine bırakılamayacak kadar değerli olduğu ortadadır. bu biçimde bir kaçakçılığa tevessül edenlerin misyondan atılmaları bile kelam konusu olabilir.
Dünya çapında geçerli olan bu maddi kuralın manevi boyutunda da misal kriterler kelam konusudur. Kâinatın sultanı, bütün varlıkların yaratıcısı, insanların gerçek sicil âmiri olan Allah’ın dininde de insanların sicili O’nun tarafınca doldurulur. Kendi sicilini doldurmaya çalışan kimselerin bu davranışı büyük bir kabahat olarak değerlendirilmiştir. Bu yazıda bu hususun analizini bulacaksınız…
KİRLERDEN ARINMANIN YOLU ‘FİİLİ TEZKİYE’
Kur’an-ı Yargıçta ‘tezkiye’ kavramı iki zıt manada kullanılmıştır.
Birincisi: ‘Kişinin nefsini, hislerini, aklını, kalbini her türlü hava ve hevese bağlı olarak ortaya çıkan kirlerden arındırmak, temizlemek, Allah’ın amir ve yasakları doğrultusunda hareket etmesini sağlamak’ manasında ki ‘fiilî tezkiyedir’.
“Ona (insana) makus ve uygun olma yeteneklerini ilham eden/yerleştirene (yemin olsun) ki nefsini arındıran olağan olarak kurtuluşa ermiştir” (Şems, 91/8-9) mealindeki ayetlerde tezkiyenin bu veçhesine dikkat çekilmiştir.
Demek ki, bir yandan fiilen nefisteki berbata yönelik olan meyillerin yolunu kesmek, bâtıla bakan –şeytânî ve nefsânî- şer tohumlarının yeşermesine fırsat vermemek, Allah’a ve ahirete olan imanını güçlendirmek suretiyle ‘tahliye’ (terakki yolunun üstünde bulunan manevî dikenleri temizleme) ameliyesini gerçekleştirmek; öbür yandan ilhama dayanan hoş tohumların yeşermesine imkân veren tatbikat alanındaki kuvvetli iman potansiyelini harekete geçirmek suretiyle ‘tahliye’ (manevi terakki için gereken bütün donanımlarını etkin hale getirmek) ameliyesini tahakkuk ettirmek suretiyle tüm insanî faziletlerin ve İslamî faziletlerin bir aynası kararına geçmeyi sonuç veren ‘fiilî tezkiye’ rotasını takip etmekle birlikte, övgü ve gururla kendi sicilini doldurmamaya dikkat etmek elzemdir.
HADDİ AŞMANIN ÖNÜNE GEÇEN ‘SÖZLÜ TEZKİYE’
İkincisi: ‘Sözlü tezkiyedir’. Bu tezkiyede, fiilî arıtmadan fazla, kişinin kelamlı arınmayı seslendirmesi, nefsini paka çıkarmaya çalışması, hatta bu yalancı kişiliğine vakit içinde kendisinin de inanmaya başlaması ve bunun bir kararı olarak da kendi sicilini kendisinin doldurmaya kalkması üzere bir haddi aşmak, yanlışsız yoldan şaşmak, kendini sicil âmiri olarak hayal etmekten kaynaklanan bir şımarıklık kelam konusudur. “bu biçimde bizi anmaktan yüz çeviren ve dünya ömründen diğer isteği olmayan bireylerden sen de yüz çevir.” (Necm, 53/29) mealindeki ayette bu noktaya dikkat çekilmiştir. Adeta Hz. Peygambere (s.a.v) “Bu üzere insanların bildikleri işte bu kadar. Elbet kendi yolundan sapanı en düzgün bilen rabbindir, yanlışsız yolu bulanı da en düzgün bilen O’dur. Göklerde ve yerde ne var ise Allah’ındır. Sonunda O, kötülük yapanlara işlediklerinin cezasını verecek; düzgünlük yapanları, ufak tefek kusurlar hariç, büyük günahlardan ve berbat işlerden kaçınanları ise daha hoşuyla ödüllendirecektir. Elbet rabbinin bağışlaması fazlaca geniştir. Sizi topraktan yarattığı zamanki halinizi de, annelerinizin karınlarında cenin olarak bulunduğunuz durumu da en güzel bilen O’dur. Şu biçimde (siz kendi) kendinizi paka çıkarmayın! Kimin günahtan sakındığını (Allah’a karşı saygılı olduğunu) en düzgün bilen O’dur” (Necm, 53/29-32) mealindeki ayette işaret edildiği üzere, ahiret hayatına yönelik olarak tespit edilen sicilin kıymetlendirilmesi uhrevî puanlar üzerinden yapılır. Bu sebeple, bütün hissiyatını dünyanın fani menfaatlerine ağırlaştırmak olumsuz bir kriter oluğu üzere, bir sicil âmiri olmaya soyunmak ve kendi kendine puan vermek de fazlaca olumsuz bir tavır ve davranıştır.
Ulu Mevla, bir an bile bizi bize bırakmasın, nefsimize esir eylemesin; haddini bilen, bir kul olduğunun idrakinde olan kullarının zümresine ilhak eylesin, âmîn!
HALİM PERİŞAN
Şu bir gerçek ki ey dünyam
Acınacak bir halim var
Ne ağlayacak bir gücüm
Ne gülmeye mecalim var
Sonu sefillik gurura
Beş pulluk olacak şana
hiç bir paha verilir mi?
Sonu hüsran bir cihana
İki günlük açık bahta
Süratli yere düşen tahta
Hiç de gıpta edilir mi?
Bozuk bir çalar saate
PROF. DR. NİYAZİ BEKİ
Ramazan ayı epeyce kârlı ve pek sevaplı bir ay olduğundan insanları zıt köşe yapmak için şeytan nefisle işbirliği yaparak sinsi tuzaklar kurar. Bunların başında nefsin şımarıklığı gelir. Bir hadis-i kudside ulu Allah şöyleki buyurmuştur: “Oruç, yalnız benim içindir / direkt doğruya benim için yapılan bir ibadettir. Onun ecrini de direkt doğruya ben veririm. Hâlbuki başka hoş amellerin hepsi (ücretleri belirlenmiş olup) on misli ile ödenir” (Buharî, Savm, 2). Bunun en kıymetli niçini oruç ibadetine gösteriş üzere şımarıklığın karışmış olmamasıdır. İşte şeytan insanın iç mahallesinde ikamet eden nefs-i emmare üzere hain bir piyonu da kullanarak oruç ibadetinin ruhu olan ihlas ve samimiyeti altüstü eden ‘kibir ve gurur’ kaynaklı bir kıymetlendirme yaptırır.
Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir durumda, ne üzere bir performans gösterdiği, yapması gereken iş ömründe nasıl bir muvaffakiyet elde ettiğini epey düzgün bilir ve buna nazaran âdil bir kıymetlendirme yaparak her insanın hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.
Tembel ile çalışkan olanı, maharet sahibi kimse ile maharetsiz olanı, bakılırsavini hakkıyla yapan kimse ile vurdumduymaz kimseleri birbirinden ayıran, mükafatları kazananlar ile kaybedenlerin gerçek kişiliklerini gösteren bu biçimde bir kıymetlendirme, memurların, personellerin kendi inisiyatiflerine bırakılamayacak kadar değerli olduğu ortadadır. bu biçimde bir kaçakçılığa tevessül edenlerin misyondan atılmaları bile kelam konusu olabilir.
Dünya çapında geçerli olan bu maddi kuralın manevi boyutunda da misal kriterler kelam konusudur. Kâinatın sultanı, bütün varlıkların yaratıcısı, insanların gerçek sicil âmiri olan Allah’ın dininde de insanların sicili O’nun tarafınca doldurulur. Kendi sicilini doldurmaya çalışan kimselerin bu davranışı büyük bir kabahat olarak değerlendirilmiştir. Bu yazıda bu hususun analizini bulacaksınız…
KİRLERDEN ARINMANIN YOLU ‘FİİLİ TEZKİYE’
Kur’an-ı Yargıçta ‘tezkiye’ kavramı iki zıt manada kullanılmıştır.
Birincisi: ‘Kişinin nefsini, hislerini, aklını, kalbini her türlü hava ve hevese bağlı olarak ortaya çıkan kirlerden arındırmak, temizlemek, Allah’ın amir ve yasakları doğrultusunda hareket etmesini sağlamak’ manasında ki ‘fiilî tezkiyedir’.
“Ona (insana) makus ve uygun olma yeteneklerini ilham eden/yerleştirene (yemin olsun) ki nefsini arındıran olağan olarak kurtuluşa ermiştir” (Şems, 91/8-9) mealindeki ayetlerde tezkiyenin bu veçhesine dikkat çekilmiştir.
Demek ki, bir yandan fiilen nefisteki berbata yönelik olan meyillerin yolunu kesmek, bâtıla bakan –şeytânî ve nefsânî- şer tohumlarının yeşermesine fırsat vermemek, Allah’a ve ahirete olan imanını güçlendirmek suretiyle ‘tahliye’ (terakki yolunun üstünde bulunan manevî dikenleri temizleme) ameliyesini gerçekleştirmek; öbür yandan ilhama dayanan hoş tohumların yeşermesine imkân veren tatbikat alanındaki kuvvetli iman potansiyelini harekete geçirmek suretiyle ‘tahliye’ (manevi terakki için gereken bütün donanımlarını etkin hale getirmek) ameliyesini tahakkuk ettirmek suretiyle tüm insanî faziletlerin ve İslamî faziletlerin bir aynası kararına geçmeyi sonuç veren ‘fiilî tezkiye’ rotasını takip etmekle birlikte, övgü ve gururla kendi sicilini doldurmamaya dikkat etmek elzemdir.
HADDİ AŞMANIN ÖNÜNE GEÇEN ‘SÖZLÜ TEZKİYE’
İkincisi: ‘Sözlü tezkiyedir’. Bu tezkiyede, fiilî arıtmadan fazla, kişinin kelamlı arınmayı seslendirmesi, nefsini paka çıkarmaya çalışması, hatta bu yalancı kişiliğine vakit içinde kendisinin de inanmaya başlaması ve bunun bir kararı olarak da kendi sicilini kendisinin doldurmaya kalkması üzere bir haddi aşmak, yanlışsız yoldan şaşmak, kendini sicil âmiri olarak hayal etmekten kaynaklanan bir şımarıklık kelam konusudur. “bu biçimde bizi anmaktan yüz çeviren ve dünya ömründen diğer isteği olmayan bireylerden sen de yüz çevir.” (Necm, 53/29) mealindeki ayette bu noktaya dikkat çekilmiştir. Adeta Hz. Peygambere (s.a.v) “Bu üzere insanların bildikleri işte bu kadar. Elbet kendi yolundan sapanı en düzgün bilen rabbindir, yanlışsız yolu bulanı da en düzgün bilen O’dur. Göklerde ve yerde ne var ise Allah’ındır. Sonunda O, kötülük yapanlara işlediklerinin cezasını verecek; düzgünlük yapanları, ufak tefek kusurlar hariç, büyük günahlardan ve berbat işlerden kaçınanları ise daha hoşuyla ödüllendirecektir. Elbet rabbinin bağışlaması fazlaca geniştir. Sizi topraktan yarattığı zamanki halinizi de, annelerinizin karınlarında cenin olarak bulunduğunuz durumu da en güzel bilen O’dur. Şu biçimde (siz kendi) kendinizi paka çıkarmayın! Kimin günahtan sakındığını (Allah’a karşı saygılı olduğunu) en düzgün bilen O’dur” (Necm, 53/29-32) mealindeki ayette işaret edildiği üzere, ahiret hayatına yönelik olarak tespit edilen sicilin kıymetlendirilmesi uhrevî puanlar üzerinden yapılır. Bu sebeple, bütün hissiyatını dünyanın fani menfaatlerine ağırlaştırmak olumsuz bir kriter oluğu üzere, bir sicil âmiri olmaya soyunmak ve kendi kendine puan vermek de fazlaca olumsuz bir tavır ve davranıştır.
Ulu Mevla, bir an bile bizi bize bırakmasın, nefsimize esir eylemesin; haddini bilen, bir kul olduğunun idrakinde olan kullarının zümresine ilhak eylesin, âmîn!
HALİM PERİŞAN
Şu bir gerçek ki ey dünyam
Acınacak bir halim var
Ne ağlayacak bir gücüm
Ne gülmeye mecalim var
Sonu sefillik gurura
Beş pulluk olacak şana
hiç bir paha verilir mi?
Sonu hüsran bir cihana
İki günlük açık bahta
Süratli yere düşen tahta
Hiç de gıpta edilir mi?
Bozuk bir çalar saate