Türkiye İktisat Kongresinde alınan Yeni Türkiye’nin iktisadi siyasetini belirleyecek kararlar alındığını geçen yazımda belirtmiştim. Gazi Mustafa Kemal’in açış konuşmasını epeyce önemsiyorum, kısımlar halinde tamamını siz okurlara sunacağım;
Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Türkiye İktisat Kongresi’ni Açış Konuşması (17 Şubat 1923)
“Efendiler;
Aziz milletimizin iktisadi kalkınma çarelerini aramak ve bulmak üzere vatani, hayati ve ulusal maksatlar için bugün burada toplanmış olan sizlerin, sayın halk temsilcilerinin huzurunda bulunmaktan fazlaca mesut ve bahtiyarım.
Efendiler;
Uzun aymazlıklarla ve derin kayıtsızlıkla geçen yüzsenelerın iktisadi bünyemizde açtığı yaraları tedavi etmek ve çarelerini aramak; memleketimizi imara, milleti refah ve saadete ulaştırma yollarını bulmak için yapacağınız çalışmaların muvaffakiyetle sonuçlanmasını dilerim.
Arkadaşlar;
Sizler, direkt doğruya milletimizi temsil eden halk sınıflarının ortasından ve onlar tarafınca seçilmiş olarak geliyorsunuz. Bu prestijle memleketimizin durumunu, gereksinimini, milletimizin zahmet ve emellerini yakından ve herkesten daha güzel biliyorsunuz. Sizin söyleyeceğiniz kelamlar, alınmasını gerektirecek önlemler, halkın lisanından söylenmiş sayılır ve bunun için en büyük isabete sahiptir. Zira halkın sesi, hakkın sesidir.
Efendiler;
Tarih, milletimizin çökme ve yükselme niçinini ararken birfazlaca siyasi, askeri, toplumsal sebep bulmakta ve saymaktadır. Kuşku yok ki, bütün bu sebepler, toplumsal olaylara tesirlidir. Bir milletin direkt doğruya hayatiyle ilgili olan, o milletin iktisadiyatıdır. Tarihinin ve deneyimin ağırlaştığı bu gerçek bizim ulusal ömrümüzde ve ulusal tarihimizde büsbütün gerçekleşmiştir. Hakikaten Türk tarihi incelenecek olursa, çökme ve yükselme sebeplerinin iktisadi mevzularından diğer bir şey olmadığı derhal anlaşılır.
Efendiler;
Tarihimizi dolduran zaferler veyahut yok oluşların hepsi iktisadi durumumuzla ilgili ve bağlantılıdır. Yeni Türkiye’mizi layık olduğu sağlam seviyeye ulaştırabilmek için, katiyetle iktisadiyatımıza birinci derecede epeyce ehemmiyet vermek zorundayız. Çağımız külliyen bir iktisat zamanından öteki bir şey değildir.
Bir milletin varoluş niçinini, refah ve saadetini teşkil eden iktisadiyatla uğraşmaması, uğraşamaması, dikkat cazibeli bir durumdur. İtiraf zorundayız ki; iktisadiyatımıza gereği kadar ehemmiyet verememiş bulunuyoruz. Bir milletin var oluş sebebiyle uğraşmaması, o milletin yaşadığı zamanla ve o periyodu tespit eden tarihle fazlaca yakından ilgilidir. Bunun sebeplerini, geçtiğimiz zamanlarda, bilhassa tarihimizde arayabilirsiniz. Şimdiye kadar gerçek manasıyla ulusal bir bölüm yaşamadık, ötürüsıyla ulusal bir tarihe sahip olamadık.
Bu noktaya biraz açıklayabilmek için daima birlikte Osmanlı tarihini hatırlayalım: Osmanlı tarihinde bütün emeller, bütün çalışmalar milletin isteği, emelleri ve ihtiraslarını tatmin anmacıyla gerçekleştirilmiştir.
örneğin, Fatih İstanbul’u aldıktan daha sonra yani Selçuki saltanatıyla Doğu Roma İmparatorluğu’na varis olduktan daha sonra, Doğu Roma İmparatorluğu’na da konmak istedi. Bunun ortasında büyün milleti bu amaca hakikat yöneltti.
örneğin; Yavuz Sultan Selim, Fatih’in açtığı batı cephesiyle birlikte Asya İmparatorluğu’nu birleştirerek büyük bir İslam birliğini meydana getirmek istedi.
Yasal Süleyman, her iki cepheyi genişletmek, bütün Akdeniz’i bir Osmanlı denizi haline getirmek, Hindistan üzerinde nüfuz tesisi üzere şahane bir siyaset takip etmek istedi. Bunun ortasında bütün milleti bu gayeye hakikat yönelttir.
Devamı haftaya…
27 Mart 2022
Ahmet Gürel
Atatürk Araştırmacısı
Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın Türkiye İktisat Kongresi’ni Açış Konuşması (17 Şubat 1923)
“Efendiler;
Aziz milletimizin iktisadi kalkınma çarelerini aramak ve bulmak üzere vatani, hayati ve ulusal maksatlar için bugün burada toplanmış olan sizlerin, sayın halk temsilcilerinin huzurunda bulunmaktan fazlaca mesut ve bahtiyarım.
Efendiler;
Uzun aymazlıklarla ve derin kayıtsızlıkla geçen yüzsenelerın iktisadi bünyemizde açtığı yaraları tedavi etmek ve çarelerini aramak; memleketimizi imara, milleti refah ve saadete ulaştırma yollarını bulmak için yapacağınız çalışmaların muvaffakiyetle sonuçlanmasını dilerim.
Arkadaşlar;
Sizler, direkt doğruya milletimizi temsil eden halk sınıflarının ortasından ve onlar tarafınca seçilmiş olarak geliyorsunuz. Bu prestijle memleketimizin durumunu, gereksinimini, milletimizin zahmet ve emellerini yakından ve herkesten daha güzel biliyorsunuz. Sizin söyleyeceğiniz kelamlar, alınmasını gerektirecek önlemler, halkın lisanından söylenmiş sayılır ve bunun için en büyük isabete sahiptir. Zira halkın sesi, hakkın sesidir.
Efendiler;
Tarih, milletimizin çökme ve yükselme niçinini ararken birfazlaca siyasi, askeri, toplumsal sebep bulmakta ve saymaktadır. Kuşku yok ki, bütün bu sebepler, toplumsal olaylara tesirlidir. Bir milletin direkt doğruya hayatiyle ilgili olan, o milletin iktisadiyatıdır. Tarihinin ve deneyimin ağırlaştığı bu gerçek bizim ulusal ömrümüzde ve ulusal tarihimizde büsbütün gerçekleşmiştir. Hakikaten Türk tarihi incelenecek olursa, çökme ve yükselme sebeplerinin iktisadi mevzularından diğer bir şey olmadığı derhal anlaşılır.
Efendiler;
Tarihimizi dolduran zaferler veyahut yok oluşların hepsi iktisadi durumumuzla ilgili ve bağlantılıdır. Yeni Türkiye’mizi layık olduğu sağlam seviyeye ulaştırabilmek için, katiyetle iktisadiyatımıza birinci derecede epeyce ehemmiyet vermek zorundayız. Çağımız külliyen bir iktisat zamanından öteki bir şey değildir.
Bir milletin varoluş niçinini, refah ve saadetini teşkil eden iktisadiyatla uğraşmaması, uğraşamaması, dikkat cazibeli bir durumdur. İtiraf zorundayız ki; iktisadiyatımıza gereği kadar ehemmiyet verememiş bulunuyoruz. Bir milletin var oluş sebebiyle uğraşmaması, o milletin yaşadığı zamanla ve o periyodu tespit eden tarihle fazlaca yakından ilgilidir. Bunun sebeplerini, geçtiğimiz zamanlarda, bilhassa tarihimizde arayabilirsiniz. Şimdiye kadar gerçek manasıyla ulusal bir bölüm yaşamadık, ötürüsıyla ulusal bir tarihe sahip olamadık.
Bu noktaya biraz açıklayabilmek için daima birlikte Osmanlı tarihini hatırlayalım: Osmanlı tarihinde bütün emeller, bütün çalışmalar milletin isteği, emelleri ve ihtiraslarını tatmin anmacıyla gerçekleştirilmiştir.
örneğin, Fatih İstanbul’u aldıktan daha sonra yani Selçuki saltanatıyla Doğu Roma İmparatorluğu’na varis olduktan daha sonra, Doğu Roma İmparatorluğu’na da konmak istedi. Bunun ortasında büyün milleti bu amaca hakikat yöneltti.
örneğin; Yavuz Sultan Selim, Fatih’in açtığı batı cephesiyle birlikte Asya İmparatorluğu’nu birleştirerek büyük bir İslam birliğini meydana getirmek istedi.
Yasal Süleyman, her iki cepheyi genişletmek, bütün Akdeniz’i bir Osmanlı denizi haline getirmek, Hindistan üzerinde nüfuz tesisi üzere şahane bir siyaset takip etmek istedi. Bunun ortasında bütün milleti bu gayeye hakikat yönelttir.
Devamı haftaya…
27 Mart 2022
Ahmet Gürel
Atatürk Araştırmacısı