Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması, en yaygın karaciğer hastalıklarından biridir ve fazlaca sayıda çalışma bilhassa Batı ülkelerindeki nüfusun yaklaşık yüzde 30’unda bu durumun olduğu gösermektedir.
Araştırmalara bakılırsa, karaciğer yağlanması dünya çapında her üç bireyden birini etkiliyor. Araştırmalar obezite, diyabet ve metabolik sendromdaki artışla bağlı olduğu için bu sıhhat meselesinin yükselişte olduğu konusunda uyarıyor.
Uzmanlar, bu yükselen çizgiyi frenlemek için tedbirler alınmazsa, obezitedeki artış niçiniyle alkolsüz karaciğer yağlanma oranlarının artacağına dikkat çekiyor. 2030 yılında bilhassa Avrupa’da nüfusun neredeyse yarısının karaciğer yağlanması sorunu yaşayacağı varsayım ediliyor.
BİRÇOK VAKİT BELİRTİ VERMİYOR
Yağlı karaciğer, hala tedavisi olmayan sessiz ve asemptomatik bir hastalıktır. Biroldukca durumda antrenman, diyet ve kolesterolü denetim altına almak için uygulanan tedbirler karaciğer yağlanmasının da önüne geçer.
Her olayda durum bu biçimde değildir ve kimi vakit tüm bu değişiklikler uygulansa bile hastalık devam edebilir. Yağlı karaciğere ek olarak, bu organı etkileyen diğer hastalıklar da vardır. Bilhassa yüksek kolesterol ve siroz pek tehlikeli durumlardır.
Karaciğerin ana fonksiyonu, bir kan filtresi nazaranvi nazaranrek bedenin gereksinim duymadığı toksik hususları temizlemektir. bununla birlikte glikojene dönüştürülen ve karaciğerde depolanan güç rezervlerinin deposu olarak da fonksiyon görür.
Ayrıyeten safra kesesinde depolanan ve yediğimiz ve içtiğimiz besinlerden yararlanmamızı sağlayan safranın üretilmesinden sorumlu olduğu için sindirim için temel bir organdır.
KARACİĞER İÇİN EN ÂLÂ 8 YİYECEK
Karaciğer düzgün çalışması için yanlışsız bir diyete ek olarak, nizamlı olarak ölçülü idmanlar içeren sağlıklı bir hayat şekli sürmek gereklidir.
İşte karaciğer sıhhatini koruyan ve karaciğer temizleyen besinler.
Kahve
Gerçek ölçülerde alındığında karaciğeri koruyabilen ve sindirimi iyileştirebilen bir koleretik (safra hacmini fazlalaştırıcı) besindir. Bu, kahve içmenin safra taşı yahut pankreatit oluşumu üzere sindirim bozuklukları riskini azaltabileceğini gösteren bir çalışma ile ortaya konmuştur.
Her gün inançla tüketilebilecek kahve ölçüsüne gelince, farklı araştırmalar yaklaşık üç fincandan bahsetmektedir. Genel olarak araştırmalar, günde üç fincan kahve içmenin erken vefat riskini yüzde 12 ila yüzde 18 içinde azaltabileceğini gösteriyor.
Kepekli Ekmek
Her vakit ekmek, tahıl ve pirincin kepekli versiyonunun tercih edilmesini öneren beslenme uzmanları, bunların lif içeriği yardımıyla kolesterolün emilmesini engellediğini ve bu niçinle rafine tahıllar yerine bunların tercih edilmesiyle karaciğerin korunabileceğini söylüyorlar.
Somon
Araştırmalara göre somon yahut sardalya üzere yağlı balıkların yanı sıra omega-3 açısından varlıklı balık yağı destekleri yağlı karaciğeri güzelleştirebilir. Araştırmalar, bu balıklardan elde edilen yağların karaciğerdeki enzim düzeylerinin korunmasına yardımcı olduğunu ve ötürüsıyla karaciğerde yağ birikmesini önlediğini gösteriyor.
Mantar
Mantarlar, eksikliği karaciğer hastalıkları ile ilişkilendirilen bir husus olan D vitamini açısından zengindir. D vitamini temel olarak güneşlenerek bedende üretilse de onu içeren mantar, yağlı balıklar, karaciğer, süt eserleri, avokado yahut yumurta üzere birtakım besinler da vardır.
Eksikliği nüfusun büyük bir kısmını etkilediğinden, birfazlaca insan sistemli olarak destek almaktadır. Araştırmalara bakılırsa, kronik karaciğer hastalığı olan şahısların yüzde 87’sinde eksik yahut yetersiz D vitamini düzeyleri vardır. Araştırmalar, bu durumlarda D vitamininin katkısının inançlı ve tkili” olabileceği kararına varıyor.
Turp
Turp, enginar, patlıcan ve hindiba ile birlikte safra üretimini aktive eden koleretik ismi verilen besin kümesinin bir modülünü oluşturur. Bu besinler safrayı daha akıcı ve bol hale getirir, bu biçimdece sindirim daha kolay olur.
Ceviz
Ceviz hayli fazla besleyici özelliğe sahiptir, bu niçinle istikrarlı bir diyette şayet olmazsa olmazlardandır. Sağlıklı bir karaciğere sahip olmak için sağlıklı kolesterol düzeylerini korumak kıymetlidir, zira fazlalık var ise kolesterol damarlarda depolanabilir.
Ceviz, kalp sıhhati için kıymetlidir ve ve kolesterolü düzenlemeye yardımcı olur. hem de zeytinyağı ve avokadoda bulunan yağlara emsal sağlıklı yağlar içerir.
Yeşil Çay
Araştırmalara nazaran, yeşil çay tüketimi ve tertipli fizikî antrenman uygulamasının birleştirilmesi, obeziteye bağlı yağlı karaciğer hastalığının şiddetini yüzde 75’e kadar azaltabiliyor. Bu manada uzmanlar, sporun her vakit sıhhatsiz yağ ve alkol tüketiminin ortadan kaldırılmasıyla birlikte yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Beslenme uzmanları rafine karbonhidratlar, şekerler ve doymuş ve hidrojene yağların kan kolesterolünün yükselmesinde epeyce büyük bir tesire sahip olduğunu ve bunların sağlıklı bir diyette yer almaması gerektiğini vurguluyor.
Brokoli
Brokoli, ıspanak ve öteki yeşil yapraklı sebzeler üzere karaciğer yağlanmasını önlemeye yardımcı olan E vitamini açısından zengindir. Araştırmalara bakılırsa, hem E vitamini tıpkı vakitte C vitamini antioksidan bakılırsavi görür ve yağlı karaciğerdeki iltihaplanma sürecini azaltır.
E vitamini açısından güçlü öbür besinler kuru yemişler ve bitkisel yağlardır. C vitamini ise turunçgillerden orman meyvelerine ve çeşitli sebzelere kadar yaygın olarak tüketilen birfazlaca besinde bulunur. Diyetimizde epeyce bulunan bir vitamindir ve eksikliği enderdir. Lakin sistemli olarak her gün alınmalıdır. Zira fazlası bedende depolanmaz ve atılır.
YAĞLI KARACİĞER BELİRTİLERİ
Karaciğerde hepatosit ismi verilen yaklaşık 300 milyar karaciğer dokusu hücresi, birden fazla hayatın sürdürülmesi için gerekli olan 500’den çok farklı fizyolojik fonksiyonu yerine getirir. Karaciğerin düzgün çalışmadığı, sıklıkla hastalığın ileri evresine has olan aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkar.
Karın Ağrısı
Kaburgaların altında sağ tarafta ağrı hissi karaciğer hastalığının belirtilerinden biridir. Karaciğer karın boşluğunun birçoklarını kaplar ve yağlı ucu sağ taraftadır ve hasar görürse yahut iltihaplanırsa ağrı oluşur.
Şişkinlik
Asit (assit), karın boşluğunda sıvı birikmesidir. Asit, kısa vadeli (akut) durumlara bakılırsa daha uzun müddetli (kronik) durumlarda daha yaygındır. Birçok vakit sirozda ortaya çıkar ve kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve tüberküloz üzere karaciğer dışı hastalıklarda da ortaya çıkabilir. Karaciğer hastalığı olan bireylerde karaciğer ve bağırsak yüzeyinden sıvı sızar. Faktörlerin birleşimi ile hipertansiyon, kan damarlarının sıvı tutma yeteneğinin azalması, böbreklerde sıvı tutulması ve beden sıvılarını düzenleyen çeşitli hormon ve kimyasallardaki değişiklikler dahil olmnak üzere bedende şişkinlik görülebilir.
Sarı Gözler yahut Cilt (Sarılık)
Beden eski kan hücrelerini parçaladığında kandaki bilirubin yükselir. Sağlıklı bir karaciğer bilirubini atmakta sorun yaşamazken, hastalıklı bir karaciğer bilirubinin kanda birikmesine müsaade verir ve ortaya çıkan belirti sarılıktır. Koyu idrar rengi ve açık dışkı rengi de sarılık belirtileridir.
Eklem ağrısı, Bulantı, Kusma, Yorgunluk ve İştahsızlık
Tüm bunlar karaciğer hastalığının, bilhassa otoimmün hepatitin birbiriyle bağlı belirtileridir. Otoimmün hepatit, bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine ve dokularına saldırdığı ve bayanlarda erkeklerden daha yaygın olduğu bir durumdur.
Cilt Lekeleri
Karaciğer kanı gerektiği üzere temizlemezse, cildin yüzey katmanına yakın kan pıhtılaşma sıkıntılarına niye olabilir. Bu da ciltte lekeler olarak kendisini gösterir.
Beyinsel Sorunlar
Şayet karaciğerde bir sorun var ise kanda ve beyinde epey fazla bakır üretilebilir ve bu da Alzheimer hastalığına emsal bir rahatsızlığa yol açabilir. Bu belirti, karaciğer hastalığının ileri evresi ile alakalıdır. Karaciğer gerektiği üzere çalışmıyorsa muhtemelen birinci yahut tek belirti bu olmayacağı manasına gelir.
Öteki Belirtiler
Pıhtılaşma bozukluğu, ağrı, beyaz tırnaklar, avuç içi döküntüleri, jinekomasti (meme büyümesi), titreme, kılcal damarların genişlemesi, sepsis, hipoglisemi, karında şişkin damarlar, göbek fıtığı üzere belirtiler de görülebilir. Karaciğer yağlanmasının belirtilerinden biri de dışkı ve idrar rengindeki değişikliktir.
Araştırmalara bakılırsa, karaciğer yağlanması dünya çapında her üç bireyden birini etkiliyor. Araştırmalar obezite, diyabet ve metabolik sendromdaki artışla bağlı olduğu için bu sıhhat meselesinin yükselişte olduğu konusunda uyarıyor.
Uzmanlar, bu yükselen çizgiyi frenlemek için tedbirler alınmazsa, obezitedeki artış niçiniyle alkolsüz karaciğer yağlanma oranlarının artacağına dikkat çekiyor. 2030 yılında bilhassa Avrupa’da nüfusun neredeyse yarısının karaciğer yağlanması sorunu yaşayacağı varsayım ediliyor.
BİRÇOK VAKİT BELİRTİ VERMİYOR
Yağlı karaciğer, hala tedavisi olmayan sessiz ve asemptomatik bir hastalıktır. Biroldukca durumda antrenman, diyet ve kolesterolü denetim altına almak için uygulanan tedbirler karaciğer yağlanmasının da önüne geçer.
Her olayda durum bu biçimde değildir ve kimi vakit tüm bu değişiklikler uygulansa bile hastalık devam edebilir. Yağlı karaciğere ek olarak, bu organı etkileyen diğer hastalıklar da vardır. Bilhassa yüksek kolesterol ve siroz pek tehlikeli durumlardır.
Karaciğerin ana fonksiyonu, bir kan filtresi nazaranvi nazaranrek bedenin gereksinim duymadığı toksik hususları temizlemektir. bununla birlikte glikojene dönüştürülen ve karaciğerde depolanan güç rezervlerinin deposu olarak da fonksiyon görür.
Ayrıyeten safra kesesinde depolanan ve yediğimiz ve içtiğimiz besinlerden yararlanmamızı sağlayan safranın üretilmesinden sorumlu olduğu için sindirim için temel bir organdır.
KARACİĞER İÇİN EN ÂLÂ 8 YİYECEK
Karaciğer düzgün çalışması için yanlışsız bir diyete ek olarak, nizamlı olarak ölçülü idmanlar içeren sağlıklı bir hayat şekli sürmek gereklidir.
İşte karaciğer sıhhatini koruyan ve karaciğer temizleyen besinler.
Kahve
Gerçek ölçülerde alındığında karaciğeri koruyabilen ve sindirimi iyileştirebilen bir koleretik (safra hacmini fazlalaştırıcı) besindir. Bu, kahve içmenin safra taşı yahut pankreatit oluşumu üzere sindirim bozuklukları riskini azaltabileceğini gösteren bir çalışma ile ortaya konmuştur.
Her gün inançla tüketilebilecek kahve ölçüsüne gelince, farklı araştırmalar yaklaşık üç fincandan bahsetmektedir. Genel olarak araştırmalar, günde üç fincan kahve içmenin erken vefat riskini yüzde 12 ila yüzde 18 içinde azaltabileceğini gösteriyor.
Kepekli Ekmek
Her vakit ekmek, tahıl ve pirincin kepekli versiyonunun tercih edilmesini öneren beslenme uzmanları, bunların lif içeriği yardımıyla kolesterolün emilmesini engellediğini ve bu niçinle rafine tahıllar yerine bunların tercih edilmesiyle karaciğerin korunabileceğini söylüyorlar.
Somon
Araştırmalara göre somon yahut sardalya üzere yağlı balıkların yanı sıra omega-3 açısından varlıklı balık yağı destekleri yağlı karaciğeri güzelleştirebilir. Araştırmalar, bu balıklardan elde edilen yağların karaciğerdeki enzim düzeylerinin korunmasına yardımcı olduğunu ve ötürüsıyla karaciğerde yağ birikmesini önlediğini gösteriyor.
Mantar
Mantarlar, eksikliği karaciğer hastalıkları ile ilişkilendirilen bir husus olan D vitamini açısından zengindir. D vitamini temel olarak güneşlenerek bedende üretilse de onu içeren mantar, yağlı balıklar, karaciğer, süt eserleri, avokado yahut yumurta üzere birtakım besinler da vardır.
Eksikliği nüfusun büyük bir kısmını etkilediğinden, birfazlaca insan sistemli olarak destek almaktadır. Araştırmalara bakılırsa, kronik karaciğer hastalığı olan şahısların yüzde 87’sinde eksik yahut yetersiz D vitamini düzeyleri vardır. Araştırmalar, bu durumlarda D vitamininin katkısının inançlı ve tkili” olabileceği kararına varıyor.
Turp
Turp, enginar, patlıcan ve hindiba ile birlikte safra üretimini aktive eden koleretik ismi verilen besin kümesinin bir modülünü oluşturur. Bu besinler safrayı daha akıcı ve bol hale getirir, bu biçimdece sindirim daha kolay olur.
Ceviz
Ceviz hayli fazla besleyici özelliğe sahiptir, bu niçinle istikrarlı bir diyette şayet olmazsa olmazlardandır. Sağlıklı bir karaciğere sahip olmak için sağlıklı kolesterol düzeylerini korumak kıymetlidir, zira fazlalık var ise kolesterol damarlarda depolanabilir.
Ceviz, kalp sıhhati için kıymetlidir ve ve kolesterolü düzenlemeye yardımcı olur. hem de zeytinyağı ve avokadoda bulunan yağlara emsal sağlıklı yağlar içerir.
Yeşil Çay
Araştırmalara nazaran, yeşil çay tüketimi ve tertipli fizikî antrenman uygulamasının birleştirilmesi, obeziteye bağlı yağlı karaciğer hastalığının şiddetini yüzde 75’e kadar azaltabiliyor. Bu manada uzmanlar, sporun her vakit sıhhatsiz yağ ve alkol tüketiminin ortadan kaldırılmasıyla birlikte yapılması gerektiğine dikkat çekiyor.
Beslenme uzmanları rafine karbonhidratlar, şekerler ve doymuş ve hidrojene yağların kan kolesterolünün yükselmesinde epeyce büyük bir tesire sahip olduğunu ve bunların sağlıklı bir diyette yer almaması gerektiğini vurguluyor.
Brokoli
Brokoli, ıspanak ve öteki yeşil yapraklı sebzeler üzere karaciğer yağlanmasını önlemeye yardımcı olan E vitamini açısından zengindir. Araştırmalara bakılırsa, hem E vitamini tıpkı vakitte C vitamini antioksidan bakılırsavi görür ve yağlı karaciğerdeki iltihaplanma sürecini azaltır.
E vitamini açısından güçlü öbür besinler kuru yemişler ve bitkisel yağlardır. C vitamini ise turunçgillerden orman meyvelerine ve çeşitli sebzelere kadar yaygın olarak tüketilen birfazlaca besinde bulunur. Diyetimizde epeyce bulunan bir vitamindir ve eksikliği enderdir. Lakin sistemli olarak her gün alınmalıdır. Zira fazlası bedende depolanmaz ve atılır.
YAĞLI KARACİĞER BELİRTİLERİ
Karaciğerde hepatosit ismi verilen yaklaşık 300 milyar karaciğer dokusu hücresi, birden fazla hayatın sürdürülmesi için gerekli olan 500’den çok farklı fizyolojik fonksiyonu yerine getirir. Karaciğerin düzgün çalışmadığı, sıklıkla hastalığın ileri evresine has olan aşağıdaki belirtilerle ortaya çıkar.
Karın Ağrısı
Kaburgaların altında sağ tarafta ağrı hissi karaciğer hastalığının belirtilerinden biridir. Karaciğer karın boşluğunun birçoklarını kaplar ve yağlı ucu sağ taraftadır ve hasar görürse yahut iltihaplanırsa ağrı oluşur.
Şişkinlik
Asit (assit), karın boşluğunda sıvı birikmesidir. Asit, kısa vadeli (akut) durumlara bakılırsa daha uzun müddetli (kronik) durumlarda daha yaygındır. Birçok vakit sirozda ortaya çıkar ve kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği ve tüberküloz üzere karaciğer dışı hastalıklarda da ortaya çıkabilir. Karaciğer hastalığı olan bireylerde karaciğer ve bağırsak yüzeyinden sıvı sızar. Faktörlerin birleşimi ile hipertansiyon, kan damarlarının sıvı tutma yeteneğinin azalması, böbreklerde sıvı tutulması ve beden sıvılarını düzenleyen çeşitli hormon ve kimyasallardaki değişiklikler dahil olmnak üzere bedende şişkinlik görülebilir.
Sarı Gözler yahut Cilt (Sarılık)
Beden eski kan hücrelerini parçaladığında kandaki bilirubin yükselir. Sağlıklı bir karaciğer bilirubini atmakta sorun yaşamazken, hastalıklı bir karaciğer bilirubinin kanda birikmesine müsaade verir ve ortaya çıkan belirti sarılıktır. Koyu idrar rengi ve açık dışkı rengi de sarılık belirtileridir.
Eklem ağrısı, Bulantı, Kusma, Yorgunluk ve İştahsızlık
Tüm bunlar karaciğer hastalığının, bilhassa otoimmün hepatitin birbiriyle bağlı belirtileridir. Otoimmün hepatit, bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine ve dokularına saldırdığı ve bayanlarda erkeklerden daha yaygın olduğu bir durumdur.
Cilt Lekeleri
Karaciğer kanı gerektiği üzere temizlemezse, cildin yüzey katmanına yakın kan pıhtılaşma sıkıntılarına niye olabilir. Bu da ciltte lekeler olarak kendisini gösterir.
Beyinsel Sorunlar
Şayet karaciğerde bir sorun var ise kanda ve beyinde epey fazla bakır üretilebilir ve bu da Alzheimer hastalığına emsal bir rahatsızlığa yol açabilir. Bu belirti, karaciğer hastalığının ileri evresi ile alakalıdır. Karaciğer gerektiği üzere çalışmıyorsa muhtemelen birinci yahut tek belirti bu olmayacağı manasına gelir.
Öteki Belirtiler
Pıhtılaşma bozukluğu, ağrı, beyaz tırnaklar, avuç içi döküntüleri, jinekomasti (meme büyümesi), titreme, kılcal damarların genişlemesi, sepsis, hipoglisemi, karında şişkin damarlar, göbek fıtığı üzere belirtiler de görülebilir. Karaciğer yağlanmasının belirtilerinden biri de dışkı ve idrar rengindeki değişikliktir.