bencede
New member
Catherine Jasson-Boyd
Gereksiniminiz olduğu anda sırf gereksiniminiz olan şeyi satın aldığınızı düşünebilirsiniz. Buna rağmen, ister yiyecek, ister kıyafet ya da bir alet almak için alışveriş yapıyor olun, mağaza sahipleri verdiğiniz kararları etkilemek ve daha fazla para harcamanızı sağlamak gayesiyle ruhsal ikna gücünü kullanırlar. Geriye bakıp şu biçimde bir düşünürseniz, bir markete girdiğinizi ve dükkandaki sistemin değişmiş olduğunu gördüğünüzü hatırlayabilirsiniz. Tahminen tuvalet kağıtları artık olmasını beklediğiniz yerde değildi ya da ketçabı bulmak için biraz uğraştınız.
Pekala, niye mağazalar her şeyin yerini değiştirmeyi severler? Aslında bunun sıradan bir cevabı var. Bir mağazada bulunan eşyaların yerini değiştirmek, gereksinim duyduğumuz ya da istediğimiz eserleri aramak için dolaşırken, biz müşterilerin farklı ögelere maruz kalması manasına gelir. Bu taktik, mağazada daha fazla vakit geçirirken, sepetlerimize -genellikle dürtüsel olarak- daha fazla eser koyduğumuzdan, çoğun vakit planlanmadığımız harcamaları büyük oranda artırabilir.
Aslında, yapılan araştırmalar bütün yiyeceklerin yüzde 50’sinin dürtüsel halde alındığını ve alışveriş yapanların yüzde 87’sinden çoksının dürtüsel alışveriş yaptığını ortaya koyuyor. Uyarılma muhtaçlığı ve öz-kontrol eksikliği üzere bir fazlaca etkenden dolayı karmaşıklaşmış ve etkilenmiş olsa da, -mesela “bir tane alana ikincisi bedava” kampanyaları, indirimler ve mağaza içi tanıtım faaliyetlerinin- harici alışveriş ögelerinin bu süreçte önemli bir rol oynadığı biliniyor. Cezbedici bir teklif, süreksiz bir haz hissine niye olabilir ve bu durum akılcı alışveriş kararları vermeyi güçleştirir. Eseri çabucak orada satın alırsak algılanan “tasarruf” fikrine yenik düşeriz; hâl bu biçimdeyken de sahiden muhtaçlığımız olup olmadığı üzere öteki konuları göz arkası ederiz. Anlık tatmin muhtaçlığının göz gerisi edilmesi ise güç olabilir.
Paketleme, mağaza sahiplerinin dürtüsel alışverişi tetiklemek için kullandıkları bir öbür teknik. Büyük ihtimalle sıkça rastlamışsınızdır. Tamamlayıcı eserler, ekseriyetle değerli bir indirim yapılan tek bir fiyatla tek bir eser üzere, ana eserle bir arada paketlenir. örneğin, oyun konsolları ekseriyetle iki yahut üç oyunla birlikte satılır ve marketlerde “yiyecek fırsatı” paketleri ve hatta bir dizi paket teklifine ayrılmış web sayfaları mevcuttur.
ALIŞVERİŞ DOST YA DA DÜŞMAN OLABİLİR
Bu satış stratejileri satıcıların kârlarını artırmaya yardımcı olurken, müşterilerinin problemlerine yenilerini ekleyebilir. Dürtüsel alışveriş, şüphesiz bir tüketicinin zihin sıhhatini da etkileyebilir. Utanç ve suçluluk hislerini çoğaltır, bu da tasa, gerilim ve depresyona yol açabilir. Ve bilhassa de beşerler sahip olmadıkları parayı harcıyorlarsa, dürtüsel alışverişin çok harcamalara yol açması, potansiyel olarak daha da önemli bir meseledir.
Ne var ki kimi olumlu tarafları de mevcut. Çevrimiçi alışverişin, bir haz duygusu beklendiğinde salınan dopaminde artış sağladığı bir müddetdir biliniyor. ötürüsıyla, satın aldığımız mamüllerin elimize geçmesini beklerken, mağazada bir şeyler satın aldığımız andan daha heyecanlı hissetme eğilimi taşırız. Şayet bu haz verici his uygun yönetilirse, bunda bir sakınca yoktur. tıpkı vakitte, işler ne yazık ki her vakit orada kalmıyor. Bu anlık keyif hissi kimi bazı bir alışveriş bağımlılığının başlamasına yol açabilir. Bu, bir tüketiciye kendini daima halde âlâ hissettiren dopamin artışı anını yaşamak istediğimizde ortaya çıkabilir; durum bu biçimdeyken, denetimden çıkana dek gitgide daha fazla eser satın alma eğilimi taşırız.
Madalyonun başka yüzüne baktığımızda, alışveriş, bir insanın denetim hissini geri kazanmasına da yardım edebilir. Kendimizi mutsuz ya da telaşlı hissettiğimiz vakit içinderda, her şeyin denetimimiz haricinde gerçekleştiğini düşünme eğilimi taşırız. Buna rağmen alışveriş yapmak hangi mağazaya gideceğimize ya da bir eseri beğenip beğenmediğimize karar vermemize imkân tanıdığından, öz-kontrol hissini geri kazandırabilir ve yaşadığımız ezayı azaltabilir. Bu sebeple, bir fazlaca insanın düşündüğünden daha manalı bir faaliyet olabilir.
SATICILAR DA BİZE YARDIMCI OLABİLİR
Satıcılar yaptığımız alışveriş ölçüsünü azaltmaya pek istekli olmasalar bile, istemeleri halinde alışveriş kararlarımızı daha olumlu istikamette etkilemeye yardım edebilirler. Dünyadaki bir hayli ülkede obezite ile uğraş konusunda acil bir muhtaçlık kelam konusu. Bu sebeple İngiltere hükümeti, Ekim 2022’den başlayarak en ağır alışveriş bölgelerinde (serbest şeker, tuz ve doymuş yağ oranı yüksek olan) sıhhatsiz yiyeceklerin tanıtımlarına kısıtlama getirmeye karar verdi. İşte bu, yardımcı olabilecek bir strateji. Baştan çıkarıcı atıştırmalıkları kasalardan kaldırmak, şekerli yiyeceklerin satın alınma ölçüsünü kimi durumlarda yüzde 76 oranında azaltmaya yardım edebilir.
Yakın geçmişte gerçekleştirilen bir araştırma, (normal cipslerin yanında az yağlı cipslerin sunulması gibi) daha sağlıklı yiyecek seçeneklerinin erişilebilirliğini ve tanıtımını artırarak -ve tabelaların pozisyonlandırılması ve akla yatkın kullanılması aracılığıyla onları daha görünür hale getirerek- alışverişe gelenlerin hakikaten de daha sağlıklı seçimler yapmaları tarafında teşvik edilebileceğini ortaya çıkardı.
Sonuç itibariyle, istek etmediğimiz ya da muhtaçlık duymadığımız eserlere karşı koymanın ve sağlıklı kararlar almanın anahtarı bizim elimizde. Alışveriş yaparken ne yaptığımızın farkında olmamıza yardım eder. Hakikat bir şahsi strateji, daha az göz gezdirmeye ve bundan fazla bir alışveriş listesi kullanmaya çalışmak ve yalnızca listede olan şeyleri satın almaya çalışmaktır. bir daha de kendinize karşı anlayışlı olun zira bunu söylemek yapmaktan daha kolay olabilir.
Yazının özgünü The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
Gereksiniminiz olduğu anda sırf gereksiniminiz olan şeyi satın aldığınızı düşünebilirsiniz. Buna rağmen, ister yiyecek, ister kıyafet ya da bir alet almak için alışveriş yapıyor olun, mağaza sahipleri verdiğiniz kararları etkilemek ve daha fazla para harcamanızı sağlamak gayesiyle ruhsal ikna gücünü kullanırlar. Geriye bakıp şu biçimde bir düşünürseniz, bir markete girdiğinizi ve dükkandaki sistemin değişmiş olduğunu gördüğünüzü hatırlayabilirsiniz. Tahminen tuvalet kağıtları artık olmasını beklediğiniz yerde değildi ya da ketçabı bulmak için biraz uğraştınız.
Pekala, niye mağazalar her şeyin yerini değiştirmeyi severler? Aslında bunun sıradan bir cevabı var. Bir mağazada bulunan eşyaların yerini değiştirmek, gereksinim duyduğumuz ya da istediğimiz eserleri aramak için dolaşırken, biz müşterilerin farklı ögelere maruz kalması manasına gelir. Bu taktik, mağazada daha fazla vakit geçirirken, sepetlerimize -genellikle dürtüsel olarak- daha fazla eser koyduğumuzdan, çoğun vakit planlanmadığımız harcamaları büyük oranda artırabilir.
Aslında, yapılan araştırmalar bütün yiyeceklerin yüzde 50’sinin dürtüsel halde alındığını ve alışveriş yapanların yüzde 87’sinden çoksının dürtüsel alışveriş yaptığını ortaya koyuyor. Uyarılma muhtaçlığı ve öz-kontrol eksikliği üzere bir fazlaca etkenden dolayı karmaşıklaşmış ve etkilenmiş olsa da, -mesela “bir tane alana ikincisi bedava” kampanyaları, indirimler ve mağaza içi tanıtım faaliyetlerinin- harici alışveriş ögelerinin bu süreçte önemli bir rol oynadığı biliniyor. Cezbedici bir teklif, süreksiz bir haz hissine niye olabilir ve bu durum akılcı alışveriş kararları vermeyi güçleştirir. Eseri çabucak orada satın alırsak algılanan “tasarruf” fikrine yenik düşeriz; hâl bu biçimdeyken de sahiden muhtaçlığımız olup olmadığı üzere öteki konuları göz arkası ederiz. Anlık tatmin muhtaçlığının göz gerisi edilmesi ise güç olabilir.
Paketleme, mağaza sahiplerinin dürtüsel alışverişi tetiklemek için kullandıkları bir öbür teknik. Büyük ihtimalle sıkça rastlamışsınızdır. Tamamlayıcı eserler, ekseriyetle değerli bir indirim yapılan tek bir fiyatla tek bir eser üzere, ana eserle bir arada paketlenir. örneğin, oyun konsolları ekseriyetle iki yahut üç oyunla birlikte satılır ve marketlerde “yiyecek fırsatı” paketleri ve hatta bir dizi paket teklifine ayrılmış web sayfaları mevcuttur.
ALIŞVERİŞ DOST YA DA DÜŞMAN OLABİLİR
Bu satış stratejileri satıcıların kârlarını artırmaya yardımcı olurken, müşterilerinin problemlerine yenilerini ekleyebilir. Dürtüsel alışveriş, şüphesiz bir tüketicinin zihin sıhhatini da etkileyebilir. Utanç ve suçluluk hislerini çoğaltır, bu da tasa, gerilim ve depresyona yol açabilir. Ve bilhassa de beşerler sahip olmadıkları parayı harcıyorlarsa, dürtüsel alışverişin çok harcamalara yol açması, potansiyel olarak daha da önemli bir meseledir.
Ne var ki kimi olumlu tarafları de mevcut. Çevrimiçi alışverişin, bir haz duygusu beklendiğinde salınan dopaminde artış sağladığı bir müddetdir biliniyor. ötürüsıyla, satın aldığımız mamüllerin elimize geçmesini beklerken, mağazada bir şeyler satın aldığımız andan daha heyecanlı hissetme eğilimi taşırız. Şayet bu haz verici his uygun yönetilirse, bunda bir sakınca yoktur. tıpkı vakitte, işler ne yazık ki her vakit orada kalmıyor. Bu anlık keyif hissi kimi bazı bir alışveriş bağımlılığının başlamasına yol açabilir. Bu, bir tüketiciye kendini daima halde âlâ hissettiren dopamin artışı anını yaşamak istediğimizde ortaya çıkabilir; durum bu biçimdeyken, denetimden çıkana dek gitgide daha fazla eser satın alma eğilimi taşırız.
Madalyonun başka yüzüne baktığımızda, alışveriş, bir insanın denetim hissini geri kazanmasına da yardım edebilir. Kendimizi mutsuz ya da telaşlı hissettiğimiz vakit içinderda, her şeyin denetimimiz haricinde gerçekleştiğini düşünme eğilimi taşırız. Buna rağmen alışveriş yapmak hangi mağazaya gideceğimize ya da bir eseri beğenip beğenmediğimize karar vermemize imkân tanıdığından, öz-kontrol hissini geri kazandırabilir ve yaşadığımız ezayı azaltabilir. Bu sebeple, bir fazlaca insanın düşündüğünden daha manalı bir faaliyet olabilir.
SATICILAR DA BİZE YARDIMCI OLABİLİR
Satıcılar yaptığımız alışveriş ölçüsünü azaltmaya pek istekli olmasalar bile, istemeleri halinde alışveriş kararlarımızı daha olumlu istikamette etkilemeye yardım edebilirler. Dünyadaki bir hayli ülkede obezite ile uğraş konusunda acil bir muhtaçlık kelam konusu. Bu sebeple İngiltere hükümeti, Ekim 2022’den başlayarak en ağır alışveriş bölgelerinde (serbest şeker, tuz ve doymuş yağ oranı yüksek olan) sıhhatsiz yiyeceklerin tanıtımlarına kısıtlama getirmeye karar verdi. İşte bu, yardımcı olabilecek bir strateji. Baştan çıkarıcı atıştırmalıkları kasalardan kaldırmak, şekerli yiyeceklerin satın alınma ölçüsünü kimi durumlarda yüzde 76 oranında azaltmaya yardım edebilir.
Yakın geçmişte gerçekleştirilen bir araştırma, (normal cipslerin yanında az yağlı cipslerin sunulması gibi) daha sağlıklı yiyecek seçeneklerinin erişilebilirliğini ve tanıtımını artırarak -ve tabelaların pozisyonlandırılması ve akla yatkın kullanılması aracılığıyla onları daha görünür hale getirerek- alışverişe gelenlerin hakikaten de daha sağlıklı seçimler yapmaları tarafında teşvik edilebileceğini ortaya çıkardı.
Sonuç itibariyle, istek etmediğimiz ya da muhtaçlık duymadığımız eserlere karşı koymanın ve sağlıklı kararlar almanın anahtarı bizim elimizde. Alışveriş yaparken ne yaptığımızın farkında olmamıza yardım eder. Hakikat bir şahsi strateji, daha az göz gezdirmeye ve bundan fazla bir alışveriş listesi kullanmaya çalışmak ve yalnızca listede olan şeyleri satın almaya çalışmaktır. bir daha de kendinize karşı anlayışlı olun zira bunu söylemek yapmaktan daha kolay olabilir.
Yazının özgünü The Conversation sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)