Murat Ülker: Allah şifa versin, ben bir işkoliğim

Tohumhane

Global Mod
Global Mod
Yıldız Holding eski İdare Konseyi Lideri Murat Ülker; fikir, tecrübe ve edinimlerini aktardığı yazılarını şahsi internet sitesinden paylaşmaya devam ediyor. Ülker, yayımladığı son yazısında Boston sayfiyesi Nantucket ve Martha’s Vineyard adalarını ziyareti esnasında oradaki etraf, kültür ve sanat alanları ile çalışmalarını kıymetlendirdi. Ülker, çalışmadan yahut öğrenmeden uzun müddet geçiremediğini, aksi biçimde kendisini “işe yaramaz” hissettiğini belirttiği yazısında “Ben bir işkoliğim, Rabbim şifa versin” dedi.


Murat Ülker’in yazısı şöyle:

GOYA* TEKRAR Mİ İŞ, HAYIR BU BAŞKA

Dul Balkonu neymiş, Moby Dick Masalı ve Balina Müzesi Alakası, Adalar İktisadı …


Boston sayfiyesi Nantucket ve Martha’s Vineyard adalarında gitmişken adetim olduğu üzere etraf, kültür ve sanat goyaladım. Bir gün de olsa tatil yaptım. Nasıl mı? Özetledim size, sıkılmazsınız umarım. Aslında ülkemizde mahallî güzelliklerimizi nasıl değerlendirelim, canlandıralım konusunda lokal iktisada bir örnek. Elbet biz bu bahiste epey başarılıyız. Fakat görgümüzü arttırmak her daim faydalıdır.


*GOYA: “Gez Oturma Yerinde Artık” sözcüklerinin akrostişidir. Sürecin, prosesin, işlevin gerçekleştiği yerde öğrenmek, denetlemek amacıyla bulunmak için periyodik seyahatler yapmak düsturumuzun simgesidir.


Geçenlerde Boston’da Harvard Sabri Ülker Merkezi’nde yaptığımız inceleme gezisi daha sonrası pladis Başkanlar Toplantısına katılmak için Boston sayfiyesi olan Nantucket ve Martha’s Vineyard adalarına da uğradım. Gitmişken adetim olduğu üzere etraf, kültür ve sanat da goyaladım. Olağan adalara gidiş gelişimde yelkenden istifade ettim. Kuzey Atlantiğin yazın bile serin olan bu köşesinde bir günde dört mevsim yaşadım. 60 mil süratle esen rüzgara karşı önlemimiz lakin tüm yelkenleri indirip sinmek oldu.


Boston ‘un bulunduğu Massachussets eyaletinde Cape Burnu’nda 34 ada varmış ve bunlardan en ünlüleri, sayfiye olarak kullanılanları Nantucket ve Martha’s Vineyard. Bunlar büyük adalar değil Nantucket 22.6 km uzunluğunda ve 5.5 km genişliğinde 125 km kare, nispeten küçük bir ada. Martha’s Vineyard ise onun en çok iki katı büyüklüğünde. Yeri gelmişken ekleyeyim. Massachusetts ismi 1581-1661 yılları içinde hayatış bir kızılderili kabile reisi Massasoit’den geliyormuş. Bir kızılderili lisanı olan Algonkincede “Massadchu-es-et”, “büyük doruğun yanı” ya da “büyük doruğun yanındaki küçük yer” manasına geliyormuş.


Nantucket adasını neredeyse yürüyerek dolaşmanız mümkün. Nantucket ismi 16. yüzyıldan itibaren bölgede yaşadığı bilinen Wampanoag’ların lisanından geliyormuş, manası “oldukca uzaktaki ada” olduğu söyleniyor. Adaya ayak bastığınızda tipik Amerikan sayfiye meskenleri sizi karşılıyor.


Ada hayli bakımlı, çok yeşil, istediğiniz üzere inşaat yapıp başınıza bakılırsa mağaza açabildiğiniz yer değil. Zincir markalara müsaade verilmiyor. Tek istisna 6.5 milyon dolara bir bina alarak mağaza açan Ralph Lauren. Rivayete nazaran adada evvelce beri mesken sahibi olduğu için bu müsaade verilmiş. (https://www.seacoastonline.com/story/business/2006/02/08/nantucket-island-in-newest-fight/50231180007/)

Adanın merkezinde dükkanların birçok lokal marka, mesken aldığınızda da ada kurulunun oluşturduğu bir fona, meskenin fiyatının bir yüzdesini yatırıyorsunuz, o para da adanın yeşillenmesi ve bakımı için harcanıyor. Adada şu anda en düşük fiyatlı konut 2.5 milyon dolardan başlıyormuş.


Bir Nantucket klasiği ise aşağıda fotoğrafını koyduğum konutun damındaki balkonlar. Bunların vaktinde niçin kullanıldığına dair iki görüş var. Bunların birincisi 19’uncu yüzyılda bayanlar sefere çıkan kocalarının gemilerinin dönüşünü bu balkonlara çıkıp gözlerlermiş. Vakit ortasında seferden dönmeyen gemiciler için bu balkonlar Dul Balkonu olarak isimlendirilmiş. İkincisi ise bu biçimdelar epey sorun olan şömine bacalarının alev almasına yönelik olarak bacaların bakımı için yapıldıkları.. ( )


Adada balina avcılığı 17. yüzyılda başlamış ve 20. yüzyıla kadar sürmüş. Ada, bir periyot dünya balinacılığının başşehri sayılmış. Çocukluğunda herkes Moby Dick’i okumuş ya da okutulmuştur. İşte Herman Melville, Moby Dick’i yazarken Nantucket çıkışlı balina avcı gemisi Essex’in başına gelen olaylardan ilham almış.

Moby Dick bugün ölümsüz klasikler içinde sayılıyor lakin 1851 yılında, müellif 32 yaşındayken yayınlandığında hiç beğenilmemiş. Hatta ondan sonrasındaki romanı yayıncısı Harper’s tarafınca basılmayınca maddi kahra girip 1866da New York’ta gümrük müfettişi olarak çalışmaya başlamış. Hatta Londra’daki yayıncısı da yapıtı yayımlamayı reddetmiş. Melville 1891de öldükten tam 29 yıl daha sonra yani Moby-Dick’in yazımından 61 yıl daha sonra 1920de bir daha keşfedilmiş ve büyük muharrir ilan edilmiş. Bugün Nantucket Moby Dick olmadan nasıl tanınırdı ve balina müzesinin bu kadar ziyaretçisi olur muydu, bilemiyorum.


Balina avcılığı üzerine konseyi olan ada iktisadı 13 Temmuz 1846 tarihinde çıkan büyük yangınla çökmüş. Amerikan İç Savaşı adadaki balina iktisadını durdurmuş. Balina avlama gemileri ise Amerika Konfedere Devletleri birlikleri tarafınca yakılmış. Bu gelişmelerin akabinde ada geri kalmış ve 20. yüzyılın ortalarına kadar gelişmemiş. 1950’lerden başlayarak adaya yatırım yapanlar adayı kuzeydoğu Amerika’nın üst düzey gelir kümesi yurttaşları için beğenilen tatil beldelerinden birisi haline getirmiş. Adanın en kıymetli gezilecek yeri Balina Müzesi. Müzenin ortasında başka galeriler ve 1847den kalma restore edilmiş bir mum fabrikası var.


Sergilenen en çarpıcı materyallerden birisi ise 13 metre uzunluğundaki balina iskeletiydi. Bu ortada 5 ana balina tipi olmakla birlikte 70 kadar farklı balina cinsi varmış.


Nantucket’ın merkezinde lokal ve ikramlık eşya dükkanlarının yanında 20den çok sanat galerisi var, goyaladım. Önüme çıkan Quidly&Company isimli galeride gördüğüm fotoğrafların birçok yazlık meskenlerde kullanılabilecek Amerikan üslubu diyebileceğiniz çeşitli ebat ve fiyatta fotoğraflardı. Bu ortada galerinin zenginlik göstergesi olarak Orta Doğu desenli halılara yer vermesi dikkate kıymet bir ögeydi.( https://www.quidleyandco.com/)

Forrest Rodst, Front row seats.


Nantucket’tan daha sonra Martha’s Vineyard adasını görmek gerekiyor. Yalnızca 26 deniz mili uzakta. Bu adanın kıymetli bir özelliği ABD’nin birinci işitme engelli cemaatlerinden birinin burada yaşaması ve kendilerine mahsus Martha’s Vineyard işaret lisanı kullanmaları. Adanın isminin de 1602’de adayı birinci keşfeden İngiliz kaşif Bartoholemew Gosnord’un kızının ya da karısının isminden geldiği düşünülüyor. Martha’s Vineyard konut üslubu itibariyle Nantucket’ı andırıyor ancak yeşili daha az, turisti daha fazla. Martha’s Vineyard’da yerelden çıkmış tanınan markaları var. 1998’de kurulan Vineyard Vine lüks giysi markası da bunlardan biridir.

Adayı meşhur eden ögelerden biri de ünlü Amerikalı sanatkarların yazlık meskenlerinin bulunması ve biroldukça Amerika Başkanı’nın turistik gayeli adayı ziyareti hatta Obama üzere kimilerinin buradan çiftlik toprağı alması. Sanırım bu yüzden de Marta’s Vineyard’da lüks restoran sayısı daha fazla. Bu adada daha hayli ölçüde sanat galerisi var ve her birine girince farklı bir dünya ile karşılaşıyorsunuz. Bu kere gezdiğim galerinin ismi Northwatergallery idi. Yerde bir daha neredeyse Türk halısı diyeceğimiz çeşitten bir halı vardı. bir daha Amerikan şekli tablolar satışa arz edilmişti. (https://northwatergallery.com)


Bu galeride yer alan Jim Holland’ın “The view from here” tablosuyla yukarda Forrest Rodst’ın tablosunun benzerliği de değişik değil mi? aslına bakarsan kiç (kitsch, yoz) beğeniye göre, muhtemelen modaya bakılırsa sipariş verilmişler.

Jim Holland, The view from here.

At nalı Yengeç (Horse Shoe Crab) Seramikleri


Bu yengeçler tüm kıyıları dolduran değişik görünümlü canlılar, buraların sembolü olmuş. Her ebatta var, aldım ben de bir tane.

Güzel bir akşam yemeği daha sonrası adadan ayrılıp, Boston’a döndük ve oradan da tıpkı gün ver elini memleket, Türkiye. Daha evvel de yazdığım üzere ben bir işkoliğim, Rabbim şifa versin. İki günden çok bir yerde çalışmadan durmam mümkün değil, güneş altında yatıp, miskin durmak bana göre değil. İlla bir haraket, bir gezme, görme, öğrenme, sıradançe söylersek GOYA* lazım. Aksi takdirde kendimi işe yaramaz hissediyorum. Lakin iş için gittiğim yerlerde de gezip görme ismine ne yapılması gerekiyorsa yapıyor, hakkını veriyorum.
 
Üst