Bugünlerde tüm dünyada kıymetli bir uyuz salgını bulunmakta… Eskiye oranla daha uzun süren bu salgının bir başka dikkat çeken yanı ise tedaviye karşı dirençli olması.
Ülkemizde de salgın formunda görülen uyuz hastalığı yahut bilimsel ismi ile sarcoptes scabiei, mikroskopik sekiz bacaklı akarların sebep olduğu bir enfestasyondur.
Uyuz böcekleri dişileri, derinin dış katmanlarına yumurtalarını bırakır. Akarların deriye yumurtalarını bırakması, deride bir alerjik yansımaya, ağır kaşıntıya ve döküntüye yol açar. Aslında uyuz hastalığı bu akara, parazite karşı bedenimizin verdiği bir alerjik karşılıktır.
Ensonhaber Sıhhat Müellife Dr. Gülsüm Kartal, hastalık hakkında verdiği bilgilerde hastalığın en sık beşerden beşere bulaştığını söylemiş oldu.
Çok yakın temaslarla bulaş yolunun olacağını belirten Dr. Kartal, açıklamalarında şu tabirleri kullandı:
“Öncelikle belirtelim ki beşerden beşere bulaş en sık bulaşma yoludur, bu da fazlaca yakın temasla olur. Uyuz akarı, uçamaz atlayamaz. Bu niçinle de kısa müddetli temaslar genelde bulaşmaya niye olmaz. Yani tokalaşmayla kısa temaslarla uyuz bulaşmaz.
“Havlu, çarşaf ve giysilerde 3 gün yaşayabilir”
Ancak havlu, çarşaf ve giysilerde 3 gün yaşayabilir ve bu niçinle ortak kullanımları bulaşmaya yol açar. bir daha kimi hayvanlarda da uyuz görülür, mesela kedi ve köpeklerde.. İnsanlara bulaşabilir fakat insan derisinde uzun mühlet kalamazlar ve 3ila 5 gün ortasında zaten geçerler. Birinci belirtiler Bireyler uyuz akarı ile enfekte olduğunda, cildin birinci reaksiyonları göstermesi dört ila altı hafta içinde bir süre alır. Bu yansılar içinde en yaygın olanları bilhassa geceleri ağır kaşıntı, sivilce gibisi döküntülerle kızarıklıklar, kabuklarla kabarcıklar, ve daima kaşımadan kaynaklanan yaralardır.
“Kaşıntısı fazlaca tipiktir ve hastaları perişan eder”
Hastalığın erken evrelerinde derideki döküntüler, sivilce, sivrisinek ısırığı ve öteki cilt komplikasyonları ile benzerlik gösterdiği için sebebi anlaşılamayabilir. Lakin uyuz hastalığının kaşıntısı epeyce tipiktir ve hastaları perişan eder.
Bu kaşıntı çoklukla çocuklarda ve yaşlılarda hayli şiddetli görülür.
Bilhassa geceleri artan ve uykudan uyandıran bu kaşıntı hayat konforunu fazlaca bozar.
Deride uzun çizgiler halinde oyuklar görülür
Uyuzun bir öteki ayırt edici özelliği ise deride uzun çizgiler halinde oyukların görülmesidir. Bu kabarık çizgiler ya grimsi beyaz, ya da deri rengindedir. Bu çizgiler dişi akarları tarafınca cildin yüzeyinin çabucak altında açılan tünellerdir ve akarlarla yumurtalar burada yaşarlar.
Vücudun muhakkak yerlerini daha epeyce tercih ederler
Uyuz akarları bedenin rastgele bir yerinde yaşayabilir, fakat bedenin makul yerlerini başkalarına bakılırsa daha fazla tercih ederler. Bunlar içinde başta gelenler parmak ortaları, el bileği, dirsek yahut diz kıvrımları, bel yahut göbek etrafı, göğüsler yahut cinsel organlar ve epey küçük çocuklar ile yaşlılarda baş, boyun, yüz, avuç içi ve tabanlardır.
Çıplak gözle, derideki küçük siyah noktalar üzere görünebilirler. Mikroskop, cilt kazıma sürecinden geçen akarları, yumurtaları yahut dışkı hususunu tanımlayabilir.
Kabuklu Uyuz Belirtileri Nelerdir
beraberinde Norveç uyuzu olarak bilinen kabuklu uyuz, bir bireyde on binlerce akar bulunmasından kaynaklanan bir istila çeşididir. Sayının oldukçaluğu deri üzerinde akar ve yumurtalarla dolu kalın kabuklar gelişmesine yol açar. Kabuklu uyuz, en yaygın olarak bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde, yaşlılarda ve engelli şahıslarda görülür. Bu cins uyuz pek bulaşıcıdır ve salgınları önlemek için süratli tedavi gerektirir.
Tanı şekilleri
Uyuz Tanısı
Uyuz tanısı kendini her ne kadar şiddetli kaşıntı yoluyla muhakkak etse de gerçek teşhisin konulması için kesinlikle bir tabip muayenesi gereklidir. Hekim tarafınca uyuz akarlarının belirtileri denetim edilir. Hekim, bedende gözlemlenen akarları dermatoskop prosedürüyle inceler ve bir daha tabip tarafınca gerek görülürse bölgesel kazıma yapılabilir. Dermatoskopik incelemelerle hem akar tıpkı vakitte yumurtaların belirlenmesinde kıymetli bir rol oynar.
Tedavi şekilleri
Uyuz Hastalığı Tedavisi Nedir, Ne kadar Sürer
Uyuz hastalığı tabiatıyla iyileşmez, zira uyuz akarları kendiliklerinden bulundukları bedeni terk etmezler. Hastalık yalnızca akarları öldüren reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir. En yaygın tedavi, bir krem yahut losyonun uzunluğundan aşağıya tüm bedene uygulanmasıdır. Bu krem ya da losyon beden üzerinde 8 – 14 saat bekletilir ve daha sonrasında yıkanılır.
Kullanılan krem ve losyonlar içinde permetrin içeren kremler, sülfürik merhemler, lindan içeren losyonlar, krotamiton içeren kremler ve benzil benzonat losyonları bulunmaktadır. Birtakım durumlarda uyuz tedavisi için hap reçete edilebilir. Kullanılan ilaca bağlı olarak tedavi üç güne kadar sürer. Uyuz tedavisinde kullanılan ilaçlar uyuz akarlarını ve yumurtaları çabucak öldürerek etkisiz hale getirse bile, hissedilen kaşıntıyı çabucak gideremezler. Bu, deride devam eden alerjik tepkinin kararıdur.
Özellikle geceleri ağırlaşan kaşıntıyı gidermek için antihistaminik haplar ya da hidrokortizon kremleri kullanılabilir. Lakin hidrokortizon kremi uyuz döküntülerinin görünümünü değiştireceği için durumu teşhis etmeyi zorlaştırabilir. Bu yüzden kremi yalnızca tabip onayıyla kullanmak gereklidir. Buna ek olarak çay ağacı yağı ve aloe vera kremleri de kaşıntıyı hafifçeletmek için kullanılabilir. Lakin bunların da tabip denetiminde kullanılması gereklidir.
Uyuz hastalığının yayılmasını engellemek için bir bireye uyuz teşhisi temalınca, bireyle yakın fizikî teması olan herkes de tedavi edilmelidir. Tıpkı yatakta uyumak, el ele tutuşmak ve bir arada banyo yapmak üzere faaliyetler uyuz akarlarının bir bireyden başkasına geçişini mümkün kılar. Semptomların ortaya çıkmasının dört ila altı hafta içinde sürmesi niçiniyle hane halkının tüm üyelerinin tedavi edilmesi önerilir. Uyuz akarları kıyafetlerin, yatak ekiplerinin, mobilyaların yahut havluların yüzeyinde iki ila üç gün yaşayabilir.
Geride bırakılmış akarların öldüğünden emin olmak için, kullanılan çarşafları ve kıyafetleri sıcak suda yıkamak ve ülkü olarak sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. Yıkanamayan eşyalar yedi gün boyunca kapalı plastik bir torbada tutulmalıdır.”
Ülkemizde de salgın formunda görülen uyuz hastalığı yahut bilimsel ismi ile sarcoptes scabiei, mikroskopik sekiz bacaklı akarların sebep olduğu bir enfestasyondur.
Uyuz böcekleri dişileri, derinin dış katmanlarına yumurtalarını bırakır. Akarların deriye yumurtalarını bırakması, deride bir alerjik yansımaya, ağır kaşıntıya ve döküntüye yol açar. Aslında uyuz hastalığı bu akara, parazite karşı bedenimizin verdiği bir alerjik karşılıktır.
Ensonhaber Sıhhat Müellife Dr. Gülsüm Kartal, hastalık hakkında verdiği bilgilerde hastalığın en sık beşerden beşere bulaştığını söylemiş oldu.
Çok yakın temaslarla bulaş yolunun olacağını belirten Dr. Kartal, açıklamalarında şu tabirleri kullandı:
“Öncelikle belirtelim ki beşerden beşere bulaş en sık bulaşma yoludur, bu da fazlaca yakın temasla olur. Uyuz akarı, uçamaz atlayamaz. Bu niçinle de kısa müddetli temaslar genelde bulaşmaya niye olmaz. Yani tokalaşmayla kısa temaslarla uyuz bulaşmaz.
“Havlu, çarşaf ve giysilerde 3 gün yaşayabilir”
Ancak havlu, çarşaf ve giysilerde 3 gün yaşayabilir ve bu niçinle ortak kullanımları bulaşmaya yol açar. bir daha kimi hayvanlarda da uyuz görülür, mesela kedi ve köpeklerde.. İnsanlara bulaşabilir fakat insan derisinde uzun mühlet kalamazlar ve 3ila 5 gün ortasında zaten geçerler. Birinci belirtiler Bireyler uyuz akarı ile enfekte olduğunda, cildin birinci reaksiyonları göstermesi dört ila altı hafta içinde bir süre alır. Bu yansılar içinde en yaygın olanları bilhassa geceleri ağır kaşıntı, sivilce gibisi döküntülerle kızarıklıklar, kabuklarla kabarcıklar, ve daima kaşımadan kaynaklanan yaralardır.
“Kaşıntısı fazlaca tipiktir ve hastaları perişan eder”
Hastalığın erken evrelerinde derideki döküntüler, sivilce, sivrisinek ısırığı ve öteki cilt komplikasyonları ile benzerlik gösterdiği için sebebi anlaşılamayabilir. Lakin uyuz hastalığının kaşıntısı epeyce tipiktir ve hastaları perişan eder.
Bu kaşıntı çoklukla çocuklarda ve yaşlılarda hayli şiddetli görülür.
Bilhassa geceleri artan ve uykudan uyandıran bu kaşıntı hayat konforunu fazlaca bozar.
Deride uzun çizgiler halinde oyuklar görülür
Uyuzun bir öteki ayırt edici özelliği ise deride uzun çizgiler halinde oyukların görülmesidir. Bu kabarık çizgiler ya grimsi beyaz, ya da deri rengindedir. Bu çizgiler dişi akarları tarafınca cildin yüzeyinin çabucak altında açılan tünellerdir ve akarlarla yumurtalar burada yaşarlar.
Vücudun muhakkak yerlerini daha epeyce tercih ederler
Uyuz akarları bedenin rastgele bir yerinde yaşayabilir, fakat bedenin makul yerlerini başkalarına bakılırsa daha fazla tercih ederler. Bunlar içinde başta gelenler parmak ortaları, el bileği, dirsek yahut diz kıvrımları, bel yahut göbek etrafı, göğüsler yahut cinsel organlar ve epey küçük çocuklar ile yaşlılarda baş, boyun, yüz, avuç içi ve tabanlardır.
Çıplak gözle, derideki küçük siyah noktalar üzere görünebilirler. Mikroskop, cilt kazıma sürecinden geçen akarları, yumurtaları yahut dışkı hususunu tanımlayabilir.
Kabuklu Uyuz Belirtileri Nelerdir
beraberinde Norveç uyuzu olarak bilinen kabuklu uyuz, bir bireyde on binlerce akar bulunmasından kaynaklanan bir istila çeşididir. Sayının oldukçaluğu deri üzerinde akar ve yumurtalarla dolu kalın kabuklar gelişmesine yol açar. Kabuklu uyuz, en yaygın olarak bağışıklık sistemi zayıflamış bireylerde, yaşlılarda ve engelli şahıslarda görülür. Bu cins uyuz pek bulaşıcıdır ve salgınları önlemek için süratli tedavi gerektirir.
Tanı şekilleri
Uyuz Tanısı
Uyuz tanısı kendini her ne kadar şiddetli kaşıntı yoluyla muhakkak etse de gerçek teşhisin konulması için kesinlikle bir tabip muayenesi gereklidir. Hekim tarafınca uyuz akarlarının belirtileri denetim edilir. Hekim, bedende gözlemlenen akarları dermatoskop prosedürüyle inceler ve bir daha tabip tarafınca gerek görülürse bölgesel kazıma yapılabilir. Dermatoskopik incelemelerle hem akar tıpkı vakitte yumurtaların belirlenmesinde kıymetli bir rol oynar.
Tedavi şekilleri
Uyuz Hastalığı Tedavisi Nedir, Ne kadar Sürer
Uyuz hastalığı tabiatıyla iyileşmez, zira uyuz akarları kendiliklerinden bulundukları bedeni terk etmezler. Hastalık yalnızca akarları öldüren reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir. En yaygın tedavi, bir krem yahut losyonun uzunluğundan aşağıya tüm bedene uygulanmasıdır. Bu krem ya da losyon beden üzerinde 8 – 14 saat bekletilir ve daha sonrasında yıkanılır.
Kullanılan krem ve losyonlar içinde permetrin içeren kremler, sülfürik merhemler, lindan içeren losyonlar, krotamiton içeren kremler ve benzil benzonat losyonları bulunmaktadır. Birtakım durumlarda uyuz tedavisi için hap reçete edilebilir. Kullanılan ilaca bağlı olarak tedavi üç güne kadar sürer. Uyuz tedavisinde kullanılan ilaçlar uyuz akarlarını ve yumurtaları çabucak öldürerek etkisiz hale getirse bile, hissedilen kaşıntıyı çabucak gideremezler. Bu, deride devam eden alerjik tepkinin kararıdur.
Özellikle geceleri ağırlaşan kaşıntıyı gidermek için antihistaminik haplar ya da hidrokortizon kremleri kullanılabilir. Lakin hidrokortizon kremi uyuz döküntülerinin görünümünü değiştireceği için durumu teşhis etmeyi zorlaştırabilir. Bu yüzden kremi yalnızca tabip onayıyla kullanmak gereklidir. Buna ek olarak çay ağacı yağı ve aloe vera kremleri de kaşıntıyı hafifçeletmek için kullanılabilir. Lakin bunların da tabip denetiminde kullanılması gereklidir.
Uyuz hastalığının yayılmasını engellemek için bir bireye uyuz teşhisi temalınca, bireyle yakın fizikî teması olan herkes de tedavi edilmelidir. Tıpkı yatakta uyumak, el ele tutuşmak ve bir arada banyo yapmak üzere faaliyetler uyuz akarlarının bir bireyden başkasına geçişini mümkün kılar. Semptomların ortaya çıkmasının dört ila altı hafta içinde sürmesi niçiniyle hane halkının tüm üyelerinin tedavi edilmesi önerilir. Uyuz akarları kıyafetlerin, yatak ekiplerinin, mobilyaların yahut havluların yüzeyinde iki ila üç gün yaşayabilir.
Geride bırakılmış akarların öldüğünden emin olmak için, kullanılan çarşafları ve kıyafetleri sıcak suda yıkamak ve ülkü olarak sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. Yıkanamayan eşyalar yedi gün boyunca kapalı plastik bir torbada tutulmalıdır.”