Koronavirüs ile gayret kapsamında aşı çalışmaları, sürat kesmeden devam ediyor.
TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu’nca desteklenen 7 yerli aşı adayından Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü tarafınca, 17 Mart 2020’de aşı çalışmalarına başlandı.
Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut öncülüğündeki 8 kişilik grup, ‘adenovirüs’ formülüyle yerli aşıyı geliştirdi.
HAYVAN DENEYLERİ TAMAMLANDI
Laboratuvar ortamında üretimi yapılan aşının hayvan deneyleri muvaffakiyetle tamamlanmasından daha sonra, klinik çalışma için 28 Temmuz 2020’de Sıhhat Bakanlığı’na başvuruldu.
Fakat yönetmelik gereği insan deneyleri için fabrika ortamında üretim yapılması gerektiği belirtilerek, müsaade verilmedi. Bunun üzerine geçen kasım ayında Çerkezköy’deki ilaç fabrikasıyla muahede yapıldı.
FAZ-1 ÇALIŞMASI BAŞLADI
Fabrikada aşının üretilmesinin akabinde klinik çalışma için ikinci defa Sıhhat Bakanlığı’na müracaat yapıldı. Bakanlığın müsaade vermesinin akabinde ağız ve burundan da uygulanabilen aşının Faz-1 çalışması başladı.
“TÜM VARYANTLARA TESİRLİ OLMASINI BEKLİYORUZ”
Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde başlayan çalışmayla ilgili konuşan Prof. Dr. Hakan Akbulut, şu sözleri kullandı:
“Şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşılar mRNA tabanlı aşılar, inaktif aşılar ve emsal adoneviral vektör aşılarda var. Bizim aşımız, tasarımı prestijiyle yenilikçi bir aşı ve ileri teknoloji eseri bir adoneviral vektör aşısı. bu biçimde bir aşının ülkemizde yapılabilmesi ve bu kademeye getirilmesi bizler için değerli bir olay. Platformumuzun 3’üncü aşısı bu. Turkovac ile de bir arada toplam 4 tane yerli aşı geliştirilmiş oldu. Aşımızın tüm varyantlara tesirli olmasını bekliyoruz, Omicron da dahil. Kesin sonuçları klinik çalışmadan daha sonra söyleyebileceğiz.
“ORTALAMA 2 YIL KADAR TESİRLİ OLMASINI TASARLADIK”
Tasarım prestijiyle mevcut aşılardan yaklaşık 6-8 kat daha kuvvetli ve daha geniş kapsamda olacak biçimde planlandı. Bir başka özelliği de uzun vadeli bir bağışıklık oluşturmasını bekliyoruz. Yani 3-4 ayda bir tekrar doz yapmak yerine aşılandıktan daha sonra ortalama 2 yıl kadar tesirli olmasını tasarladık. Fakat doğal şu an bütün bunları tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek çalışmayı klinik çalışmayı yaptıktan daha sonra daima birlikte nazaranceğiz.”
“AĞIZDAN VE BURUNDAN UYGULANABİLİR”
Prof. Dr. Hakan Akbulut, olağanda koronavirüsün ağız ve burun yoluyla bedene girdiğine vurgu yaparak, “Burada ‘mukosal immünite’ dediğimiz ağız ve burun boşluğumuzda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulması lazım. Gerçek manada pandemiyi kıracak, pandemiyi bitirebilecek aşı tipi ağızdan ve burundan uygulanabilir aşılar olacak. Bizim aşımız da şu an bunu sağlayacak; lakin Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulama başlayacak. Ayrıyeten istekli olmak için hiç koronavirüs geçirmemiş olmak ve aşılanmamış olma kaidesi var. Biraz sıkıntı üzere görünüyor; ancak ben bütün halkımıza davette bulunmak istiyorum. çabucak hemen Covid-19 geçirmemiş ve aşılanmamış olanlar var ise 18- 59 yaş içindekileri bu çalışmaya katılmaya çağırıyorum.” tabirlerini kullandı.
“ÇOK DEĞERLİ GÖRÜYORUM”
TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal ise, desteklemiş oldukları ‘adenovirüs’ tabanlı aşının Faz-1 çalışmasına başladıklarını belirterek, “7 aşı adayımız vardı. Bunlardan 3’ü klinik basamağa gelen aşılarımızdı. Bunlardan şu an 3’üncüsü olan ‘adonevirüs’ tabanlı aşımızın Faz-1 çalışmasına başlanacak. Her gün yaşadığımız değişik virüslerle karşı karşıyayız. Bedenimizin alışık olduğu virüsler bunlar temelinde. Bu aşının öteki bir özelliği de Faz-1 çalışmasını muvaffakiyet ile tamamlandığında, bu aşının ağız ve burundan verilebilme potansiyeli de var. O manada ben hayli değerli görüyorum.” dedi.
36 İSTEKLİ İLE BAŞLANACAK
Mandal, aşının Faz-1 çalışmasının 36 istekli ile başlayacağını belirterek, “Bu bizim bu çalışmamıza özel bir sayı değil. Öbür çalışmalarda da benzeriydi. Bunun ağızdan yahut burundan verilmesi bir kere tercih noktası.” sözünü kullandı.
TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu’nca desteklenen 7 yerli aşı adayından Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü tarafınca, 17 Mart 2020’de aşı çalışmalarına başlandı.
Enstitü Müdürü Prof. Dr. Hakan Akbulut öncülüğündeki 8 kişilik grup, ‘adenovirüs’ formülüyle yerli aşıyı geliştirdi.
HAYVAN DENEYLERİ TAMAMLANDI
Laboratuvar ortamında üretimi yapılan aşının hayvan deneyleri muvaffakiyetle tamamlanmasından daha sonra, klinik çalışma için 28 Temmuz 2020’de Sıhhat Bakanlığı’na başvuruldu.
Fakat yönetmelik gereği insan deneyleri için fabrika ortamında üretim yapılması gerektiği belirtilerek, müsaade verilmedi. Bunun üzerine geçen kasım ayında Çerkezköy’deki ilaç fabrikasıyla muahede yapıldı.
FAZ-1 ÇALIŞMASI BAŞLADI
Fabrikada aşının üretilmesinin akabinde klinik çalışma için ikinci defa Sıhhat Bakanlığı’na müracaat yapıldı. Bakanlığın müsaade vermesinin akabinde ağız ve burundan da uygulanabilen aşının Faz-1 çalışması başladı.
“TÜM VARYANTLARA TESİRLİ OLMASINI BEKLİYORUZ”
Ankara Kent Hastanesi Klinik Araştırmalar Merkezi’nde başlayan çalışmayla ilgili konuşan Prof. Dr. Hakan Akbulut, şu sözleri kullandı:
“Şu anda en yaygın ve dünyada kullanılan aşılar mRNA tabanlı aşılar, inaktif aşılar ve emsal adoneviral vektör aşılarda var. Bizim aşımız, tasarımı prestijiyle yenilikçi bir aşı ve ileri teknoloji eseri bir adoneviral vektör aşısı. bu biçimde bir aşının ülkemizde yapılabilmesi ve bu kademeye getirilmesi bizler için değerli bir olay. Platformumuzun 3’üncü aşısı bu. Turkovac ile de bir arada toplam 4 tane yerli aşı geliştirilmiş oldu. Aşımızın tüm varyantlara tesirli olmasını bekliyoruz, Omicron da dahil. Kesin sonuçları klinik çalışmadan daha sonra söyleyebileceğiz.
“ORTALAMA 2 YIL KADAR TESİRLİ OLMASINI TASARLADIK”
Tasarım prestijiyle mevcut aşılardan yaklaşık 6-8 kat daha kuvvetli ve daha geniş kapsamda olacak biçimde planlandı. Bir başka özelliği de uzun vadeli bir bağışıklık oluşturmasını bekliyoruz. Yani 3-4 ayda bir tekrar doz yapmak yerine aşılandıktan daha sonra ortalama 2 yıl kadar tesirli olmasını tasarladık. Fakat doğal şu an bütün bunları tasarım olarak söyleyebiliyoruz. Gerçek çalışmayı klinik çalışmayı yaptıktan daha sonra daima birlikte nazaranceğiz.”
“AĞIZDAN VE BURUNDAN UYGULANABİLİR”
Prof. Dr. Hakan Akbulut, olağanda koronavirüsün ağız ve burun yoluyla bedene girdiğine vurgu yaparak, “Burada ‘mukosal immünite’ dediğimiz ağız ve burun boşluğumuzda bulunan yapılarda bir bağışıklık oluşturulması lazım. Gerçek manada pandemiyi kıracak, pandemiyi bitirebilecek aşı tipi ağızdan ve burundan uygulanabilir aşılar olacak. Bizim aşımız da şu an bunu sağlayacak; lakin Faz-2’den itibaren ağızdan ve burundan uygulama başlayacak. Ayrıyeten istekli olmak için hiç koronavirüs geçirmemiş olmak ve aşılanmamış olma kaidesi var. Biraz sıkıntı üzere görünüyor; ancak ben bütün halkımıza davette bulunmak istiyorum. çabucak hemen Covid-19 geçirmemiş ve aşılanmamış olanlar var ise 18- 59 yaş içindekileri bu çalışmaya katılmaya çağırıyorum.” tabirlerini kullandı.
“ÇOK DEĞERLİ GÖRÜYORUM”
TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal ise, desteklemiş oldukları ‘adenovirüs’ tabanlı aşının Faz-1 çalışmasına başladıklarını belirterek, “7 aşı adayımız vardı. Bunlardan 3’ü klinik basamağa gelen aşılarımızdı. Bunlardan şu an 3’üncüsü olan ‘adonevirüs’ tabanlı aşımızın Faz-1 çalışmasına başlanacak. Her gün yaşadığımız değişik virüslerle karşı karşıyayız. Bedenimizin alışık olduğu virüsler bunlar temelinde. Bu aşının öteki bir özelliği de Faz-1 çalışmasını muvaffakiyet ile tamamlandığında, bu aşının ağız ve burundan verilebilme potansiyeli de var. O manada ben hayli değerli görüyorum.” dedi.
36 İSTEKLİ İLE BAŞLANACAK
Mandal, aşının Faz-1 çalışmasının 36 istekli ile başlayacağını belirterek, “Bu bizim bu çalışmamıza özel bir sayı değil. Öbür çalışmalarda da benzeriydi. Bunun ağızdan yahut burundan verilmesi bir kere tercih noktası.” sözünü kullandı.