Anayasa Mahkemesi, Dilek Dündar‘ın pasaportunun iptal edilmesi niçiniyle özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
DW Türkiye’den Alican Uludağ’ın haberine nazaran, Anayasa Mahkemesi (AYM), eşi Can Dündar’ın yanına gitmek üzere Atatürk Havalimanı’na giden Dilek Dündar’ın pasaportuna ‘iptal olduğu nedeni öne sürülerek’ el konulmasının hak ihlali olduğuna karar verdi.
Mahallî mahkemeden hak ihlalinin giderilmesini isteyen AYM, Dündar’a 22 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. sonucun öne sürülen nedeninde, hakkında rastgele bir isimli soruşturma yahut dava bulunmayan Dilek Dündar’ın pasaportunun iptal edilmesinin demokratik toplum sistemine alışılmamış olduğunun altı çizildi.
Dilek Dündar, Almanya’ya bulunan eşi Can Dündar’ın yanına gitmek üzere 3 Eylül 2016 tarihinde İstanbul Atatürk Havalimanı’na gitti. Havalimanı’nda pasaportuna el konulan Dündar hakkında “FETÖ/PDY terör örgütü şüphelisinin eşi” biçiminde kayıt oluşturulduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten 4 Ağustos 2016 tarihindeki Zayi Pasaport bilgisi de kendisine verildi. Pasaporta el koyma öne sürülen sebebi olarak bu iki durum gösterildi.
PASAPORTUN İPTAL MÜNASEBETİNİN DESTEĞİ 22 AĞUSTOS 2016 TARİHLİ GENELGE
Dilek Dündar avukatı Tora Pekin aracılığıyla pasaportunun iptali sürecine karşı dava açtı. Dava dilekçesinde; vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyetinin lakin hata soruşturması yahut kovuşturması sebebiyle hâkim sonucuna bağlı olarak sınırlanabileceği kaydedildi. Dündar hakkında mahkeme tarafınca verilmiş bir yurt dışı çıkış yasağı ya da isimli soruşturma ve kovuşturma bulunmadığı kaydedilen dilekçede, eşi Can Dündar’ın Almanya’da, oğlunun ise tahsil gördüğü İngiltere’de yaşadığı, pasaportun iptalinin zımni olarak yurt dışına çıkış yasağı manasına geldiği, bu idari süreçle ailesiyle bir arada yaşamasının engellendiği vurgulandı.
Davaya savunma gönderen Yönetim ise pasaportun iptal öne sürülen sebebinin desteğinin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 22 Ağustos 2016 tarihindeki genelgesi olduğu savunuldu.
LOKAL MAHKEME DAVAYI REDDETTİ
Fakat İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi, 2017 yılında davayı reddetti. Bunun üzerine Dilek Dündar ismine avukat Tora Pekin, Anayasa Mahkemesi’ne 4 Ocak 2018’de ferdi müracaatta bulundu.
AYM: AİLE HAYATINA HÜRMET HAKKI İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi Birinci Kısım, 4 yıl daha sonra başvuruyu kabul ederek Dilek Dündar’ın Anayasa’nın 20. unsurunda teminat altına alınan özel hayata ve aile ömrüne hürmet hakkının ihlal edildiğini kararlaştırarak Dündar’a 22 bin TL tazminatın ödenmesine hükmetti. Ayrıyeten, sonucun bir meselain ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi’ne gönderilmesi de kararlaştırıldı.
KARARIN MÜNASEBETİ
sonucun öne sürülen sebebinde, Dilek Dündar’ın eşi ve çocuğunun yurt haricinde yaşadığı, pasaportunun iptal edilmesi niçiniyle yurt dışına çıkamadığı için ailesiyle bir ortaya gelemediği anlatıldı. Müracaatçı hakkında terör örgütü ile bağlantılı olduğundan bahisle bir ceza soruşturması ya da kovuşturmasının ve müracaatçı hakkında verilmiş yurt dışına çıkış yasağı öngoren bir mahkeme sonucunın mevcut olmadığına işaret edilen kararda, şu sözlere yer verildi:
“Bu durumda müracaatçının aile ömrüne tesir eden sınırlamanın kaynağının pasaportun iptaline ait bir idari süreçten ibaret olduğu lakin müracaatçının yurt dışına çıkmasının niye ulusal güvenlik açısından mahzurlu görüldüğünün anılan idari süreç öne sürülen nedeninde gösterilmediği, yargılama etabında da idari sürecin münasebetlerinin müracaatçının öznel durumuyla ilişkilendirmek suretiyle ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.”
‘DEMOKRATİK TOPLUM DÜZENİ’ VURGUSU
Dilek Dündar’ın eşi Can Dündar’ın aksiyonları niçiniyle müracaatçının niye ve nasıl ulusal güvenlik açısından risk oluşturduğunun ortaya konulmadığı belirtilen kararda ayrıyeten şu kıymetlendirme yapıldı:
“Bu bağlamda idari sürecin müracaatçının gitmek istediği ülke ile olan şahsi ve ailevi bağları üstündeki tesirleri gözetilerek beklenen kamusal fayda ile müracaatçının çıkarları içinde bir dengeleme yapılmadığı görülmüştür. Bu durumda müracaatçının öznel durumuyla alakalı ve kâfi somut rastgele bir sebep gösterilmeden yalnızca eşine isnat edilen aksiyonlar niçiniyle pasaportu iptal edilerek, aile hayatı kapsamında değer arz eden yabancı bir ülkeye gitmesinin engellenmesi halinde özel hayata ve aile ömrüne hürmet hakkına yapılan müdahalenin demokratik toplum nizamın gereklerine uygun olduğu söylenemez.”
YASAYA TENKİT
Fakat kararda, mevcut düzenlemede tüm kurallar sağlanmış olsa bile pasaport verilmesi konusunda yönetimin takdir ytesirinin korunduğu belirtilerek, “aynı vakitte anılan Kanun’da pasaporta uzun mühlet el konulması ve yeni bir pasaport verilmemesinden kaynaklanabilecek mağduriyetin giderimine ait bir düzenleme yapılmadığı açıktır” tespitinde bulunuldu.
Kararda, Dilek Dündar hakkında yurt dışına çıkışı yasaklayan bir yargı sonucu, bir daha yurt dışına çıkışa pürüz oluşturabilecek ceza soruşturması yahut kovuşturması olmadığının altı çizildi. Pasaport iptalinin müracaatçının özel ve aile hayatına yapılan müdahalenin meçhul bir süre devam ettirilmesine sebep olunduğu anımsatılan kararda, 7188 sayılı Kanun’un bu bağlamda mağduriyeti yok etmede tesirli bir yol olmadığı açıklandı. Kararda, “bu hâlde müracaatçı hakkındaki önlemin, müracaatçının gitmek istediği ülke ile olan şahsi ve ailevi bağları da gözetildiğinde yalnızca bir idari sürece dayanılarak uzun mühlet uygulanmasının demokratik bir toplumda alınması mecburî ve ölçülü bir önlem olduğu söylenemez.” tabirine yer verildi.
TEKRAR YARGILAMA
İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi, bu sonucun akabinde bir daha yargılama yaparak, Dündar’ın pasaportunun iptali sürecini iptal ederek, Dündar’a pasaport verilmesinin önünü açmak zorunda. Mahkemenin bu istikamette karar vermesinin akabinde ise gözler sonucu uygulaması gereken İçişleri Bakanlığı’na çevrilecek.
DW Türkiye’den Alican Uludağ’ın haberine nazaran, Anayasa Mahkemesi (AYM), eşi Can Dündar’ın yanına gitmek üzere Atatürk Havalimanı’na giden Dilek Dündar’ın pasaportuna ‘iptal olduğu nedeni öne sürülerek’ el konulmasının hak ihlali olduğuna karar verdi.
Mahallî mahkemeden hak ihlalinin giderilmesini isteyen AYM, Dündar’a 22 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. sonucun öne sürülen nedeninde, hakkında rastgele bir isimli soruşturma yahut dava bulunmayan Dilek Dündar’ın pasaportunun iptal edilmesinin demokratik toplum sistemine alışılmamış olduğunun altı çizildi.
Dilek Dündar, Almanya’ya bulunan eşi Can Dündar’ın yanına gitmek üzere 3 Eylül 2016 tarihinde İstanbul Atatürk Havalimanı’na gitti. Havalimanı’nda pasaportuna el konulan Dündar hakkında “FETÖ/PDY terör örgütü şüphelisinin eşi” biçiminde kayıt oluşturulduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten 4 Ağustos 2016 tarihindeki Zayi Pasaport bilgisi de kendisine verildi. Pasaporta el koyma öne sürülen sebebi olarak bu iki durum gösterildi.
PASAPORTUN İPTAL MÜNASEBETİNİN DESTEĞİ 22 AĞUSTOS 2016 TARİHLİ GENELGE
Dilek Dündar avukatı Tora Pekin aracılığıyla pasaportunun iptali sürecine karşı dava açtı. Dava dilekçesinde; vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyetinin lakin hata soruşturması yahut kovuşturması sebebiyle hâkim sonucuna bağlı olarak sınırlanabileceği kaydedildi. Dündar hakkında mahkeme tarafınca verilmiş bir yurt dışı çıkış yasağı ya da isimli soruşturma ve kovuşturma bulunmadığı kaydedilen dilekçede, eşi Can Dündar’ın Almanya’da, oğlunun ise tahsil gördüğü İngiltere’de yaşadığı, pasaportun iptalinin zımni olarak yurt dışına çıkış yasağı manasına geldiği, bu idari süreçle ailesiyle bir arada yaşamasının engellendiği vurgulandı.
Davaya savunma gönderen Yönetim ise pasaportun iptal öne sürülen sebebinin desteğinin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 22 Ağustos 2016 tarihindeki genelgesi olduğu savunuldu.
LOKAL MAHKEME DAVAYI REDDETTİ
Fakat İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi, 2017 yılında davayı reddetti. Bunun üzerine Dilek Dündar ismine avukat Tora Pekin, Anayasa Mahkemesi’ne 4 Ocak 2018’de ferdi müracaatta bulundu.
AYM: AİLE HAYATINA HÜRMET HAKKI İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi Birinci Kısım, 4 yıl daha sonra başvuruyu kabul ederek Dilek Dündar’ın Anayasa’nın 20. unsurunda teminat altına alınan özel hayata ve aile ömrüne hürmet hakkının ihlal edildiğini kararlaştırarak Dündar’a 22 bin TL tazminatın ödenmesine hükmetti. Ayrıyeten, sonucun bir meselain ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi’ne gönderilmesi de kararlaştırıldı.
KARARIN MÜNASEBETİ
sonucun öne sürülen sebebinde, Dilek Dündar’ın eşi ve çocuğunun yurt haricinde yaşadığı, pasaportunun iptal edilmesi niçiniyle yurt dışına çıkamadığı için ailesiyle bir ortaya gelemediği anlatıldı. Müracaatçı hakkında terör örgütü ile bağlantılı olduğundan bahisle bir ceza soruşturması ya da kovuşturmasının ve müracaatçı hakkında verilmiş yurt dışına çıkış yasağı öngoren bir mahkeme sonucunın mevcut olmadığına işaret edilen kararda, şu sözlere yer verildi:
“Bu durumda müracaatçının aile ömrüne tesir eden sınırlamanın kaynağının pasaportun iptaline ait bir idari süreçten ibaret olduğu lakin müracaatçının yurt dışına çıkmasının niye ulusal güvenlik açısından mahzurlu görüldüğünün anılan idari süreç öne sürülen nedeninde gösterilmediği, yargılama etabında da idari sürecin münasebetlerinin müracaatçının öznel durumuyla ilişkilendirmek suretiyle ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.”
‘DEMOKRATİK TOPLUM DÜZENİ’ VURGUSU
Dilek Dündar’ın eşi Can Dündar’ın aksiyonları niçiniyle müracaatçının niye ve nasıl ulusal güvenlik açısından risk oluşturduğunun ortaya konulmadığı belirtilen kararda ayrıyeten şu kıymetlendirme yapıldı:
“Bu bağlamda idari sürecin müracaatçının gitmek istediği ülke ile olan şahsi ve ailevi bağları üstündeki tesirleri gözetilerek beklenen kamusal fayda ile müracaatçının çıkarları içinde bir dengeleme yapılmadığı görülmüştür. Bu durumda müracaatçının öznel durumuyla alakalı ve kâfi somut rastgele bir sebep gösterilmeden yalnızca eşine isnat edilen aksiyonlar niçiniyle pasaportu iptal edilerek, aile hayatı kapsamında değer arz eden yabancı bir ülkeye gitmesinin engellenmesi halinde özel hayata ve aile ömrüne hürmet hakkına yapılan müdahalenin demokratik toplum nizamın gereklerine uygun olduğu söylenemez.”
YASAYA TENKİT
Fakat kararda, mevcut düzenlemede tüm kurallar sağlanmış olsa bile pasaport verilmesi konusunda yönetimin takdir ytesirinin korunduğu belirtilerek, “aynı vakitte anılan Kanun’da pasaporta uzun mühlet el konulması ve yeni bir pasaport verilmemesinden kaynaklanabilecek mağduriyetin giderimine ait bir düzenleme yapılmadığı açıktır” tespitinde bulunuldu.
Kararda, Dilek Dündar hakkında yurt dışına çıkışı yasaklayan bir yargı sonucu, bir daha yurt dışına çıkışa pürüz oluşturabilecek ceza soruşturması yahut kovuşturması olmadığının altı çizildi. Pasaport iptalinin müracaatçının özel ve aile hayatına yapılan müdahalenin meçhul bir süre devam ettirilmesine sebep olunduğu anımsatılan kararda, 7188 sayılı Kanun’un bu bağlamda mağduriyeti yok etmede tesirli bir yol olmadığı açıklandı. Kararda, “bu hâlde müracaatçı hakkındaki önlemin, müracaatçının gitmek istediği ülke ile olan şahsi ve ailevi bağları da gözetildiğinde yalnızca bir idari sürece dayanılarak uzun mühlet uygulanmasının demokratik bir toplumda alınması mecburî ve ölçülü bir önlem olduğu söylenemez.” tabirine yer verildi.
TEKRAR YARGILAMA
İstanbul 5. Yönetim Mahkemesi, bu sonucun akabinde bir daha yargılama yaparak, Dündar’ın pasaportunun iptali sürecini iptal ederek, Dündar’a pasaport verilmesinin önünü açmak zorunda. Mahkemenin bu istikamette karar vermesinin akabinde ise gözler sonucu uygulaması gereken İçişleri Bakanlığı’na çevrilecek.