Kur’an ayetleri üzerinde düşünmek, onu hayat kılavuzu olarak bilenlerin kıymetli bir bakılırsavi. Kur’an’la bağlantıyı “Bu ayet bana ne söylüyor?” üzere bir hassaslıkla sürdürmek, onunla hukukumuzu gerçek düzenlemek manasına gelir.
Geçen günlerde Kur’an’dan “diri bir hayat yaşama”nın şayet olmazsa olmazını öğrenmiştik. Bugün epeyce kıymetli bir ayet üzerinde düşünmeyi öneriyorum okuyucularıma. Çok kıymetli, bir o kadar da derin düşünme gerektiren bir ayeti…
Mümtehıne (60) müddetinin 5’inci ayetinden kelam ediyorum. Aslında bir dua öğretiliyor ayette. Şöyle: “Ey Rabbimiz! Bizi, küfre sapanlar, inkarcılar için bir fitne/imtihan aracı yapma!” Ayetin devamı da şöyleki: “Bağışla bizi ey Rabbimiz! Sen, yalnız sen sonsuz kudretin, sonsuz hikmetin sahibisin.”
Ne demektir bu? Aşikâr ki inanan beşerler yöneliyor Rablerine ve kendilerini inkarcılar için “fitne” kılmaması dileğinde bulunuyorlar.
Ayete, Kur’an meallerinde ekseriyetle “inkarcıları bizim üzerimize hakim kılıp da bizi zora düşürme” üzere bir mana verilmiş. Ama birtakım meallerde de “İnkarcılar için fitne olmak” sözüne, “onların inkarını artıracak yanlışlar yapmak” manası verilmiş.
Diyorum ki, ayetin bu manası üzerinde biraz düşünelim. Biz bir yanlış yapacağız ve bu, inkarcıları daha berbat noktalara yöneltecek. Buna niye sebep olunsun ki?
“Bir kalp yazısı” başlıklı yazımda kısmen bahsetmiştim. Yayın hayatında 16 yılı dolduran Genç mecmuasının Mart 2022 sayısının kapak konusu: Din lisanı ergenlerde nasıl karşılık buluyor?
Değerli bir bahis mu? şüphesiz. Hani vakit zaman gençlik, deizm, ateizm vs. üzere akımlarla bir arada konuşuluyor ya… Sanki nasıl oluyor da o denli oluyor? Sanki kamuya yansıyan “Din dili”nde sorun var da gençler, din ile sağlıklı bağ kurmadıkları için mi? Kim o kamudaki “din dili”nin üreticileri? Kürsüye çıkan, ekrana çıkan ya da rastgele bir ortamda arz-ı endam eden hocalarımızın kendine bakması gerekiyor mu?
Genç mecmuası geniş bir evrak hazırlamış bunun için. Gençlere sormuş, ilim erkeklerina sormuş.
ergenlerden özetlediğim tespitler şunlar:
-Popüler din lisanı insanları dinden soğutuyor.
-Uçlarda yaşıyoruz,g2ençlerle bağlantı kopuyor.
-Kürsülerde tahakküm edici, zirveden bakıcı, buyruk kipli lisan kullanılıyor.
-Popüler hocalar yaşadıkları toplumun sosyolojisinden haberdar değil.
-Eğitimli insanları tatmin edecek bir din lisanı geliştirilmiyor.
-Siyaset ve diyanet bağlantıları sağlıklı olmadığında mescitlerin birleştirici vasfı aşınıyor. Din lisanının ötürüsıyla dinin, siyasi çıkarlar uğruna kullanılması pek fazlaca genç için “İslam buysa” yaklaşımıyla dinden uzaklaşma kararınu doğuruyor.
-İtidalli bir din lisanına gereksinim var.
Dediğim üzere geniş bir evrak hazırlanmış. Bilhassa kamuoyu önüne çıkan ve din ismine konuşanların altını çizerek okumasında yarar olduğunu düşünüyorum.
Belge ortasında ilim erkeklerinın görüşlerine de başvurulmuş. Onlardan birisini, hakikaten kapsayıcı muhtevası sebebiyle burada paylaşmak isterim. Ankara İlahiyat’tan Prof. Dr. Bünyamin Erul’un kelamlarını. Soru şu: “Hangi vaiz/ hoca/hatip tipi İslam’a faydadan epey ziyan bilgi yor?” İşte herkes “İslam adına” konuşacak her insanın içine, kalbine, lisanına nakşedeceği kelam ve hayat disiplini:
“İslam’ı temsil makamında olduğu için, hâli ile kâli, söylemi ile hareketi birbirine zıt olan, kendisinin yapmadığı, yapamayacağı şeyleri halktan bekleyen, hikmetsiz, mev’izesiz, basiretsiz, ferasetsiz, siyasetsiz, kifayetsiz bir üslup kullanan, vaaz ve irşad için lisan, edebiyat, yeni malumat vb. kâfi donanımı olmayan, manasını ve iletisini anlayamadığı, anlatamadığı ayetleri kanıt olarak kullanan, halkın anlayamayacağı yahut yanlış anlayacağı, amel konusu olmayan sıkıntılı rivayetleri aktaran, palavra olduğunu bildiği biçimde sadece gözyaşı için uydurma rivayetleri, temelsiz kıssaları anlatan, halkı korkutmak için daima azabı, gazabı dillendiren veyahut onların güzeline gitsin diye daima cenneti müjdeleyen, ayet-hadis kullanmasında terğib-terhib istikrarını sağlayamayan, gündemi, aktüeli, gelişmeleri takip etmeyen, ilgisini-bilgisini yenilemeyen, kendi ideolojisini, politik görüşünü yahut meşrebini kürsüye taşıyan, muhatabın düzeyini, eksiğini, muhtaçlığını, ilgisini ve bilgisini dikkate almayan, gençlere, hanımlara, çocuklara, yaşlılara başka bir lisan ve üslup kullanmayı beceremeyen, yapan, olumlu, alımlı, ölçülü, ölçülü, hilimli bir üslup geliştiremeyen, her vaaz için, muhataba, vakte ve yere özel, itinayla hazırlanmayan bir vaizin ziyanı yararından epey olacaktır.”
Geçen günlerde Kur’an’dan “diri bir hayat yaşama”nın şayet olmazsa olmazını öğrenmiştik. Bugün epeyce kıymetli bir ayet üzerinde düşünmeyi öneriyorum okuyucularıma. Çok kıymetli, bir o kadar da derin düşünme gerektiren bir ayeti…
Mümtehıne (60) müddetinin 5’inci ayetinden kelam ediyorum. Aslında bir dua öğretiliyor ayette. Şöyle: “Ey Rabbimiz! Bizi, küfre sapanlar, inkarcılar için bir fitne/imtihan aracı yapma!” Ayetin devamı da şöyleki: “Bağışla bizi ey Rabbimiz! Sen, yalnız sen sonsuz kudretin, sonsuz hikmetin sahibisin.”
Ne demektir bu? Aşikâr ki inanan beşerler yöneliyor Rablerine ve kendilerini inkarcılar için “fitne” kılmaması dileğinde bulunuyorlar.
Ayete, Kur’an meallerinde ekseriyetle “inkarcıları bizim üzerimize hakim kılıp da bizi zora düşürme” üzere bir mana verilmiş. Ama birtakım meallerde de “İnkarcılar için fitne olmak” sözüne, “onların inkarını artıracak yanlışlar yapmak” manası verilmiş.
Diyorum ki, ayetin bu manası üzerinde biraz düşünelim. Biz bir yanlış yapacağız ve bu, inkarcıları daha berbat noktalara yöneltecek. Buna niye sebep olunsun ki?
“Bir kalp yazısı” başlıklı yazımda kısmen bahsetmiştim. Yayın hayatında 16 yılı dolduran Genç mecmuasının Mart 2022 sayısının kapak konusu: Din lisanı ergenlerde nasıl karşılık buluyor?
Değerli bir bahis mu? şüphesiz. Hani vakit zaman gençlik, deizm, ateizm vs. üzere akımlarla bir arada konuşuluyor ya… Sanki nasıl oluyor da o denli oluyor? Sanki kamuya yansıyan “Din dili”nde sorun var da gençler, din ile sağlıklı bağ kurmadıkları için mi? Kim o kamudaki “din dili”nin üreticileri? Kürsüye çıkan, ekrana çıkan ya da rastgele bir ortamda arz-ı endam eden hocalarımızın kendine bakması gerekiyor mu?
Genç mecmuası geniş bir evrak hazırlamış bunun için. Gençlere sormuş, ilim erkeklerina sormuş.
ergenlerden özetlediğim tespitler şunlar:
-Popüler din lisanı insanları dinden soğutuyor.
-Uçlarda yaşıyoruz,g2ençlerle bağlantı kopuyor.
-Kürsülerde tahakküm edici, zirveden bakıcı, buyruk kipli lisan kullanılıyor.
-Popüler hocalar yaşadıkları toplumun sosyolojisinden haberdar değil.
-Eğitimli insanları tatmin edecek bir din lisanı geliştirilmiyor.
-Siyaset ve diyanet bağlantıları sağlıklı olmadığında mescitlerin birleştirici vasfı aşınıyor. Din lisanının ötürüsıyla dinin, siyasi çıkarlar uğruna kullanılması pek fazlaca genç için “İslam buysa” yaklaşımıyla dinden uzaklaşma kararınu doğuruyor.
-İtidalli bir din lisanına gereksinim var.
Dediğim üzere geniş bir evrak hazırlanmış. Bilhassa kamuoyu önüne çıkan ve din ismine konuşanların altını çizerek okumasında yarar olduğunu düşünüyorum.
Belge ortasında ilim erkeklerinın görüşlerine de başvurulmuş. Onlardan birisini, hakikaten kapsayıcı muhtevası sebebiyle burada paylaşmak isterim. Ankara İlahiyat’tan Prof. Dr. Bünyamin Erul’un kelamlarını. Soru şu: “Hangi vaiz/ hoca/hatip tipi İslam’a faydadan epey ziyan bilgi yor?” İşte herkes “İslam adına” konuşacak her insanın içine, kalbine, lisanına nakşedeceği kelam ve hayat disiplini:
“İslam’ı temsil makamında olduğu için, hâli ile kâli, söylemi ile hareketi birbirine zıt olan, kendisinin yapmadığı, yapamayacağı şeyleri halktan bekleyen, hikmetsiz, mev’izesiz, basiretsiz, ferasetsiz, siyasetsiz, kifayetsiz bir üslup kullanan, vaaz ve irşad için lisan, edebiyat, yeni malumat vb. kâfi donanımı olmayan, manasını ve iletisini anlayamadığı, anlatamadığı ayetleri kanıt olarak kullanan, halkın anlayamayacağı yahut yanlış anlayacağı, amel konusu olmayan sıkıntılı rivayetleri aktaran, palavra olduğunu bildiği biçimde sadece gözyaşı için uydurma rivayetleri, temelsiz kıssaları anlatan, halkı korkutmak için daima azabı, gazabı dillendiren veyahut onların güzeline gitsin diye daima cenneti müjdeleyen, ayet-hadis kullanmasında terğib-terhib istikrarını sağlayamayan, gündemi, aktüeli, gelişmeleri takip etmeyen, ilgisini-bilgisini yenilemeyen, kendi ideolojisini, politik görüşünü yahut meşrebini kürsüye taşıyan, muhatabın düzeyini, eksiğini, muhtaçlığını, ilgisini ve bilgisini dikkate almayan, gençlere, hanımlara, çocuklara, yaşlılara başka bir lisan ve üslup kullanmayı beceremeyen, yapan, olumlu, alımlı, ölçülü, ölçülü, hilimli bir üslup geliştiremeyen, her vaaz için, muhataba, vakte ve yere özel, itinayla hazırlanmayan bir vaizin ziyanı yararından epey olacaktır.”