Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) nörogelişimsel bozukluklar (gelişim periyodunda başlayan hastalıklar) kategorisine girer ve dikkatsizlik, düzensizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik ile karakterizedir.
Dikkat eksikliği çok yaygındır ve çocuklarda yetişkinlere nazaran daha fazla görülür. Çocuklukta başlayan DEHB ekseriyetle yetişkinlikte de devam eder ve toplumsal, okul ve iş alanlarında zorluklara yol açar.
Dikkat eksikliği belirtileri
Dikkat eksikliği belirtileri birden epeyce durumda ortaya çıkar, konutta, okulda yahut işte. Bu bozukluk bebeklik devrinde başlayabilir. çoğunlukla, ihmalin daha fazla engelleyici olduğu ilkokul senelerında tespit edilir.
Dikkat eksikliği bozukluğu ile ortaya çıkan belirtiler genel olarak şunlardır:
Dikkatsizlik
Kişi bakılırsavden çok sapma, azim eksikliği, dikkati sürdürmede zorluk, anlayış eksikliğinden kaynaklanamayan dağınıklık gösterir. Ayrıyeten planlama yeteneğinden mahrumdurlar. Dikkatin bu süreksizliği öğrenmeyi tehlikeye atar, sorun çözme ve yetişkinler ve akranlarla sağlıklı münasebetler kuramama üzere bilişsel sıkıntılara niye olur.
Hiperaktivite
Çocuk hiperaktif davranış ve öz düzenleme eksikliği stantlar. Bu eksiklikler, orantısız ve uygunsuz davranışlar, çok konuşma, yansıları engellemede zorluk ve kurallara ve değişimlere hürmet göstermede zorluklara yol açar. Yetişkinlerde, hiperaktivite kendini çok huzursuzluk yahut kişinin aktivitesinin diğerleri üzerinde yıpratıcı tesiri ile ortaya çıkar.
Dürtüsellik
Genellikle yüksek riskli, çok telaşlı ve ani hareketlerle kendini gösterir. Dürtüsellik, anında ödül alma isteğini tabir edebilir ve ayrıyeten, mümkün sonuçları düşünmeden diğerlerinin kelamını kesmek yahut değerli kararlar almak üzere müdahaleci davranışlarla kendini gösterebilir.
Yetişkinlikte DEHB belirtileri
Çocukluk çağı bozukluğunun tipik semptomlarından kimileri, hayatın daha sonraki etaplarında yenidenlama eğilimindedir. Yetişkinlerde ve ergenlerde en sık görülen belirtiler şunlardır:
– Kendini farklı hallerde gösteren kronik dikkatsizlik.
– Dikkat dağınıklığı, dikkati uzun müddet verme ve sürdürme ve verilen nazaranvleri tamamlama yeteneği.
– Uzun vadeli zihinsel efor gerektiren işlerden kaçınma eğilimi, ana temaya odaklanamama, unutkanlık.
– Davranışsal ve sözel dürtüsellik (oturmada zorluk, sonuçları düşünmeden bir şeyler yapmak, konuşkan olmak).
– Düzensizlik (düşünce ve aksiyonun planlanmasında kaos ve rastgelelik).
– Zayıf toplumsal ve zihinsel maharetler.
– Sıkılmak ve işinin performansından yahut günlük hayatın başka istikametlerinden tatmin olmakta zorluk çekmek.
– Duygusal değişkenlik.
– Zayıf okul performansı.
Dikkat eksikliği niçinleri
Araştırmalar, DEHB’nin gelişmeninde genetik faktörlerin kıymetli bir rolü olduğunu gösteriyor. Genetik transfer, motor aktivite düzeylerini tesirler ve bu niçinle, bozukluğun kalıtsal bir temeli olduğu var iseyılır. Daha şiddetli belirtilerin varlığında, bozukluğun gelişmeninde genetik faktörlerin yükünün daha fazla olduğu gösterilmiştir. Bilhassa DEHB’li çocuklar, öz denetim ile ilgili beyin devrelerini etkileyen bir gelişimsel eksiklik gösterirler.
Bazı araştırmalar, DEHB olan bireyler ile bu hastalıktan etkilenmeyen şahıslar içindeki kıymetli farklılıkların altını çizmiştir. DEHB’li bireylerin hisleri ve motivasyonu yöneten beyin bölgeleri daha küçüktür. Ayrıyeten, DEHB’li okul öncesi çocukların, tipik olarak bilişsel ve davranışsal denetimle ilgili olan frontal, temporal ve parietal loblar dahil olmak üzere serebral korteksin biroldukça bölgesinde değerli ölçüde azalmış beyin hacmi sergiledikleri gözlemlenmiştir.
Dikkat eksikliği teşhis ve tedavisi
DEHB tedavisi, farmakolojik, psiko-eğitimsel ve psikoterapötik müdahaleleri birleştirebilen multidisipliner bir tedavidir. DEHB’li ergenler, çocuklar ve yetişkinler için tesirli ilaçlar vardır. Ayrıyeten psiko-eğitimsel ve psikoterapötik müdahaleler ilaç tedavisi ile birleştirilir. DEHB’li hastanın ruhsal tedavisi, bozuklukta yer alan tüm eksiklik alanlarını içerir.
Çocuğa hayatın farklı alanlarında kendi davranışlarını planlamada sistematik bir biçimde rehberlik eden ve sorun çözme yeteneğini artıran metotlar gösterilir ve öğretilir. Kişinin hareketlerini izleme yeteneğinin kazanılmasına, dürtüsellik ve ihmalin kendi kendini düzenleme kapasitesinin geliştirilmesine büyük değer verilir. Çocuk ayrıyeten kendini düzeltebilmek için yanlışlarından kıymetli bilgiler çıkarmayı öğrenir, hem de olumlu sonuçlar elde etmek için kendini nasıl ödüllendireceğini de öğrenir.
Müdahale ayrıyeten, daha kâfi ve fonksiyonel bir biçimde cevap vermek ve bağ kurmak için toplumsal marifetleri, daha tesirli etkileşimlerin geliştirilmesini ve oburlarının duygusal durumunu manaya yeteneğini artırmayı maksatlar.
Dikkat eksikliği çok yaygındır ve çocuklarda yetişkinlere nazaran daha fazla görülür. Çocuklukta başlayan DEHB ekseriyetle yetişkinlikte de devam eder ve toplumsal, okul ve iş alanlarında zorluklara yol açar.
Dikkat eksikliği belirtileri
Dikkat eksikliği belirtileri birden epeyce durumda ortaya çıkar, konutta, okulda yahut işte. Bu bozukluk bebeklik devrinde başlayabilir. çoğunlukla, ihmalin daha fazla engelleyici olduğu ilkokul senelerında tespit edilir.
Dikkat eksikliği bozukluğu ile ortaya çıkan belirtiler genel olarak şunlardır:
Dikkatsizlik
Kişi bakılırsavden çok sapma, azim eksikliği, dikkati sürdürmede zorluk, anlayış eksikliğinden kaynaklanamayan dağınıklık gösterir. Ayrıyeten planlama yeteneğinden mahrumdurlar. Dikkatin bu süreksizliği öğrenmeyi tehlikeye atar, sorun çözme ve yetişkinler ve akranlarla sağlıklı münasebetler kuramama üzere bilişsel sıkıntılara niye olur.
Hiperaktivite
Çocuk hiperaktif davranış ve öz düzenleme eksikliği stantlar. Bu eksiklikler, orantısız ve uygunsuz davranışlar, çok konuşma, yansıları engellemede zorluk ve kurallara ve değişimlere hürmet göstermede zorluklara yol açar. Yetişkinlerde, hiperaktivite kendini çok huzursuzluk yahut kişinin aktivitesinin diğerleri üzerinde yıpratıcı tesiri ile ortaya çıkar.
Dürtüsellik
Genellikle yüksek riskli, çok telaşlı ve ani hareketlerle kendini gösterir. Dürtüsellik, anında ödül alma isteğini tabir edebilir ve ayrıyeten, mümkün sonuçları düşünmeden diğerlerinin kelamını kesmek yahut değerli kararlar almak üzere müdahaleci davranışlarla kendini gösterebilir.
Yetişkinlikte DEHB belirtileri
Çocukluk çağı bozukluğunun tipik semptomlarından kimileri, hayatın daha sonraki etaplarında yenidenlama eğilimindedir. Yetişkinlerde ve ergenlerde en sık görülen belirtiler şunlardır:
– Kendini farklı hallerde gösteren kronik dikkatsizlik.
– Dikkat dağınıklığı, dikkati uzun müddet verme ve sürdürme ve verilen nazaranvleri tamamlama yeteneği.
– Uzun vadeli zihinsel efor gerektiren işlerden kaçınma eğilimi, ana temaya odaklanamama, unutkanlık.
– Davranışsal ve sözel dürtüsellik (oturmada zorluk, sonuçları düşünmeden bir şeyler yapmak, konuşkan olmak).
– Düzensizlik (düşünce ve aksiyonun planlanmasında kaos ve rastgelelik).
– Zayıf toplumsal ve zihinsel maharetler.
– Sıkılmak ve işinin performansından yahut günlük hayatın başka istikametlerinden tatmin olmakta zorluk çekmek.
– Duygusal değişkenlik.
– Zayıf okul performansı.
Dikkat eksikliği niçinleri
Araştırmalar, DEHB’nin gelişmeninde genetik faktörlerin kıymetli bir rolü olduğunu gösteriyor. Genetik transfer, motor aktivite düzeylerini tesirler ve bu niçinle, bozukluğun kalıtsal bir temeli olduğu var iseyılır. Daha şiddetli belirtilerin varlığında, bozukluğun gelişmeninde genetik faktörlerin yükünün daha fazla olduğu gösterilmiştir. Bilhassa DEHB’li çocuklar, öz denetim ile ilgili beyin devrelerini etkileyen bir gelişimsel eksiklik gösterirler.
Bazı araştırmalar, DEHB olan bireyler ile bu hastalıktan etkilenmeyen şahıslar içindeki kıymetli farklılıkların altını çizmiştir. DEHB’li bireylerin hisleri ve motivasyonu yöneten beyin bölgeleri daha küçüktür. Ayrıyeten, DEHB’li okul öncesi çocukların, tipik olarak bilişsel ve davranışsal denetimle ilgili olan frontal, temporal ve parietal loblar dahil olmak üzere serebral korteksin biroldukça bölgesinde değerli ölçüde azalmış beyin hacmi sergiledikleri gözlemlenmiştir.
Dikkat eksikliği teşhis ve tedavisi
DEHB tedavisi, farmakolojik, psiko-eğitimsel ve psikoterapötik müdahaleleri birleştirebilen multidisipliner bir tedavidir. DEHB’li ergenler, çocuklar ve yetişkinler için tesirli ilaçlar vardır. Ayrıyeten psiko-eğitimsel ve psikoterapötik müdahaleler ilaç tedavisi ile birleştirilir. DEHB’li hastanın ruhsal tedavisi, bozuklukta yer alan tüm eksiklik alanlarını içerir.
Çocuğa hayatın farklı alanlarında kendi davranışlarını planlamada sistematik bir biçimde rehberlik eden ve sorun çözme yeteneğini artıran metotlar gösterilir ve öğretilir. Kişinin hareketlerini izleme yeteneğinin kazanılmasına, dürtüsellik ve ihmalin kendi kendini düzenleme kapasitesinin geliştirilmesine büyük değer verilir. Çocuk ayrıyeten kendini düzeltebilmek için yanlışlarından kıymetli bilgiler çıkarmayı öğrenir, hem de olumlu sonuçlar elde etmek için kendini nasıl ödüllendireceğini de öğrenir.
Müdahale ayrıyeten, daha kâfi ve fonksiyonel bir biçimde cevap vermek ve bağ kurmak için toplumsal marifetleri, daha tesirli etkileşimlerin geliştirilmesini ve oburlarının duygusal durumunu manaya yeteneğini artırmayı maksatlar.