Vakıflar Bölge Müdürlüğü, İzmir’de kendisine ilişkin olan işyerlerindeki kiracılarına yaptığı 2023 yılı artırımı ile esnafın reaksiyonunu topladı. Rayiç bedel ismi altında yüzde 75 ile yüzde 280 oranında değişen artırımlar uygulayan kurumun bu hali devletin deklare ettiğı resmi sayılarla da çelişti. TÜİK’in deklare ettiğı yüzde 16’lık enflasyon oranı ile memur ve emekliye gelen yüzde 30’luk maaş artırımlarına rağmen astronomik kiralarla karşılaşan İzmir esnafı isyan etti.
İŞYERLERİ KAPANABİLİR
Yüksek enflasyon, rekor faturalar, yüksek girdi maliyetleri ve peş peşe gelen artırımlar niçiniyle pandeminin akabinde kuvvetli bir yıl geçiren esnaf, bu kere de Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ilişkin işyerlerine yapılan kira artırımlarıyla şoka uğradı. Yüzde 280’ü bulan kira artışları İzmir’in kalbi Kemeraltı Çarşısı bünyesinde yer alan Kestanepazarı Camii, Başdurak Cami, Salepçioğlu Han, Konak Vakıflar Çarşısı, Kızlarağası Han üzere biroldukca alanda binlerce esnafın mağduriyetine yol açtı. Çarşının emektarı olan 30-40 yıllık esnaf, mülkiyeti devlete ilişkin iş hanlarında istenen astronomik kira sayıları karşısında tahliye tasası yaşarken, esnaf temsilcileri ve işyeri sahipleri gelişmeler daha sonrasında iflasların peşi sıra geleceğini tabir etti.
(kızlarağası Hanı)
YÜZDE 300’LERE VARAN ORANDA ZAM
Gelen artırımlar hakkında Kemeraltı Esnaf Derneği Lideri Semih Girgin, “Devletin kiracısı olan arkadaşlarımızın kiralarına bir anda yüzde 75 ile yüzde 280 oranında artırım gelmeye başladı. Rayiç bedelleri de dikkate alıp güncelleme ismi altında 5 yıldan eski müddettir kiracı olanlara yüzde 300’lere varan oranda artırım yapıldı. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Bu mağduriyetin giderilmesi için esnaf temsilcileri olarak hükümete kadar gideceğiz. Bu yanlıştan dönülmezse biz bu yükün altında kalırız. Ne yapalım, işyerimizi kapatıp gidelim mi? Kiramızı ödeyemediğimiz anda bizi tahliye edecekler” dedi.
“ÜLKENİN BÜTÜN ZİYANINI ESNAF MI ÖDEYECEK?”
Esnafın ekonomik krizde bu fiyatlarla baş edemeyeceğine dikkat çeken Girgin, “Rayiç bedelin yükselmesinin sorumlusu esnaf değil ki. niye esnafı cezalandırıyorlar? Bu kriz ortamında bu esnaf bu kiraları nasıl ödeyecek? Faturalar, başka masraflar ateş kıymeti olmuş, biz bu parayı kazanamıyoruz, bu kiralarla nasıl başa çıkacağız? Biz daha pandemiden kalan borçlarımızın taksitlerini ödüyoruz. Siz personele, memura yüzde 50, yüzde 30 artırım yapıyorsunuz, esnafın kirasına yüzde 130, yüzde 300 artırım yapıyorsunuz. Ülkenin bütün ziyanını esnaf mı ödeyecek?” diye sordu.
(Salepcioğlu İş Hanı)
“KİRA 6 BİN TL’DEN 21 BİN LİRAYA ÇIKTI”
“ZAMDAN DOLAYI BİR ELEMANIMI İŞTEN ÇIKARTMAK ZORUNDA KALDIM”
Bir öbür esnaflardan Ayhan Sudaş ise “15 metrekarelik bir işyerim var. 20 yıldır buradayım. 12 bin lira olan kiramı yüzde 130 artırım ile 27 bin 500 liraya çıkarttılar. Öteki işyerlerine metrekaresi daha fazla olsa bile yüzde 70 civarında artırım yapıyorlar. 5 yıldan fazladır birebir yerde olduğum için bana rayiç bedel oranında artış getirdiler ve ortaya bu biçimde bir tablo çıktı. Benim etrafımda bu biçimde bir kira yok. Biz eskiyiz diye daha büyük artırımlarla karşılaştık. Önümüzdeki süreçte benim üzere yüzlerce esnaf mağdur olacak. Vakıflar Bölge Müdürlüğü benden metrekare ünite fiyatı olarak 1620 lira isterken yanımdaki yerden 600 lira istiyor. Kendi işimizi bırakıp gidemeyiz, taşınamayız, kapatamayız. Bir yatırım yaptık, buna nazaran borçlandık, geçmişten gelen kredilerimizin ödemeleri var. Geçen yaz yaralarımızı sardık derken artık bu yaşadıklarımız bizi epey yaraladı. Kiraya gelen bu artırımdan ötürü bir elemanımı işten çıkartmak zorunda kaldım. Kiram kadar para kazanmıyorum bile. Sadece bu yüzden her esere artırım yapmak zorunda kaldım. Müşteri kaçıyor. Bize bu artırımı yapan tıpkı devlet konut sahiplerine yüzde 25 artırım hududu koyuyor. Bunu niye işyerlerine de uygulamıyorlar? En azından adaletli olunsun. Tüm kiralara enflasyon oranında yani yüzde 60 artırım hududu koysunlar. Rayiç bedeli üzerinden kira artışı belirlenmesin” dedi
İŞYERLERİ KAPANABİLİR
Yüksek enflasyon, rekor faturalar, yüksek girdi maliyetleri ve peş peşe gelen artırımlar niçiniyle pandeminin akabinde kuvvetli bir yıl geçiren esnaf, bu kere de Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ilişkin işyerlerine yapılan kira artırımlarıyla şoka uğradı. Yüzde 280’ü bulan kira artışları İzmir’in kalbi Kemeraltı Çarşısı bünyesinde yer alan Kestanepazarı Camii, Başdurak Cami, Salepçioğlu Han, Konak Vakıflar Çarşısı, Kızlarağası Han üzere biroldukca alanda binlerce esnafın mağduriyetine yol açtı. Çarşının emektarı olan 30-40 yıllık esnaf, mülkiyeti devlete ilişkin iş hanlarında istenen astronomik kira sayıları karşısında tahliye tasası yaşarken, esnaf temsilcileri ve işyeri sahipleri gelişmeler daha sonrasında iflasların peşi sıra geleceğini tabir etti.
(kızlarağası Hanı)
YÜZDE 300’LERE VARAN ORANDA ZAM
Gelen artırımlar hakkında Kemeraltı Esnaf Derneği Lideri Semih Girgin, “Devletin kiracısı olan arkadaşlarımızın kiralarına bir anda yüzde 75 ile yüzde 280 oranında artırım gelmeye başladı. Rayiç bedelleri de dikkate alıp güncelleme ismi altında 5 yıldan eski müddettir kiracı olanlara yüzde 300’lere varan oranda artırım yapıldı. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Bu mağduriyetin giderilmesi için esnaf temsilcileri olarak hükümete kadar gideceğiz. Bu yanlıştan dönülmezse biz bu yükün altında kalırız. Ne yapalım, işyerimizi kapatıp gidelim mi? Kiramızı ödeyemediğimiz anda bizi tahliye edecekler” dedi.
“ÜLKENİN BÜTÜN ZİYANINI ESNAF MI ÖDEYECEK?”
Esnafın ekonomik krizde bu fiyatlarla baş edemeyeceğine dikkat çeken Girgin, “Rayiç bedelin yükselmesinin sorumlusu esnaf değil ki. niye esnafı cezalandırıyorlar? Bu kriz ortamında bu esnaf bu kiraları nasıl ödeyecek? Faturalar, başka masraflar ateş kıymeti olmuş, biz bu parayı kazanamıyoruz, bu kiralarla nasıl başa çıkacağız? Biz daha pandemiden kalan borçlarımızın taksitlerini ödüyoruz. Siz personele, memura yüzde 50, yüzde 30 artırım yapıyorsunuz, esnafın kirasına yüzde 130, yüzde 300 artırım yapıyorsunuz. Ülkenin bütün ziyanını esnaf mı ödeyecek?” diye sordu.
(Salepcioğlu İş Hanı)
“KİRA 6 BİN TL’DEN 21 BİN LİRAYA ÇIKTI”
“ZAMDAN DOLAYI BİR ELEMANIMI İŞTEN ÇIKARTMAK ZORUNDA KALDIM”
Bir öbür esnaflardan Ayhan Sudaş ise “15 metrekarelik bir işyerim var. 20 yıldır buradayım. 12 bin lira olan kiramı yüzde 130 artırım ile 27 bin 500 liraya çıkarttılar. Öteki işyerlerine metrekaresi daha fazla olsa bile yüzde 70 civarında artırım yapıyorlar. 5 yıldan fazladır birebir yerde olduğum için bana rayiç bedel oranında artış getirdiler ve ortaya bu biçimde bir tablo çıktı. Benim etrafımda bu biçimde bir kira yok. Biz eskiyiz diye daha büyük artırımlarla karşılaştık. Önümüzdeki süreçte benim üzere yüzlerce esnaf mağdur olacak. Vakıflar Bölge Müdürlüğü benden metrekare ünite fiyatı olarak 1620 lira isterken yanımdaki yerden 600 lira istiyor. Kendi işimizi bırakıp gidemeyiz, taşınamayız, kapatamayız. Bir yatırım yaptık, buna nazaran borçlandık, geçmişten gelen kredilerimizin ödemeleri var. Geçen yaz yaralarımızı sardık derken artık bu yaşadıklarımız bizi epey yaraladı. Kiraya gelen bu artırımdan ötürü bir elemanımı işten çıkartmak zorunda kaldım. Kiram kadar para kazanmıyorum bile. Sadece bu yüzden her esere artırım yapmak zorunda kaldım. Müşteri kaçıyor. Bize bu artırımı yapan tıpkı devlet konut sahiplerine yüzde 25 artırım hududu koyuyor. Bunu niye işyerlerine de uygulamıyorlar? En azından adaletli olunsun. Tüm kiralara enflasyon oranında yani yüzde 60 artırım hududu koysunlar. Rayiç bedeli üzerinden kira artışı belirlenmesin” dedi