Türkiye’de birinci koronavirüse bağlı mevt olayının yaşanmasının üzerinden geçen iki yıl geçti.
Bilim topluluğu artık de ruhsal hastalık pandemisine dikkat çekiyor.
Zonguldak’ta salgın sürecinde psikiyatrik hadise sayılarında yüzde 50 artış gözlemlendi.
Pandeminin en hayli tetiklediği hastalık ise paklık hastalığı üzere takıntılı hastalıkların yanı sıra depresyon ve anksiyete oldu.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Atasoy, bilinmezlikle başlayan koronavirüs sürecinde salgının getirdiği izolasyonla hayattan kopmaların yaşandığına dikkat çekti.
“BİLDİĞİMİZ HAYATTAN BİR ÖLÇÜ KOPTUK”
Atasoy, hastalığı yaşayanlar için yaralayıcı tesirleri olduğuna dikkat çekerek şu sözleri kullandı:
“Pandemi süreci doğal başlangıcındaki şartlarla şu an değişti. Başlangıcında epey endişe oluşturdu. Önemli bir bilinmezlik oldu. Pandeminin başlarında epey fazla vefat yaşandı. Salgının getirdiği kaygılar ve o devirde önemli hastalananlar, vefatlar oldu. her insanın ailesinde benim de olmak üzere koronavirüsten kaybettiğimiz yakınlarımız oldu. İzolasyon oldu. Bildiğimiz hayattan bir ölçü koptuk. Meskene kapanmalar oldu. Bunun oluşturduğu alışkanlıkların değişmesi, çocuklar okula gidemedi. İşini kaybedenler oldu. Kapanan işyerleri oldu. Bu hayatın bir hayli alanında sıhhatimizi tehdit etti. Toplumsal hayatımızı, iktisadımızı tehdit etti. Tüm dünyada ve ülkemizde de sahip olduğumuz ekonomik güç giderek azaldı. Hastalığı yaşayanlar yada hastalık niçiniyle ağır belirtiler geçirenler mevtle karşılaşan insanlarda tabi ki bu sürecin epeyce daha yaralayıcı tesirleri oldu.”
“YÜZDE 50’YE VARAN SIHHAT ÇALIŞANINDA KORKU BOZUKLUKLARI, DEPRESYON GELİŞTİĞİNİ GÖRDÜK”
Bülent Ecevit Üniversitesi Sıhhat Uygulama Hastanesi’nde bakılırsav yapan sıhhat çalışanlarıyla yaptıkları araştırmaya dikkat çeken Nuray Atasoy, “Araştırmalar şöyleki gösteriyor. Bizim kendi klinik pratiğimizde yani bizde yavaş yavaş pandemi öncesi daha sonrası bir çalışma sağlıkçılarda yaptık. Pandemi sürecinde sağlıkçıların ne durumda olduğuyla ilgili kendi hastanemizle ilgili. Yüzde 50’ye varan sıhhat çalışanında tasa bozuklukları, depresyon geliştiğini gördük. Tahminen çalışmanın getirdiği tempodaki artış bilhassa pandeminin başlarında uzun periyodik bakılırsavlendirmeler oldu.
“TAKINTILI HASTALIKLARDA ARTIŞ GÖRDÜK”
Beşerler meskenine gitmeye korktu. Bunlar esasen pandemiyle ilgili sayılara bakıldığında da sağlıkçılardaki koronavirüs hastalığı geçirme ihtimali ve koronavirüsle ilgili vefat sayıları genel toplumdan epeyce daha fazla oldu. Çok fazla kayıp verdik. En azından sağlıkçılarda bunun getirdiği ruhsal bir depresyonlu olma, anksiyete halleri, takıntılı hastalıklarda artış gördük. Mikrop korkusu, paklık telaşı olan insanlarda bu dehşetler pandemiyle birlikte daha kuvvetli hale geldi. Bunun yansımalarını hastalarımızda da gördük. Pandemi öncesinde gördüğümüz hasta sayılarıyla şu anda rahatsızlanıp bize ulaşan hasta sayıları içinde yüzde 50’ye yakın artış hakikaten var. Doğal ki bunu ulusal ya da toplumsal çapta değerli araştırma projeleriyle daha objektif bir halde ölçmek gerekiyor. Bu bizim gördüğümüz bizim izlenimlerimiz kendi pratiğimizden yola çıkarak söyleyebileceğimiz şeyler.” diye söz etti.
“DEPRESYON VE ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ İKİ KATINA ÇIKTIĞI SÖYLENİYOR”
Koronavirüs sürecinde araştırmalar yapılan ülkelerde pandemi öncesine nazaran psikiyatrik hastalarda iki katına çıkan artışlar gözlemlendiğinin altını çizen Atasoy, şöyleki devam etti:
“Dünyada çabucak buna kaynak ayıran araştırmasını yapan ülkeler oldu. O araştırmalarda da pandemi öncesine göre psikiyatrik hastalıklarda bilhassa depresyon ve anksiyete bozukluklarının iki katına çıktığı en az yüzde 50 artış olduğu söyleniyor. Alışılmış pandemine kronik ruhsat hastalığı yahut diğer hastalığı olan insanlarda da kendi yakınlarımızda anne ve babalarımızda bunu yaşadık. Hastane ulaşma zorluğu, hastaneye gitme korkusu, bizim kendi tertipli tedavi altına aldığımız hastalarda hastaneye gelemedikleri gelmekten korktukları için tedavileri aksadı. Pandeminin ikinci yılında hastalıkların ataklarında artış olduğunu gördük. Biz de kendi kliniğimizde yataklı servis şimdi pandemide de hiç boş kalmadı. Hala bir hasta yatıracağımız vakit hastayı bekletmek zorunda kalıyoruz. Servis her vakit dolu.”
Salgın öncesi hiç hastalığı olmayanların salgınla bir arada depresyon, panik yahut takıntılı hastalıklarla başvurduğunu söz eden Atasoy, Türkiye’deki sıhhat çalışanlarının pandemiyle olan çabasının de altını çizdi.
Dünyada biroldukça ülkede sağlıkçıların pandemi sürecinde zorluklarla karşılaşırken Türkiye’deki sıhhat topluluğunun ağır çalışmaya alışkın olduğunu belirten Atasoy, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“SAĞLIKÇILAR ÇOK ÇALIŞMAYA AĞIR ÇALIŞMAYA ALIŞKIN İNSANLARDIR”
“Bu periyodun oluşturduğu gerilimin fazlaca boyutlu istikameti var. Ekonomik kayıplar, iş kayıpları, insanların ailelerinde yaşadığı kayıplar da gerilimi beslediği için psikiyatrik hastalıkları olumsuz tarafta etkiledi. Daha evvel hiç hastalığı olmayan insanlarda bu vakitte yaşadıkları zorluklardan daha sonra depresyon, panik yahut takıntı hastalığıyla gelebiliyor. hayatı da değiştirdi. Toplumsal alışkanlıklarımız tümüyle bozulmadıysa da beşerler hala bir daha de birbirleriyle ilgili uzaklık konusunda huzursuz olabiliyorlar. Ancak ikinci yılı artık bitti. Tahminen aşılanma olması yardımıyla ki hem kendi adıma hem başka sağlıkçı ordusu ismine söyleyeyim. Türkiye’de sağlıkçılar epeyce çalışmaya ağır çalışmaya alışkın insanlardır. Daima o denli çalıştık zira. Bu niçinle pandeminin yükünü âlâ göğüslediğimizi düşünüyorum. Öteki ülkelerden meslektaşlarımızla da konuştuğumuzda günde 10 hasta bakmaya alışmış olan beşerler birden teğe pandemi yükü altında dağıldılar.
“KORONAVİRÜS SALGININDAN daha sonraKİ PANDEMİ RUHSAL HASTALIK PANDEMİSİ OLABİLİR”
Birinci vakit ne yapacaklarını bilemediler. Doktora ulaşmakla ilgili beşerler fazlaca daha büyük zorluklar yaşadı. Biz daha ağır çalışmaya alışkın bir sağlıkçı ordusuyuz hakikaten. Olağan panikler oldu. Pandeminin başında bilhassa çabucak toplantılar yapıldı. Konuşuldu lakin hiç bir karışıklık olmaksızın çabucak organize olunup elimizden ne geliyorsa da herkes ziyadesiyle yapmaya çalıştı. Çok hastalanan arkadaşımız oldu. Hepimiz Covid-19 hastasıyla karşılaştık. Tahminen bu açıdan sağlıkçılara hakkını da teslim etmek lazım. Lakin hayli yıpratıcıydı. Kendim de dahil söyleyebilirim. Geçmişteki durumumuzla şu an ki durumumuzu kıyasladığımızda hepimiz bu ruhsal yorgunluğu, depresif durumu hissediyoruz. Tahminen güvensizlik de oluyor. Yarına ne olacağımız. Tahminen her gün birtakım makûs haberlerle uyanmanın getirdiği yorgunluk da oluyor. Bu niçinle birtakım araştırmalar şunu söylüyor. Covid-19 salgınından daha sonraki pandemi ruhsal hastalık pandemisi olabilir üzere hayli önemli korkulu telaffuzlar de var. Buna yönelik araştırma yapılıp neler yapılması gerektiğiyle ilgili toplumsal kaynak gerekiyor. Biz tabi kişisel olarak bunu yalnızca gözlüyoruz. Bilimsel topluluktan bunlar konuşuluyor, okunuyor. Neler yapılabilir bunu bir fazlaca kaynaktan konuşmak gerekiyor. Yalnızca sağlıkçıların göğüsleyebileceği bir şey değil.”
Bilim topluluğu artık de ruhsal hastalık pandemisine dikkat çekiyor.
Zonguldak’ta salgın sürecinde psikiyatrik hadise sayılarında yüzde 50 artış gözlemlendi.
Pandeminin en hayli tetiklediği hastalık ise paklık hastalığı üzere takıntılı hastalıkların yanı sıra depresyon ve anksiyete oldu.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Atasoy, bilinmezlikle başlayan koronavirüs sürecinde salgının getirdiği izolasyonla hayattan kopmaların yaşandığına dikkat çekti.
“BİLDİĞİMİZ HAYATTAN BİR ÖLÇÜ KOPTUK”
Atasoy, hastalığı yaşayanlar için yaralayıcı tesirleri olduğuna dikkat çekerek şu sözleri kullandı:
“Pandemi süreci doğal başlangıcındaki şartlarla şu an değişti. Başlangıcında epey endişe oluşturdu. Önemli bir bilinmezlik oldu. Pandeminin başlarında epey fazla vefat yaşandı. Salgının getirdiği kaygılar ve o devirde önemli hastalananlar, vefatlar oldu. her insanın ailesinde benim de olmak üzere koronavirüsten kaybettiğimiz yakınlarımız oldu. İzolasyon oldu. Bildiğimiz hayattan bir ölçü koptuk. Meskene kapanmalar oldu. Bunun oluşturduğu alışkanlıkların değişmesi, çocuklar okula gidemedi. İşini kaybedenler oldu. Kapanan işyerleri oldu. Bu hayatın bir hayli alanında sıhhatimizi tehdit etti. Toplumsal hayatımızı, iktisadımızı tehdit etti. Tüm dünyada ve ülkemizde de sahip olduğumuz ekonomik güç giderek azaldı. Hastalığı yaşayanlar yada hastalık niçiniyle ağır belirtiler geçirenler mevtle karşılaşan insanlarda tabi ki bu sürecin epeyce daha yaralayıcı tesirleri oldu.”
“YÜZDE 50’YE VARAN SIHHAT ÇALIŞANINDA KORKU BOZUKLUKLARI, DEPRESYON GELİŞTİĞİNİ GÖRDÜK”
Bülent Ecevit Üniversitesi Sıhhat Uygulama Hastanesi’nde bakılırsav yapan sıhhat çalışanlarıyla yaptıkları araştırmaya dikkat çeken Nuray Atasoy, “Araştırmalar şöyleki gösteriyor. Bizim kendi klinik pratiğimizde yani bizde yavaş yavaş pandemi öncesi daha sonrası bir çalışma sağlıkçılarda yaptık. Pandemi sürecinde sağlıkçıların ne durumda olduğuyla ilgili kendi hastanemizle ilgili. Yüzde 50’ye varan sıhhat çalışanında tasa bozuklukları, depresyon geliştiğini gördük. Tahminen çalışmanın getirdiği tempodaki artış bilhassa pandeminin başlarında uzun periyodik bakılırsavlendirmeler oldu.
“TAKINTILI HASTALIKLARDA ARTIŞ GÖRDÜK”
Beşerler meskenine gitmeye korktu. Bunlar esasen pandemiyle ilgili sayılara bakıldığında da sağlıkçılardaki koronavirüs hastalığı geçirme ihtimali ve koronavirüsle ilgili vefat sayıları genel toplumdan epeyce daha fazla oldu. Çok fazla kayıp verdik. En azından sağlıkçılarda bunun getirdiği ruhsal bir depresyonlu olma, anksiyete halleri, takıntılı hastalıklarda artış gördük. Mikrop korkusu, paklık telaşı olan insanlarda bu dehşetler pandemiyle birlikte daha kuvvetli hale geldi. Bunun yansımalarını hastalarımızda da gördük. Pandemi öncesinde gördüğümüz hasta sayılarıyla şu anda rahatsızlanıp bize ulaşan hasta sayıları içinde yüzde 50’ye yakın artış hakikaten var. Doğal ki bunu ulusal ya da toplumsal çapta değerli araştırma projeleriyle daha objektif bir halde ölçmek gerekiyor. Bu bizim gördüğümüz bizim izlenimlerimiz kendi pratiğimizden yola çıkarak söyleyebileceğimiz şeyler.” diye söz etti.
“DEPRESYON VE ANKSİYETE BOZUKLUKLARININ İKİ KATINA ÇIKTIĞI SÖYLENİYOR”
Koronavirüs sürecinde araştırmalar yapılan ülkelerde pandemi öncesine nazaran psikiyatrik hastalarda iki katına çıkan artışlar gözlemlendiğinin altını çizen Atasoy, şöyleki devam etti:
“Dünyada çabucak buna kaynak ayıran araştırmasını yapan ülkeler oldu. O araştırmalarda da pandemi öncesine göre psikiyatrik hastalıklarda bilhassa depresyon ve anksiyete bozukluklarının iki katına çıktığı en az yüzde 50 artış olduğu söyleniyor. Alışılmış pandemine kronik ruhsat hastalığı yahut diğer hastalığı olan insanlarda da kendi yakınlarımızda anne ve babalarımızda bunu yaşadık. Hastane ulaşma zorluğu, hastaneye gitme korkusu, bizim kendi tertipli tedavi altına aldığımız hastalarda hastaneye gelemedikleri gelmekten korktukları için tedavileri aksadı. Pandeminin ikinci yılında hastalıkların ataklarında artış olduğunu gördük. Biz de kendi kliniğimizde yataklı servis şimdi pandemide de hiç boş kalmadı. Hala bir hasta yatıracağımız vakit hastayı bekletmek zorunda kalıyoruz. Servis her vakit dolu.”
Salgın öncesi hiç hastalığı olmayanların salgınla bir arada depresyon, panik yahut takıntılı hastalıklarla başvurduğunu söz eden Atasoy, Türkiye’deki sıhhat çalışanlarının pandemiyle olan çabasının de altını çizdi.
Dünyada biroldukça ülkede sağlıkçıların pandemi sürecinde zorluklarla karşılaşırken Türkiye’deki sıhhat topluluğunun ağır çalışmaya alışkın olduğunu belirten Atasoy, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“SAĞLIKÇILAR ÇOK ÇALIŞMAYA AĞIR ÇALIŞMAYA ALIŞKIN İNSANLARDIR”
“Bu periyodun oluşturduğu gerilimin fazlaca boyutlu istikameti var. Ekonomik kayıplar, iş kayıpları, insanların ailelerinde yaşadığı kayıplar da gerilimi beslediği için psikiyatrik hastalıkları olumsuz tarafta etkiledi. Daha evvel hiç hastalığı olmayan insanlarda bu vakitte yaşadıkları zorluklardan daha sonra depresyon, panik yahut takıntı hastalığıyla gelebiliyor. hayatı da değiştirdi. Toplumsal alışkanlıklarımız tümüyle bozulmadıysa da beşerler hala bir daha de birbirleriyle ilgili uzaklık konusunda huzursuz olabiliyorlar. Ancak ikinci yılı artık bitti. Tahminen aşılanma olması yardımıyla ki hem kendi adıma hem başka sağlıkçı ordusu ismine söyleyeyim. Türkiye’de sağlıkçılar epeyce çalışmaya ağır çalışmaya alışkın insanlardır. Daima o denli çalıştık zira. Bu niçinle pandeminin yükünü âlâ göğüslediğimizi düşünüyorum. Öteki ülkelerden meslektaşlarımızla da konuştuğumuzda günde 10 hasta bakmaya alışmış olan beşerler birden teğe pandemi yükü altında dağıldılar.
“KORONAVİRÜS SALGININDAN daha sonraKİ PANDEMİ RUHSAL HASTALIK PANDEMİSİ OLABİLİR”
Birinci vakit ne yapacaklarını bilemediler. Doktora ulaşmakla ilgili beşerler fazlaca daha büyük zorluklar yaşadı. Biz daha ağır çalışmaya alışkın bir sağlıkçı ordusuyuz hakikaten. Olağan panikler oldu. Pandeminin başında bilhassa çabucak toplantılar yapıldı. Konuşuldu lakin hiç bir karışıklık olmaksızın çabucak organize olunup elimizden ne geliyorsa da herkes ziyadesiyle yapmaya çalıştı. Çok hastalanan arkadaşımız oldu. Hepimiz Covid-19 hastasıyla karşılaştık. Tahminen bu açıdan sağlıkçılara hakkını da teslim etmek lazım. Lakin hayli yıpratıcıydı. Kendim de dahil söyleyebilirim. Geçmişteki durumumuzla şu an ki durumumuzu kıyasladığımızda hepimiz bu ruhsal yorgunluğu, depresif durumu hissediyoruz. Tahminen güvensizlik de oluyor. Yarına ne olacağımız. Tahminen her gün birtakım makûs haberlerle uyanmanın getirdiği yorgunluk da oluyor. Bu niçinle birtakım araştırmalar şunu söylüyor. Covid-19 salgınından daha sonraki pandemi ruhsal hastalık pandemisi olabilir üzere hayli önemli korkulu telaffuzlar de var. Buna yönelik araştırma yapılıp neler yapılması gerektiğiyle ilgili toplumsal kaynak gerekiyor. Biz tabi kişisel olarak bunu yalnızca gözlüyoruz. Bilimsel topluluktan bunlar konuşuluyor, okunuyor. Neler yapılabilir bunu bir fazlaca kaynaktan konuşmak gerekiyor. Yalnızca sağlıkçıların göğüsleyebileceği bir şey değil.”