Bir fabrikada vardiya formeni olarak çalışan personel, resmi tatil fiyatlarının ödenmemesi sebebiyle iş mukavelesini tek taraflı feshetti. Patrondan alacaklarını tahsil edemeyen personel, İş Mahkemesi’ne gitti. Davacı personel, ulusal ve dini bayram günlerindeki çalışmalarına ait fiyatlarının ödenmemesi ve iş kontratı uyarınca yevmiye yolu çalıştığı için 31 gün çeken aylarda 31 gün üzerinden fiyat ödenmemesi sebebiyle istifa ettiğini lisana getirdi.
Emekçi, kıdem tazminatı, dini, ulusal bayram resmi ve genel tatil fiyatı ile eksik fiyat alacağının karar altına alınmasını talep etti. Davalı şirket sahibi ise iş mukavelesinde davacının telafi çalışması yapabileceği, ayrıyeten gerekli görüldüğünde fazla çalışma ve vardiyalı çalışma yapmayı kabul ettiğine dair karar bulunduğuna dikkat çekti.
Şirket, davacının eksik yevmiye ödendiğine ait argümanının yerinde olmadığını, davacının bayrama rastlayan günlerde çalışması halinde denkleştirme müsaadesi kullandığını yahut bu çalışmaların karşılığı olan fiyatların ödendiğini belirterek davanın reddinin gerektiğini savundu.
Mahkeme, davacının ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağının bulunmadığını lakin eksik fiyat alacağına hak kazandığını, bu biçimdece davacının iş mukavelesini haklı sebeple feshettiği kararına vararak, kıdem tazminatı ile eksik fiyat alacağı talebinin kabulüne, ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağı talebinin ise reddine karar verdi. Davalı şirket sonucu istinafa götürdü.
Bölge Adliye Mahkemesi, davacının 31 gün çeken aylar için bir gün eksik fiyat ödendiği kararına varılamayacağını, bu biçimdece davacının eksik fiyat alacağı ve kıdem tazminatına hak kazanamayacağı öne sürülen sebebi ile davalı vekilinin bu istikametteki istinaf müracaatının kabulüne ve İş Mahkemesi sonucunın ortadan kaldırılmasına hükmetti. sonucu davacı emekçinin avukatı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
EMSAL NİTELİKTE KARAR VERİLDİ
Emsal nitelikte bir karara imza atan Yüksek Mahkeme, emekçinin resmi tatil müsaadelerini diğer günlerde kullanmaya zorlanmasının yasal olmadığına dikkat çekti.
Kararda kanunda ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalar için rastgele bir denkleştirme kuralına yer verilmediği hatırlatıldı. Fazla çalışmada olduğu üzere özgür vakit verilmesine ait bir düzenlemeye de yer verilmediği vurgulandı. Çalışanın ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağının iş mukavelesi ile kararlaştırılabileceği, fakat çalışandan buna ait ayrıyeten muvafakat alınması gerektiği lisana getirildi.
‘İşçinin açık onayı olmadığı sürece ulusal bayram yahut genel tatil gününde çalışmanın öbür rastgele bir günde çalışmamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir’
Kararda şu biçimde denildi:
“Tarafların personelin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağına dair mutabakatları mümkün olup, bu çalışmanın karşılığı da emekçiye çalıştığı günün karşılığı için ayrıyeten bir yevmiye fiyatında ücret ödenmesidir. Somut hadisede ise, emekçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı taraflar içinde uyuşmazlık konusu değildir. Davalı patron evraka davacının da imzasını içeren müsaade formları sunmuş olup, bu müsaade formlarından davacıya çalışılan ulusal bayram ve genel tatil günlerinin karşılığında müsaade kullandırıldığı tespit edilmektedir.
bu biçimdece davacıya ulusal bayram ve genel tatil fiyatı ödenmemiş, bunun yerine müsaade kullandırılmıştır. Taraflar içindeki iş mukavelesinde davacının bayram çalışmalarının karşılığında bir öteki gün müsaade kullanacağına dair rastgele bir karar bulunmamaktadır. Davacı, müsaade formlarında müsaade kullandığı belirtilen günlerin birçoğunun hafta tatili günü olduğunu belirterek, kendisine aslında müsaade dahi kullandırılmadığını ileri sürmüştür.
Ulusal bayram ve genel tatil günleri, dayanışma, birlik ve birliktelik günleri olup, başka günlerden farklı bir özellik gösterir. Bu günlerde bayramlaşma, toplumsallaşma, aile ve toplumun öbür bireyleri ile bir arada vakit geçirme üzere manevi birtakım gereksinimlerin giderilmesi kelam konusudur.
Çalışanın açık onayı olmadığı sürece ulusal bayram yahut genel tatil gününde çalışmanın başka rastgele bir günde çalışmamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir. Tüm evrak kapsamında patronun ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan çalışana bu çalışmasının karşılığını ödemek yerine müsaade kullandırdığı ve davacının da buna muvafakat etmediği açık olduğuna bakılırsa, müsaade kullanması uygulamasının geçerli bir uygulama olarak kabul edilmesi mümkün değildir. o biçimde çalışanın iş mukavelesini haklı sebeple feshettiği kabul edilmeli, buna göre sonuca gidilmelidir.
Ödenmeyen ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağının varlığı karşısında feshin haklı sebebe dayandığı kabul edilmeli ve davacının kıdem tazminatı alacağı karar altına alınmalıdır. İş Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi’nce belirtilen istikametler gözetilmeden kıdem tazminatının reddine dair yazılı münasebet ile karar kurulması yanlışlı olup, sonucun bu sebeple bozulması gerekmiştir. sonucun bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.”
Emekçi, kıdem tazminatı, dini, ulusal bayram resmi ve genel tatil fiyatı ile eksik fiyat alacağının karar altına alınmasını talep etti. Davalı şirket sahibi ise iş mukavelesinde davacının telafi çalışması yapabileceği, ayrıyeten gerekli görüldüğünde fazla çalışma ve vardiyalı çalışma yapmayı kabul ettiğine dair karar bulunduğuna dikkat çekti.
Şirket, davacının eksik yevmiye ödendiğine ait argümanının yerinde olmadığını, davacının bayrama rastlayan günlerde çalışması halinde denkleştirme müsaadesi kullandığını yahut bu çalışmaların karşılığı olan fiyatların ödendiğini belirterek davanın reddinin gerektiğini savundu.
Mahkeme, davacının ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağının bulunmadığını lakin eksik fiyat alacağına hak kazandığını, bu biçimdece davacının iş mukavelesini haklı sebeple feshettiği kararına vararak, kıdem tazminatı ile eksik fiyat alacağı talebinin kabulüne, ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağı talebinin ise reddine karar verdi. Davalı şirket sonucu istinafa götürdü.
Bölge Adliye Mahkemesi, davacının 31 gün çeken aylar için bir gün eksik fiyat ödendiği kararına varılamayacağını, bu biçimdece davacının eksik fiyat alacağı ve kıdem tazminatına hak kazanamayacağı öne sürülen sebebi ile davalı vekilinin bu istikametteki istinaf müracaatının kabulüne ve İş Mahkemesi sonucunın ortadan kaldırılmasına hükmetti. sonucu davacı emekçinin avukatı temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
EMSAL NİTELİKTE KARAR VERİLDİ
Emsal nitelikte bir karara imza atan Yüksek Mahkeme, emekçinin resmi tatil müsaadelerini diğer günlerde kullanmaya zorlanmasının yasal olmadığına dikkat çekti.
Kararda kanunda ulusal bayram ve genel tatil günlerindeki çalışmalar için rastgele bir denkleştirme kuralına yer verilmediği hatırlatıldı. Fazla çalışmada olduğu üzere özgür vakit verilmesine ait bir düzenlemeye de yer verilmediği vurgulandı. Çalışanın ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağının iş mukavelesi ile kararlaştırılabileceği, fakat çalışandan buna ait ayrıyeten muvafakat alınması gerektiği lisana getirildi.
‘İşçinin açık onayı olmadığı sürece ulusal bayram yahut genel tatil gününde çalışmanın öbür rastgele bir günde çalışmamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir’
Kararda şu biçimde denildi:
“Tarafların personelin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışacağına dair mutabakatları mümkün olup, bu çalışmanın karşılığı da emekçiye çalıştığı günün karşılığı için ayrıyeten bir yevmiye fiyatında ücret ödenmesidir. Somut hadisede ise, emekçinin ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığı taraflar içinde uyuşmazlık konusu değildir. Davalı patron evraka davacının da imzasını içeren müsaade formları sunmuş olup, bu müsaade formlarından davacıya çalışılan ulusal bayram ve genel tatil günlerinin karşılığında müsaade kullandırıldığı tespit edilmektedir.
bu biçimdece davacıya ulusal bayram ve genel tatil fiyatı ödenmemiş, bunun yerine müsaade kullandırılmıştır. Taraflar içindeki iş mukavelesinde davacının bayram çalışmalarının karşılığında bir öteki gün müsaade kullanacağına dair rastgele bir karar bulunmamaktadır. Davacı, müsaade formlarında müsaade kullandığı belirtilen günlerin birçoğunun hafta tatili günü olduğunu belirterek, kendisine aslında müsaade dahi kullandırılmadığını ileri sürmüştür.
Ulusal bayram ve genel tatil günleri, dayanışma, birlik ve birliktelik günleri olup, başka günlerden farklı bir özellik gösterir. Bu günlerde bayramlaşma, toplumsallaşma, aile ve toplumun öbür bireyleri ile bir arada vakit geçirme üzere manevi birtakım gereksinimlerin giderilmesi kelam konusudur.
Çalışanın açık onayı olmadığı sürece ulusal bayram yahut genel tatil gününde çalışmanın başka rastgele bir günde çalışmamak suretiyle telafisi mümkün görülmemelidir. Tüm evrak kapsamında patronun ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışan çalışana bu çalışmasının karşılığını ödemek yerine müsaade kullandırdığı ve davacının da buna muvafakat etmediği açık olduğuna bakılırsa, müsaade kullanması uygulamasının geçerli bir uygulama olarak kabul edilmesi mümkün değildir. o biçimde çalışanın iş mukavelesini haklı sebeple feshettiği kabul edilmeli, buna göre sonuca gidilmelidir.
Ödenmeyen ulusal bayram ve genel tatil fiyatı alacağının varlığı karşısında feshin haklı sebebe dayandığı kabul edilmeli ve davacının kıdem tazminatı alacağı karar altına alınmalıdır. İş Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi’nce belirtilen istikametler gözetilmeden kıdem tazminatının reddine dair yazılı münasebet ile karar kurulması yanlışlı olup, sonucun bu sebeple bozulması gerekmiştir. sonucun bozulmasına oy birliği ile hükmedilmiştir.”