Türkiye buğday meşakkati yaşayabilir, fiyatlar son 14 yılın doruğunda

Tohumhane

Global Mod
Global Mod
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Rusya‘nın Ukrayna’ya olan işgal teşebbüsü niçiniyle bütün dünyaya açlığın ve kıtlığın gelmesinden tasa ediyor. Savaş niçiniyle Türkiye’nin kendi muhtaçlığını karşılayıp karşılayamayacağı ise merak konusu.

Teşkilatın Almanya, Avusturya ve Lichtenstein Genel Müdürü Martin Frick, Rusya ve Ukrayna’nın dünyanın önde gelen buğday ihcaratçıları olduğunu ve bu niçinle Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile buğday fiyatlarının kürsel çapta süratli halde arttığını lisana getirdi.


Rusya ile Ukrayna, global çaptaki buğday ihracatının yüzde 30’unu elinde bulunduruyor. Rusya’nın Ukrayna’ya hücumuyla buğday meblağları geçtiğimiz günlerde süratle tırmanışa geçerek rekor kırmıştı. Bugün de yüzde 10 artışla Avrupa’da buğdayın tonu 418,74 Euro’ya yükseldi.

Alman bankası Commerzbank’ın analistlerinden Carsten Fritsch, Rusya ve Ukrayna’nın dünya piyasalarından koptuğunu, bu durumun bilhassa Kuzey Afrika ülkeleriyle Ortadoğu’da büyük kaygı yarattığını lisana getirdi. Bilhassa Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri Rusya ve Ukrayna’dan buğday alıyor ve çoklukla de sübvansiyonla ekmek üretilmesini sağlıyor. Gerçekten bu ülkelerin birçoklarında bir fazlaca öbür az gelişmiş ülkelerde olduğu üzere ekmek temel besin unsuru olma özelliğine sahip. Kelam konusu ülkelerde buğday çok sıcak ve kurak iklim niçiniyle yetişmiyor.


REZERVLER SON 9 YILIN EN DÜŞÜK DÜZEYİNDE

Buğday fiyatlarının artmasına niye olan bir öteki bahis da dünya çapında rezervlerin gereğince dolu olmaması. Milletlerarası Hububat Konseyi’nin (IGC) datalarına nazaran dünyanın önde gelen ihracatçılarından Avrupa Birliği (AB), Rusya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Ukrayna, Avusturalya, Kazakistan ve Arjatın’de, 2021/2022 hasat periyodu için rezervler, 57 milyon ton ile son dokuz yılın en düşük düzeyine indi. Bu ölçünün dünya gereksiniminin 27 günlük kısmına denk geldiğini belirten IGC, kelam konusu ülkeler içinden Rusya ve Ukrayna çıkarıldığında mevcut buğday rezervinin dünyanın gereksinimini fakat üç hafta karşılayabileceğini kaydetti.


REZERVLER ÇİN’İN ELİNDE

Memleketler arası Hububat Konseyi’nin datalarına göre 131 milyon ton ile Çin dünyadaki buğday rezervlerinin yaklaşık yarısını elinde tutuyor, lakin Çin’deki buğday ölçüsüne dair bilgilerin doğruluğunu bağımsız kaynaklardan teyit etmek mümkün değil, çünkü Pekin hükümeti buğdayı stratejik eser saydığı için kesin bilgileri açıklamıyor.

Buğdayın stratejik eser sayılması siyaseti çerçevesinde Çin idaresi 2005-2006’dan itibaren buğday satın alımı için minimum taban fiyatı uygulamasını yürürlüğe koydu. Çin bu uygulama ile çiftçilerini buğday üretimine teşvik etmeyi hedefliyor. Ülke geçen yıl da 1 milyon ton oranında yalnızca Kuzey Kore’ye buğday ihraç etti.


Memleketler arası Hububat Kurulu (IGC) ekonomistlerinden Alexander Karavaytsev, son iki yıl zarfında besin tedariğinde garanti konusunun öne çıktığını, bunun kararı olarak da Pekin’in yedi yıl ortadan daha sonra 2021’de taban fiyatını artırdığını belirtti. bu biçimdece hububat üretimi çiftçiler için cazip kılmaya çabalanıyor.

Karavaytsev, yalnızca Çin‘de değil diğer ülkelerde de berbat hasat ve pandemi niçiniyle son iki senede besin temininde teminat konusunun ana gündem hususu haline geldiğini belirtiyor. Buğday fiyatları Avrupa’da son iki sene zarfında neredeyse ikiye katlanarak tonu evvel 390,75 euro olmuştu. Bugün de yüzde 10 artışla 418,74 Euro’ya yükseldiği bildirildi.

TÜRKİYE, BUĞDAY DÜŞÜNCESİ YAŞAYABİLİR

Buğday muhtaçlığının yüzde 70’ini Rusya, yüzde 15’ini de Ukrayna’dan karşılayan Türkiye’de de son günlerde buğday düşüncesi yaşanabileceğine dair telaş hakim. Rusya’nın Ukrayna’ya akınıyla Türkiye’nin kendi muhtaçlığını karşılayıp karşılayamayacağı sorusu gündemde.

27 Ocak’ta kimi Tarım Eserlerinin İhracatına Ait Bildiri Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bildirim, Tarım ve Orman Bakanlığı’na, belirlenen kimi mamüllerin ihracatında, gerektiğinde dönemsel düzenlemeler yapma yetkisi veriyor. Ardından 20 tarım eserinin ihracatına ait yetki alan Bakanlık, Rusya-Ukrayna savaşının tesiriyle girilen bu hafta başında evvel zeytinyağı, fasulye ve kırmızı mercimek ihracatına kısıtlama getirmişti. Bugün de bir daha Resmi Gazete’de yayınlanan bir bildiri ile bu listeye, Ukrayna’ya Rusya’nın saldırmasıyla oluşabilecek arz ıstırabı sebebiyle birtakım un ve yağ çeşitlerinin de eklendiği duyuruldu. bu biçimdece ihracatına kısıtlama getirilen eser sayısı 37’ye çıktı.

Bunlar içinde büyükbaş ve küçükbaş hayvan eti, pirinç, buğday, mısır unu, aşurelik buğday, soya, zeytinyağı, zeytin, ayçiçeği tohumu yağı, pamuk yağı, patates, sivri biber, patlıcan, elma, limon üzere yaygın kullanılan besin eserleri de bulunuyor.

Tahılın hayvan yemi ve güç üretiminde kullanılması niçiniyle diğer alanları da olumsuz etkileyeceği bildiriliyor. Almanya’daki tavuk ve kanatlı havyan ticareti ile uğraşan çiftçiler, buğday ve mısırın yakıt üretiminde kullanılmasına son verilmesi için hükümete davette bulundular. Çok sayıda örgüte üye çiftçilerin, Federal Tarım Bakanı Cem Özdemir ile Aşağı Saksonya Eyalet Tarım Bakanı Barbara Otte-Kinast’a’e bir mektup yazarak, global çapta yaşanan hububat kasvetine dikkat çektikleri ve yakıt üretiminde kullanılmaya devam edilmesi halinde hayvanların yem gereksiniminin karşılanmasında badireye girileceğini ve besiciliği tehlikeye atacağını ilettikleri bildiriliyor.
 
Üst